Một số nghiên cứu đã cho thấy có tới một phần ba số bệnh nhân COVID-19 bị tổn thương thần kinh. Thậm chí, Sars-CoV-2 có thể tấn công các tế bào thần kinh, gây viêm não và đột quỵ.

Coronavirus có thể gây ra hội chứng  rối loạn thần kinh Guillain–Barré, cuối cùng có thể dẫn đến tê liệt. Ảnh: REUTERS/Yves Herman
Coronavirus có thể gây ra hội chứng rối loạn thần kinh Guillain–Barré, cuối cùng có thể dẫn đến tê liệt. Ảnh: REUTERS/Yves Herman

Trong phần lớn các trường hợp, COVID-19 thường gây sốt, đau, mệt mỏi, đau họng, ho và nghiêm trọng hơn là gây khó thở và suy hô hấp. Tuy nhiên, hiện tại COVID-19 cũng có thể lây nhiễm ra các tế bào bên ngoài đường hô hấp và gây ra một loạt các triệu chứng từ bệnh tiêu hóa (tiêu chảy, buồn nôn) đến tổn thương tim, rối loạn đông máu... và các nghiên cứu mới đây cho thấy nhiều bệnh nhân COVID-19 bị hội chứng Guillain–Barré. Đó là một rối loạn thần kinh, trong đó hệ thống miễn dịch phản ứng với nhiễm trùng, tấn công nhầm vào các tế bào thần kinh, dẫn đến yếu cơ và cuối cùng bại liệt. Nghiên cứu ở các trường hợp COVID-19 khác đã cho thấy hiện tượng viêm não (viêm, sưng) và đột quỵ ở những người trẻ khỏe mạnh kể cả khi bệnh nhân chỉ xuất hiện các triệu chứng COVID-19 nhẹ.

Các nghiên cứu với quy mô mẫu lớn hơn từ Trung Quốc và Pháp cũng đã điều tra tỷ lệ bị ảnh hưởng thần kinh ở bệnh nhân COVID-19 lên tới 36% . Nhiều trong số các triệu chứng này là nhẹ như đau đầu hoặc chóng mặt có thể do một đáp ứng miễn dịch mạnh gây ra. Các triệu chứng nghiêm trọng khác cũng đã được phát hiện, bao gồm mất mùi hoặc vị, yếu cơ, đột quỵ, co giật và ảo giác... xuất hiện thường xuyên hơn trong các trường hợp nhiễm COVID-19 nặng ở mức nghiêm trọng, với ước tính từ 46% đến 84% bệnh nhân xuất hiện. Những thay đổi về ý thức, chẳng hạn như mất phương hướng, mất tập trung và rối loạn vận động, cũng xuất hiện trong các trường hợp này và được tìm thấy ngay cả sau khi phục hồi.

Chụp CT cho thấy các thương tổn thần kinh ở các ca nhiễm COVID-19. Ảnh: JAMA Neurology.
Chụp CT cho thấy các thương tổn thần kinh ở các ca nhiễm COVID-19. Ảnh: JAMA Neurology.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy các tế bào thần kinh khứu giác trong mũi bị nhiễm virus sau đó lây lan từ đường hô hấp đến não. Khi vào não, sự nhân lên của virus có thể gây ra rối loạn thần kinh.

Nhiễm SARS-CoV-2 cũng dẫn đến đáp ứng rất mạnh của hệ thống miễn dịch. Phản ứng miễn dịch này có thể trực tiếp gây ra các rối loạn thần kinh ở dạng hội chứng Guillain–Barré. Viêm não cũng có thể gián tiếp gây tổn thương thần kinh, chẳng hạn như thông qua sưng não, và nó liên quan đến các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.

SARS-CoV-2 không phải là loại virus đường hô hấp duy nhất có thể lây nhiễm vào não. Cúm, sởi và virus hợp bào hô hấp đều có khả năng lây nhiễm vào não hoặc hệ thần kinh trung ương và gây ra bệnh thần kinh. Các coronavirus khác cũng đã được tìm thấy có khả năng lây nhiễm vào não và gây ra các rối loạn thần kinh. Các coronavirus theo mùa, như HCoV-OC43, thường gây ra các triệu chứng hô hấp rất nhẹ nhưng cũng có thể gây viêm não ở người. Tương tự, coronavirus gây ra các dịch Mers và Sars cũng có thể gây ra các rối loạn thần kinh nghiêm trọng. Nhưng trong trường hợp của COVID-19, điều đáng lo ngại là có hàng triệu ca nhiễm trên toàn thế giới, nên nguy cơ đó sẽ tăng lên, đặc biệt ở các trường hợp nhiễm bệnh nghiêm trọng.

Do đó, các bác sĩ cho rằng, điều quan trọng là phải nhận thức được khả năng của COVID-19 ảnh hưởng đến thần kinh, cả trong cấp tính cũng như khả năng ảnh hưởng lâu dài.