Trong báo cáo chuyên đề về “Di cư nội địa và quản trị công” công bố ngày 14/4, các nhà phân tích chỉ ra rằng khi được cung cấp thông tin đầy đủ về biến đổi khí hậu, mong muốn di cư của người dân tăng gần gấp đôi.

Báo cáo của Climate Central về ảnh hưởng của nước biển dâng khiến nhiều diện tích đất của Việt Nam bị ngập lụt đến năm 2050 | Ảnh: Climate Central, 2019
Báo cáo của Climate Central về ảnh hưởng của nước biển dâng khiến nhiều diện tích đất của Việt Nam bị ngập lụt đến năm 2050 | Ảnh: Climate Central, 2019

Xem xét tình hình di cư của người dân trong nước, chuyên gia đo lường quản trị TS. Edmund J Malesky – Giáo sư Khoa học chính trị tại Đại học Duke (Mỹ) và là kiến trúc sư trưởng của báo cáo Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) năm 2020 - chỉ ra rằng, người dân thay đổi đáng kể mong muốn di cư của mình nếu được cung cấp thông tin về rủi ro của biến đổi khí hậu.

Cụ thể, dựa trên mẫu điều tra thí điểm với người dân ở 6 tỉnh / thành phố ở Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Bình Dương, Đồng Nai và Bắc Ninh trong đợt khảo sát PAPI, các nhà nghiên cứu đã tạo ra 5 nhóm khảo sát ngẫu nhiên, trong đó một nhóm không có bất kì thông tin gì về biến đổi khí hậu và 4 nhóm còn lại được cung cấp thông tin chi tiết dần về nước biển dâng, bản đồ nước biển dâng và ý kiến hoài nghi của chuyên gia.

“Lý do đưa thêm thông tin về ý kiến hoài nghi của một quan chức Việt Nam bởi [trên thế giới đã có nghiên cứu chỉ ra rằng] các ý kiến trái chiều của một số chuyên gia có thể ảnh hưởng đến việc xem xét một số kết quả nghiên cứu khoa học. Do vậy, cần đánh giá tác động của các ý kiến phản đối thông tin khoa học, bởi người đưa ra ý kiến phản đối có thể có động cơ nào đó”, các tác giả viết trong báo cáo.

Các thông tin về nước biển dâng được lấy từ báo cáo gây xôn xao dư luận cách đây 2 năm của tổ chức Climate Central khi họ ước tính đến năm 2050, khoảng 31 triệu người dân Việt Nam có thể bị ảnh hưởng bởi nước biển dâng.

Kết quả phân tích cho thấy, chỉ khoảng 7,6% số người được hỏi thuộc nhóm đối chứng, tức nhóm không có thông tin về biến đổi khí hậu, cho biết họ muốn di rời tới tỉnh, thành phố khác.

Trong khi đó, tỉ lệ người muốn di cư tăng lên 12,3% ở nhóm 2 khi người trả lời được cung cấp thêm thông tin về biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, việc đưa thêm bản đồ hiển thị những khu vực có khả năng bị ngập lụt nhất không làm thay đổi nhiều tỷ lệ muốn di trú, đạt 12,8% ở nhóm 3.

Tỷ lệ người mong muốn di cư nội địa khi biết thông tin về biến đổi khí hậu | Nguồn: Báo cáo PAPI 2020
Tỷ lệ người mong muốn di cư nội địa khi biết thông tin về biến đổi khí hậu | Nguồn: Báo cáo PAPI 2020

Điều thú vị là tác động của thông tin về việc một quan chức bày tỏ nghi ngờ nghiên cứu của tổ chức Climate Central. Khi nhận thêm thông tin này, mức độ sẵn sàng di cư giảm từ 12,3% xuống còn 10,8% ở nhóm 4.

Nhưng khi bản đồ vùng bị ngập lụt được thêm vào (nhóm 5) thì thông tin về phản ứng của vị quan chức không còn gây tác động mạnh như trước. Tại nhóm có đầy đủ thông tin nhất này, tỷ lệ người mong muốn di cư cũng tăng lên cao nhất - 13,2%.

Theo TS. Malesky, những phát hiện trên đây cho thấy trong trường hợp thiếu thông tin, người dân có thể đánh giá thấp nguy cơ và ít nghĩ tới việc phải di rời khỏi những nơi chịu tác động mạnh nhất. Thông tin về rủi ro do biến đổi khí hậu càng rõ ràng, nhu cầu di cư càng tăng lên.

Điều này cho thấy tính cấp thiết của việc cung cấp thông tin đầy đủ, minh bạch về nguy cơ của biến đổi khí hậu với lãnh đạo địa phương và người dân để họ có thể chủ động tìm kiếm các biện pháp ứng phó thích hợp. Nếu không, họ có thể phải đối mặt với thiệt hại khi tiếp tục xây dựng công trình, sinh sống và đầu tư ở những khu vực dễ bị ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Báo cáo PAPI 2020 đầy đủ và các kết quả phân tích sâu được cập nhật tại: www.papi.org.vn