Dùng độc tố của nhện để ngăn tổn thương não vì đột quỵ

Hàng năm có khoảng 5 triệu người bị tổn thương não sau khi trải qua các cơn đột quỵ. Trong phần lớn các ca đột quỵ, nguồn cung cấp máu và oxy cho não bị chặn. Để phản ứng lại, cơ thể sản sinh ra glucose để bù đắp cho phần oxy thiếu hụt, nhưng điều này đồng nghĩa với việc cơ thể cũng sản sinh axit – một nhân tố giết chết các tế bào não.

Tuy nhiên các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại protein có tên gọi Hi1a được cho là có khả năng chặn các kênh ion cảm nhận axit, từ đó ngăn ngừa được tổn thương não.

Protein Hi1a - đã được kiểm nghiệm trên chuột- cho thấy nó có khả năng ngăn quá trình giết chết tế bào não bằng việc ức chế khả năng phát hiện sự hình thành axit của tế bào não và ngăn ngừa các neuron thần kinh bị chết.

Các nhà khoa học phát hiện ra protein này hoàn toàn tình cờ khi sắp xếp DNA của nhện Funnel – Web. Họ nhận thấy chuỗi peptide có sự giống nhau về mặt phân tử với psalmotoxin (PcTx1)- 1 hợp chất được trích xuất từ nọc độc nhện tarantula, được chứng minh là có khả năng bảo vệ não chuột khỏi đột quỵ.

Sự giống nhau này đã khuyến khích các nhà khoa học lấy nọc độc từ 3 chi thuộc loài Hadranyche infensa để xem liệu chúng có thể tổng hợp thành protein Hi1a và sao chép được hiệu quả của PcTx1. Kết quả là protein tổng hợp tỏ ra còn hiệu quả hơn nữa.

Những thử nghiệm với chuột bị đột quỵ não cho thấy, protein này đã giảm được vùng tổn hại não tới 80% ở vùng vỏ não giữa khi được dùng 2 tiếng sau đột quỵ.

“Những con chuột không được điều trị có những biểu hiện rất tệ sau đột quỵ: biểu hiện về thần kinh và vận chuyển của chúng rất xấu, trong khi những con chuột điều trị bằng Hi1a gần như đã hồi phục hoàn toàn được những chức năng này” – Glenn King - một nhà khoa học trong nghiên cứu này nói.

Protein này còn phát huy hiệu quả ngay cả khi chúng được dùng sau khi đột quỵ xảy ra vài giờ. Một liều protein được đưa vào cơ thể 8 giờ sau đột quỵ vẫn có thể hạn chế tổn thương não tới 65%.

Tuy vậy, chưa có gì đảm bảo rằng protein này có hiệu quả với người.