Phân tích dữ liệu vệ tinh có độ phân giải cao từ hàng trăm vụ cháy rừng ở California cho thấy những đám cháy do con người gây ra lan nhanh hơn và giết chết nhiều cây hơn những đám cháy bắt nguồn từ sét đánh.
Hỏa hoạn luôn là một phần trong lịch sử tự nhiên của California. Nhưng vài thế kỷ định cư của con người đã tạo ra những điều kiện mới thúc đẩy nhiều đám cháy hơn. Theo các nghiên cứu, con người gây ra 84% các vụ cháy rừng ở Mỹ.
Stijn Hantson, nhà sinh thái học về hỏa hoạn tại Đại học California, Irvine, người đứng đầu nghiên cứu phân tích mới, cho biết đám cháy do con người châm ngòi luôn có vẻ cực đoan hơn. Nhưng các phép đo định lượng về tốc độ lan truyền và tác động sinh thái của cháy rừng do con người gây ra (so với cháy rừng tự nhiên, chẳng hạn do sét đánh) vẫn chưa được khám phá.
Một lính cứu hỏa chiến đấu với Ngọn lửa Ponderosa, bắt nguồn từ một ngọn lửa trại, phía đông Oroville, California, vào năm 2017.
Để thăm dò những khác biệt giữa hai kiểu cháy rừng, Hantson và các đồng nghiệp đã tổng hợp dữ liệu vệ tinh độ phân giải cao hằng ngày cho 214 vụ cháy rừng ở California từ năm 2012 đến năm 2018. Các nhà nghiên cứu đã vẽ chu vi xung quanh các điểm nóng của mỗi vụ cháy. Sau đó, họ đo khoảng cách giữa các chu vi của ngày hôm trước với ngày hôm sau, để tính trung bình tốc độ đám cháy lan truyền.
Các đám cháy do con người châm ngòi thường lan rộng khoảng 1,83 km mỗi ngày, nhanh gấp đôi so với cháy do sét đánh (0,83 km mỗi ngày) - nhóm nghiên cứu báo cáo tại cuộc họp trực tuyến của Liên minh Địa Vật lý Hoa Kỳ. Không chỉ lan nhanh hơn, những đám cháy do con người gây ra cũng dữ dội hơn và giết chết “gấp đôi hoặc gấp ba” số cây so với cháy do sét, Hantson nói.
"Và mặc dù hệ sinh thái đã thích nghi với lửa, nó không thể thích nghi với việc 80% số cây bị chết, như trong một số đám cháy thực sự dữ dội," Hantson nói về những đám cháy do con người gây ra.
Tuy nhiên, giữa lửa do con người châm ngòi và lửa do nguyên nhân tự nhiên không có sự khác biệt cố hữu về mặt hóa học. “Lửa vẫn là lửa, những thứ xung quanh nó mới là vấn đề,” Hantson nói.
Các nhà nghiên cứu đã theo dõi dữ liệu khí tượng và nhận thấy đám cháy do con người gây ra thường bắt đầu vào những ngày có điều kiện thời tiết khắc nghiệt, chẳng hạn như gió giật. Họ cũng phát hiện, các đám cháy do con người thường xảy ra ở những nơi khô, ít rừng hoặc không có thảm thực vật sống có thể hạn chế cháy lan.
Nathan Mietkiewicz, nhà sinh thái học thuộc Mạng lưới quan sát sinh thái quốc gia Mỹ, người không tham gia nghiên cứu, nhận xét, phát hiện này giúp các nhà khoa học hiểu thêm về cách con người tự kéo dài mùa cháy. Việc quản lý hỏa hoạn cần tính đến yếu tố mới này, theo Mietkiewicz.
Nguồn: