Khi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho phép tiêm chủng COVID cho trẻ em từ 5 đến 11 tuổi, các nhà nghiên cứu đã dự đoán các hiệu ứng mà nó có thể mang lại.

FDA đã cấp phép vaccine COVID-19 cho khoảng 28 triệu trẻ em từ 5 đến 11 tuổi trên toàn nước Mỹ. Quyết định này được đưa ra vài ngày sau khi một ủy ban cố vấn của FDA xem xét dữ liệu từ một thử nghiệm lâm sàng phiên bản liều thấp của vaccine Pfizer-BioNTech trên trẻ em và đã nhất trí đề nghị FDA cấp phép khẩn cấp. Dự đoán Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cũng sẽ ủng hộ loại vaccine này - đây cũng là bước cuối cùng và cần thiết để tiêm chủng vaccine cho trẻ em. Các nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm đang xem xét việc tiêm chủng cho trẻ em (5-11 tuổi) sẽ thay đổi như thế nào đối với diễn biến của đại dịch. Đây là nhóm dân số đông nhất ở nước Mỹ chưa đủ điều kiện để tham gia tiêm chủng trước đó.

Việc tiêm chủng “có thể có tác động lớn, do nhiều trẻ em Mỹ đã trở lại trường học mà không được tiêm chủng trong vài tháng qua. Tỉ lệ trẻ em nhiễm COVID đang chiếm một tỉ lệ đáng kể các trường hợp COVID-19 mới và có khả năng lan truyền SARS-CoV-2 cho những người khác”, Emma McBryde, một nhà nghiên cứu mô hình hóa các bệnh truyền nhiễm tại Viện Y học và Sức khỏe Nhiệt đới Úc ở Townsville, cho biết. Việc tiêm vaccine không chỉ để bảo vệ trẻ em mà giúp ngăn ngừa lây nhiễm, qua đó còn giúp bảo vệ cả sức khỏe của người lớn nữa.

Các nhà nghiên cứu mô hình hóa đã dự đoán rằng việc tiêm chủng cho trẻ em chống lại COVID-19 có thể hạn chế đáng kể sự lây lan của bất kỳ biến thể mới nào. Ảnh: Alfredo Estrella / AFP qua Getty

Lợi ích nhiều hơn rủi ro

FDA đã chấp thuận cho tiêm, trên cơ sở dữ liệu thử nghiệm lâm sàng cho thấy vaccine Pfizer – BioNTech có hiệu quả khoảng 91% trong việc ngăn ngừa nhiễm SARS-CoV-2 có triệu chứng ở trẻ 5 đến 11 tuổi. Khoảng 4.650 trẻ em tham gia thử nghiệm; gần hai phần ba nhận được liều vaccine, nhóm đối chứng còn lại nhận giả dược. Liều vaccine trong thử nghiệm này bằng một phần ba liều tiêm của người lớn. Trẻ em được tiêm hai liều, cách nhau ba tuần. Quy trình này tương tự như quy trình đã được sử dụng để tiêm vaccine mRNA cho người lớn ở Mỹ.

Đối với những em được thử nghiệm, dữ liệu cho thấy vaccine an toàn. Các vaccine dựa trên công nghệ mRNA có mang đến một nguy cơ rất nhỏ liên quan đến viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim, đặc biệt là ở nam giới trẻ tuổi nhưng chưa ghi nhận báo cáo nào về hai tình trạng này ở trẻ tham gia thử nghiệm. “Đây là một dấu hiệu rất đáng mừng”, Andrew Pavia, trưởng bộ phận các bệnh truyền nhiễm nhi tại Đại học Y tế Utah ở thành phố Salt Lake cho biết. “Tuy nhiên, nếu vaccine được tiêm cho số trẻ em đông hơn, các cơ quan quản lý sẽ cần phải theo dõi bất kỳ dấu hiệu nào của các tác dụng phụ”, Pavia lưu ý.

Trước đó, một cuộc đánh giá độc lập của FDA về dữ liệu của Pfizer đã đánh giá sáu kịch bản giả lập ở Mỹ, với các mức độ khác nhau của virus trong cộng đồng. Kết quả cho thấy rằng, lợi ích của vaccine “rõ ràng lớn hơn nguy cơ”. Các nhà quản lý đã xác định rằng ngay cả khi mức độ virus rất thấp trên toàn quốc, lợi ích tổng thể của vaccine mang lại vẫn có thể lớn hơn các nguy cơ tiềm ẩn của các vấn đề về tim, bởi vì những tình trạng này thường được chữa trị chỉ trong vài ngày sau khi tiêm chủng, và không gây tử vong giống như COVID-19.

Mặc dù SARS-CoV-2 gần như không gây tử vong ở người trẻ tuổi nhiều như ở người lớn tuổi nhưng sự kết hợp giữa việc trẻ em trở lại trường và số ca nhiễm gia tăng do biến thể SARS-CoV-2 Delta có khả năng lây truyền cao đã dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ các ca bệnh nhi bắt đầu từ cuối tháng bảy. Trong số 6,3 triệu trẻ em Mỹ có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 kể từ khi đại dịch bắt đầu, gần một phần ba trong số đó được chẩn đoán trong 11 tuần tính đến ngày 21/10, theo báo cáo của Học viện Nhi khoa Mỹ.

Nhìn về tương lai

Các ca nhiễm COVID-19 ở Mỹ đã giảm kể từ tháng 9, sau đợt tăng do biến chủng Delta gây ra. Hầu hết các nhà nghiên cứu mô hình đều mong đợi xu hướng giảm này sẽ kéo dài cho đến đầu năm 2022, bất kể đó là vaccine Pfizer có được phép sử dụng cho trẻ từ 5 đến 11 tuổi hay không. Nhưng “trừ khi một biến thể cần quan tâm khác xuất hiện”, Katriona Shea, một nhà sinh thái học lý thuyết tại Đại học Bang Pennsylvania ở University Park, cho biết. Nếu có một biến thể mới, thì có thể sẽ có nhiều thay đổi. Vào tháng chín, COVID-19 Scenario Modeling Hub, đã công bố dự báo thứ chín về quỹ đạo của đại dịch, bao gồm cả việc tiêm vaccine cho trẻ em từ 5-11 tuổi có thể ảnh hưởng như thế nào đến tình hình các ca nhiễm và tử vong mới ở Mỹ. Nhìn chung các mô hình giả lập khác nhau cho thấy rằng vaccine cho trẻ em sẽ dẫn đến số lượng ca bệnh thấp hơn, “nó có thể không tạo ra sự khác biệt quá lớn ở cấp độ dân số nếu chúng ta đủ may mắn để (và chỉ) phải đối mặt với biến thể Delta”, Shea nói. Nhưng dữ liệu cũng cho thấy rằng nếu một biến thể mới liên quan xuất hiện vào giữa tháng 11, thì việc tiêm chủng cho trẻ em có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể đối với diễn biến của đại dịch ở Mỹ.

Nhưng ngay cả khi mũi tiêm Pfizer – BioNTech được phê duyệt để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, vẫn còn phải xem trẻ em trong độ tuổi 5–11 sẽ cảm thấy như thế nào về việc tiêm chủng, và liệu người chăm sóc hay giám hộ của trẻ có cho phép hay không. Mina Fazel, bác sĩ tâm lý học trẻ em và vị thành niên tại Đại học Oxford, Anh, cùng các đồng nghiệp của bà đã khảo sát gần 28.000 học sinh trong độ tuổi 9-18 tại 180 trường Anh đã nhận thấy rằng những trẻ nhỏ tuổi ít có sự quyết đoán và điều này tỉ lệ nghịch theo độ tuổi. Cuộc khảo sát cũng cho thấy rằng mạng xã hội đóng một vai trò nào đó: những học sinh dành hơn 4 giờ mỗi ngày trên các nền tảng xã hội ít sẵn sàng tiêm vaccine hơn những học sinh còn lại.

Ý nghĩa toàn cầu

Việc cấp phép vaccine cho trẻ em Mỹ từ 5-11 tuổi có thể có ý nghĩa như thế nào trên toàn cầu vẫn còn được xem xét. Còn gần 70 quốc gia đã tiêm chủng đầy đủ cho ít hơn một phần năm dân số của họ, và có thể sẽ không tiêm chủng cho trẻ em trong nhiều tháng, hoặc thậm chí nhiều năm tới. Nhưng một số quốc gia, bao gồm cả Israel, đang chờ xem quyết định của các cơ quan quản lý Mỹ trước khi phê duyệt các chiến dịch của riêng họ.

Tuy nhiên, cùng thời điểm, các quốc gia khác đã tiêm vaccine cho trẻ em dưới 12 tuổi, chẳng hạn như Chile, Trung Quốc, Cuba và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã bắt đầu tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em trong ba tháng qua.

Ở những nơi dân số có khả năng miễn dịch tự nhiên rất thấp đối với virus, do sự lây truyền trong cộng đồng vẫn ở mức thấp trong suốt đại dịch, việc tiêm chủng cho trẻ em sẽ là điều cần thiết. Ví dụ, Australia có kế hoạch mở lại biên giới quốc tế vào tháng 11, cho phép công dân xuất và nhập cảnh vào đất nước này nếu tỷ lệ tiêm chủng tại nơi cư trú của họ đạt 80%. Động thái này sẽ “mời virus” vào đất nước, vì vậy điều cần thiết là phải giảm tỉ lệ rủi ro bằng cách tăng khả năng miễn dịch của mọi người đối với virus thông qua tiêm chủng - bao gồm cả trẻ em. Tuy nhiên, các đề xuất cho trẻ em dưới 12 tuổi vẫn chưa được đệ trình lên các cơ quan quản lý của Úc để phê duyệt.

Ngoài vaccine của Pfizer được phê duyệt khẩn cấp, vào ngày 25/10, nhà sản xuất vaccine Moderna cho biết rằng mũi vaccine liều lượng thấp dựa trên mRNA của họ cho trẻ em từ 6 đến 11 tuổi là an toàn và hiệu quả, nhưng vẫn chưa xin phép FDA. Theo một tuyên bố mà giám đốc điều hành của công ty đưa ra tại một sự kiện do tạp chí The Atlantic tổ chức vào tháng trước, các dữ liệu về chương trình dành cho trẻ em dưới 5 tuổi của Pfizer dự kiến ​​sẽ ra mắt vào cuối năm nay. Moderna cũng đang tiến hành một cuộc thử nghiệm với trẻ em 6 tháng tuổi.

Biến thể Delta có nguy hiểm hơn với trẻ em?

Theo các nhà khoa học, việc trẻ em bị lây nhiễm Delta nhiều hơn có thể vì vào thời điểm này nhiều người cao tuổi đã được tiêm chủng. Theo một thông tin sơ bộ trong một nghiên cứu ở Canada, chưa được bình duyệt thì nguy cơ bị nhập viện ở người trẻ khi lây nhiễm Delta so với trước đây thậm chí tăng gấp bốn lần. Đối với người lớn, công bố trên tờ The Lancet, phân tích dữ liệu ở Scotland cho thấy Delta làm tăng nguy cơ điều trị tại bệnh viện lên gấp đôi so với biến thể Alpha B.1.1.7. Một người bị nhiễm chủng Alpha có thể lây lan tiếp cho từ hai đến ba người, một người bị nhiễm Delta thì lên đến năm đến sáu người. Mặt khác, người bị lây nhiễm Delta có tải lượng virus cao bất bình thường (gấp 1000 lần so với chủng ở Vũ Hán) vì vậy họ lây truyền virus dễ dàng hơn và cũng có thể tải lượng virus cao này làm cho các ca lâm trọng bệnh tăng lên.

Delta lây lan rộng, đặc biệt là trong số những người chưa được tiêm chủng. Như vậy có thể giải thích số ca bệnh nặng ở trẻ em và thanh thiếu niên tăng vì sự lây nhiễm cao của biến thể này: số trẻ bị lây nhiễm càng nhiều thì số bị phát bệnh đương nhiên cũng sẽ tăng lên.

Nguồn:nytimes.com