Có nên tiêm vaccine COVID-19 mỗi năm một lần?

Tại cuộc họp của ban cố vấn về vấn đề vaccine của FDA vào ngày 26/1, một số nhà nghiên cứu lập luận rằng tiêm vaccine COVID-19 mỗi mùa thu ở Mỹ sẽ giúp đơn giản hóa lịch trình tiêm chủng và tăng cường độ bao phủ vaccine. Ngược lại, có những ý kiến phản đối hoặc nghi ngờ.

Có một số bằng chứng cho thấy SARS-CoV-2 gây bệnh đường hô hấp cấp tính cũng lây lan theo mùa, nhưng đến nay chưa thể dự đoán sự xuất hiện của các chủng virus mới như đối với bệnh cúm. Chẳng hạn, thiết kế vaccine cúm cho Bắc bán cầu sẽ dựa trên các phiên bản virus cúm đã lan truyền rộng rãi trong mùa đông trước ở Nam bán cầu.

Ngoài ra, các biến thể SARS-CoV-2 không lây lan khắp thế giới một cách đồng đều như các chủng cúm, mà mỗi khu vực lại có các biến thể khác nhau chiếm ưu thế, do đó sẽ khó thiết kế vaccine COVID-19 cho toàn cầu.

Tiêm vaccine COVID-19 cùng với đợt tiêm tiêm vaccine cúm hằng năm vào mùa thu có thể tăng cường độ bao phủ, nhưng một số chuyên gia nghi ngờ liệu mùa thu có phải thời điểm thích hợp để tiêm vaccine COVID-19 hay không. Trong suốt đại dịch, Mỹ đã chứng kiến một đợt COVID-19 vào cuối mùa hè, và một đợt bùng phát lớn hơn vào mùa đông, cho thấy nên tiêm vaccine sớm hơn trong năm.

Việc tiêm vaccine trước đợt bùng phát mùa đông còn giúp hạn chế tình trạng quá tải bệnh viện, vì đây là thời điểm nhiều người bị nhiễm cúm và virus hợp bào hô hấp (RSV).

Bên cạnh đề xuất tiêm mỗi năm một lần, FDA cũng đề xuất áp dụng một chế phẩm vaccine COVID-19 duy nhất cho cả các liều cơ bản và nhắc lại. Hiện tại, người dân Mỹ được tiêm ít nhất 2 liều vaccine của Pfizer–BioNTech, Moderna hoặc Novavax; hoặc một liều vaccine của Johnson & Johnson. Hai tháng sau mũi cơ bản cuối cùng, họ được tiêm một mũi tăng cường.

Đối với liều tăng cường, trước đây các hãng Pfizer–BioNTech và Moderna cung cấp một liều giống hệt ban đầu. Giờ họ chỉ cung cấp mũi tăng cường bằng vaccine nhị giá, được cải tiến để nhắm tới cả dòng virus COVID-19 nguyên thuỷ và biến thể Omicron.

Tỷ lệ tiêm mũi nhị giá ở Mỹ thấp, chiếm khoảng 15% số người đủ điều kiện tiêm vaccine. Nguyên nhân là do nhiều người đã được tiêm nhiều loại vaccine khác nhau, dẫn đến lẫn lộn và không biết nên tiêm nhắc lại bằng loại nào và khi nào.

“Chúng ta rất cần đơn giản hóa lịch tiêm chủng”, Megan Ranney, bác sĩ và chuyên gia y tế công cộng tại Đại học Brown, Rhode Island, nói.

FDA chưa đề xuất loại vaccine nào cho toàn bộ quy trình tiêm chủng, nhưng có thể sẽ là vaccine nhị giá, kể cả với những người lần đầu tiêm vaccine COVID-19.

Theo dữ liệu do CDC chia sẻ tại cuộc họp tư vấn, những người từ 5 tuổi trở lên được tiêm nhắc lại bằng vaccine cơ bản có nguy cơ tử vong vì COVID-19 cao gấp đôi so với những người được tiêm nhắc lại bằng vaccine nhị giá.

Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng có rất ít dữ liệu về hiệu quả của vaccine nhị giá khi dùng để tiêm các mũi cơ bản, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.

Hội đồng tư vấn FDA sẽ được triệu tập lại vào tháng 5 hoặc tháng 6 để thảo luận về việc liệu có cần thay đổi vaccine hay không. Nhưng trong thời gian chờ đợi, người dân được khuyến cáo tiêm nhắc lại bằng bất cứ loại vaccine nào bởi nhìn chung các mũi tăng cường đều làm giảm khả năng tử vong do COVID-19.