COVID-19 sẽ bùng phát trở lại vào mùa đông?

Giữa tháng 8, Trung tâm Mô hình hóa kịch bản COVID-19 Mỹ đánh giá COVID-19 sẽ không bùng phát ở nước này vào mùa đông, nếu nhanh chóng bắt đầu các chiến dịch tiêm tăng cường và không xuất hiện các biến thể mới.

Tuy nhiên, đến nay, việc triển khai mũi tiêm tăng cường có chút chậm trễ, và có các dấu hiệu cho thấy Omicron đang sinh ra một loạt biến thể né tránh miễn dịch - Justin Lessler, nhà dịch tễ học bệnh truyền nhiễm tại Đại học Bắc Carolina, người dẫn dắt việc lập mô hình của Trung tâm này, cho biết. Vì thế có thể xảy ra các đợt tăng số ca nhiễm vào mùa thu đông.

Thực tế, một số bang ở Mỹ đã bắt đầu chứng kiến ​​số ca nhiễm tăng, nhà dịch tễ học Jennifer Nuzzo tại Đại học Brown cho biết.

Khảo sát dân số hằng tuần của Vương quốc Anh về các ca nhiễm SARS-CoV-2, một tiêu chuẩn vàng trong dữ liệu COVID cho đến nay, cũng vừa ghi nhận tỷ lệ người nhiễm COVID-19 tăng trong hai báo cáo gần đây nhất. Số người nhập viện có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 đang tăng nhanh - mặc dù ở mức thấp - ở cả các nước châu Âu khác. Số ca nhiễm tăng hiện nay được cho là do khả năng miễn dịch suy giảm và tăng tiếp xúc xã hội. Theo các quan chức y tế, ở nhiều quốc gia, tiếp xúc xã hội gần như trở lại mức trước đại dịch.

Trong khi đó, một loạt biến thể né tránh miễn dịch đang xuất hiện trên toàn cầu và các nhà nghiên cứu nghĩ rằng những biến thể này sẽ thúc đẩy một làn sóng COVID-19 thu-đông.

Khi các biến thể phụ BA.2, BA.4 và BA.5 của Omicron dần suy giảm, hậu duệ của các dòng này đang tích lũy các đột biến giúp chúng lây lan mạnh hơn nữa. Vương quốc Anh và một số quốc gia châu Âu nhận thấy BQ.1, một hậu duệ của BA.5, đang dần chiếm ưu thế.

Ở Ấn Độ, biến thể phụ phổ biến nhất là BA.2.75.2, một phân nhánh từ BA.2. Biến thể này chiếm phần lớn các mẫu được giải trình tự vào tháng 9, nhà vi sinh học Rajesh Karyakarte, Điều phối viên bang Maharashtra về giải trình tự SARS-CoV-2 ở Pune, cho biết.

Ở Singapore, Đan Mạch và Úc thì xuất hiện một nhánh BA.2 khác, BA.2.3.20.

"Ít nhất một trong những biến thể này hoặc kết hợp giữa chúng sẽ dẫn đến làn sóng lây nhiễm mới. Và, bởi vì tất cả chúng dường như đều hoạt động giống nhau, cũng không quan trọng biến thể cụ thể nào sẽ chiếm ưu thế", Tom Wenseleers, nhà sinh học tiến hóa tại Đại học Công giáo Leuven ở Bỉ, cho biết.

Trong một bản thảo công bố vào tháng 9, nhóm nhà miễn dịch học Yunlong Richard Cao tại Đại học Bắc Kinh đã đánh giá khả năng của các biến thể mới trong việc né tránh kháng thể do tiêm chủng và nhiễm bệnh trước đây.

Theo đó, BQ.1.1, nhánh phụ của BQ.1, và BA.2.75.2 là hai biến thể né tránh hiệu quả nhất, cả kháng thể do vaccine và đặc biệt là kháng thể trung hòa do nhiễm BA.5 trước đây tạo ra. Một nhóm nghiên cứu khác đưa ra kết luận tương tự về BA.2.75.2. “Mức độ né tránh miễn dịch của các biến thể này là đáng kinh ngạc", Cao nói.

Dựa trên những ước tính ban đầu, Wenseleers cho rằng các làn sóng mùa thu-đông sẽ gây số ca nhiễm tương tự như các làn sóng BA.5 trước đây. Tình hình đã khác so với những năm 2020 hoặc 2021, do chúng ta có miễn dịch nhờ tiêm chủng và nhiễm bệnh, nhưng số ca nhiễm tăng vẫn sẽ làm tăng số người chết số ca nhập viện và làm quá tải hệ thống y tế.

May mắn thay, tất cả các bằng chứng cho thấy vaccine vẫn có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa bệnh nặng. Các nhà khoa học cho rằng các quốc gia nên tiếp tục các chương trình tiêm chủng tăng cường vào mùa thu và mùa đông, tập trung vào những người có nguy cơ mắc bệnh nặng cao nhất, gồm người lớn tuổi và người có bệnh nền. "Chúng ta cần tập trung hết sức vào bảo vệ chống lại bệnh nặng", Nuzzo nói.