Phẫu thuật ghép đầu người: Thành công còn tệ hơn thất bại

Ca phẫu thuật được thực hiện bởi một nhóm chuyên gia dưới sự chỉ đạo của bác sĩ Xiaoping Ren tại Đại học Y Cáp Nhĩ Tân (Trung Quốc).

Kết quả cho thấy, những kỹ thuật mới do Canavero phát triển có thể nối lại thành công cột sống, dây thần kinh và các mạch máu của một đầu người đã chết với phần thân của một thi thể khác. Ca phẫu thuật hoàn thành trong 18 giờ như mục tiêu đề ra ban đầu.

Đầu người được ghép vào cơ thể mới nhờ sự trợ giúp của hợp chất polyethylene gylcol. Các bác sĩ tiêm hợp chất này vào giữa hai đầu tủy sống để gắn liền chúng lại với nhau. Sau đó, họ tiếp tục khâu các cơ và mạch máu trong lúc bệnh nhân bị hôn mê sâu. Bệnh nhân sẽ liên tục được nhận những cú sốc điện nhỏ để kích thích hoạt động của tủy sống, tăng cường kết nối giữa đầu và cơ thể mới.

Sau khi bệnh nhân tỉnh lại, Canavero hy vọng người này có thể di chuyển, cảm nhận được khuôn mặt và nói bằng giọng cũ. Tuy nhiên, bệnh nhân cần phải sử dụng thuốc ức chế miễn dịch liều mạnh để ngăn chặn tình trạng cơ thể đào thải phần đầu cấy ghép.

Giáo sư Canavero cho biết, ông sẽ sớm thực hiện cấy ghép đầu cho hai bệnh nhân chết não. Sau khi hoàn thành bước này, ông có thể thử tiến hành ca phẫu thuật hoàn chỉnh kéo dài 18 tiếng trên người sống.

Tuy nhiên, cộng đồng y khoa trên khắp thế giới nhanh chóng phản ứng trước tuyên bố của Canavero. Họ cho rằng, phẫu thuật ghép đầu người là trái với đạo đức và rất nguy hiểm.

Jan Schnupp – giáo sư khoa học thần kinh tại Đại học Hồng Kông – cho biết: "Trên thực tế, việc cố gắng tiến hành loại phẫu thuật như vậy trong hoàn cảnh hiện nay không khác gì hành động phạm tội. Với tư cách một nhà khoa học về thần kinh, tôi muốn nói với mọi người rằng tôi hay bất kỳ đồng nghiệp nào của tôi đều nghĩ việc cắt rời đầu trong những thí nghiệm cực đoan, ít có khả năng thành công, là điều không thể chấp nhận."

Theo các chuyên gia, dự án của Canavero gần như nắm chắc thất bại. Nếu ca ghép đầu người sống diễn ra, nó sẽ là một thí nghiệm đáng sợ gây thương tổn cho bệnh nhân, và thành công có thể còn tồi tệ hơn nhiều so với thất bại.

"Trừ khi Canavero hoặc Ren cung cấp bằng chứng thực sự cho thấy họ có thể ghép đầu trên một động vật lớn. Con vật phục hồi đầy đủ chức năng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu không toàn bộ dự án này là sai trái về mặt đạo đức", James Fildes, nhà nghiên cứu chính tại Trung tâm Cấy ghép thuộc Bệnh viện Đại học South Manchester (Anh), nhận định.

Fildes cho biết, điều đáng lo ngại hơn là nỗ lực ghép đầu người liên quan đến sự bất tử. Nhưng trong mỗi trường hợp đều cần cơ thể cấy ghép, do đó phải có một người tự nguyện chết để phục vụ quá trình phẫu thuật. Canavero định lấy cơ thể hiến tặng từ đâu nếu mục tiêu là chống lại quy luật tự nhiên? Và cuối cùng, nếu ghép đầu người trở thành hiện thực, liệu Canavero đã cân nhắc cách đối phó với hiện tượng tự đào thải những bộ phận trên đầu như da, cơ bắp, mắt và não?

GS Canavero nói những thí nghiệm thành công gần đây của ông trên tử thi, chuột và khỉ, cho thấy kỹ thuật cấy ghép do ông phát triển đã mang lại hiệu quả. Nhưng các nhà khoa học nhấn mạnh Canavero không đưa ra được bằng chứng, và thí nghiệm chỉ được xem là thành công nếu một cá thể sống sót sau quá trình phẫu thuật.

"Trong ca phẫu thuật ghép đầu, bác sĩ sẽ cắt đứt tủy sống và tất cả các dây thần kinh chạy qua cổ của bệnh nhân khiến họ bị tê liệt. Mặc dù chúng ta đã có nhiều phát triển đáng khích lệ trong lĩnh vực y học tái tạo, nhưng tổn thương ở tủy sống hiện nay không có cách nào phục hồi được. Thành công thực sự của một ca phẫu thuật ghép đầu người không thể đánh giá trên tử thi. Do đó, chúng ta cần thận trọng khi làm sáng tỏ thí nghiệm Canavero vừa công bố", Catherina Becker - Phó giám đốc Trung tâm Khoa học Khám phá Não tại Đại học Edinburgh (Anh) – nói.

Frances Edwards – giáo sư về thoái hóa thần kinh tại Đại học College London (ULC) – cho biết: "Tôi hoài nghi về thí nghiệm này. Không biết họ đã làm những gì vì không có báo cáo khoa học được công bố. Nhưng nếu ca phẫu thuật xảy ra, người được ghép đầu sẽ trở thành ai?"