Những chiếc cối xay gió và dấu ấn về Paris một thời

Thời kỳ hoàng kim của ngành xay bột tại Pháp đã qua, một số ít cối xay gió vẫn tồn tại đến ngày nay dù không còn phục vụ mục đích ban đầu. Những cối xay gió nằm xung quanh vùng ngoại ô Paris đã tạo cho thủ đô nước Pháp một cảnh quan đặc trưng. Nổi tiếng nhất là Moulin de la Galette gồm hai cối xay gió: Blute-fin và Radet, nằm trên đỉnh đồi Montmartre.

Cối xay gió Moulin de la Galette bắt đầu xuất hiện vào năm 1622 với hai công dụng chính là xay lúa để làm bột mì và ép nho làm rượu vang. Trong thời kỳ bạo loạn vào cuối Chiến tranh Napoleon (1814), gia tộc Debray, chủ nhân của cối xay gió, đã ra sức bảo vệ nó như bảo vệ lâu đài, thậm chí một số người đã hi sinh tính mạng. Trong cuộc Chiến tranh Pháp-Phổ năm 1870, Montmartre hứng chịu đợt tấn công của hai vạn lính Phổ. Một lần nữa, người nhà Debray đã quyết bảo vệ chiếc cối xay gió cho đến hơi thở cuối cùng.

Về sau, hậu duệ còn sống sót của gia tộc Debray đã biến cối xay gió gia truyền thành một "guinguette", một hình thức kinh doanh quán rượu phổ biến vào thế kỷ 19 và cuối cùng là địa điểm ăn chơi dạng cabaret (câu lạc bộ đêm có sân khấu biểu diễn hài kịch, âm nhạc và khiêu vũ). Nó trở thành điểm đến của tầng lớp giàu có tại Paris nhờ rượu ngon, bánh mì nóng hổi và mặt tiền hướng về thủ đô Paris và sông Seine. Tên tuổi và sức hút của Moulin de la Galette đã đưa nó vào tác phẩm của nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Renoir, Van Gogh và Pissarro.

Trong suốt lịch sử phát triển, nơi đây đã được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau, từ nhà hàng và quán cà phê ngoài trời tới hội trường hòa nhạc và studio truyền hình. Năm 1924, cối xay gió được di chuyển tới địa chỉ hiện tại ở góc đường Giradon và Lepic và trở thành tài sản tư hữu.

Cách Paris 12km về phía tây bắc cũng có một cối xay gió cổ kính nằm ở vùng ngoại ô Argenteuil. Ban đầu, Moulin d'Orgemont là tòa tháp thuộc sở hữu của Nữ hoàng Blanche xứ Castille có tuổi đời từ thế kỷ 13. Đến giữa thế kỉ 19, nó được sửa thành nhà hàng. Cho đến năm 1999, toàn bộ kiến trúc của tòa tháp, bao gồm cối xay gió, bất ngờ bị tiêu hủy trong một đám cháy. Qua quá trình phục dựng, Moulin d'Orgemont có dáng vẻ như ngày nay với nhà hàng vẫn còn giữ nguyên vị trí.

Cối xay Moulin de la Tour, nằm ở vùng ngoại ô Ivry-sur-Seine đông bắc Paris, là cối xay gió cuối cùng còn hoạt động. Được xây dựng vào thế kỉ 17, Moulin de la Tour ngừng hoạt động vào đầu thế kỉ 19 và bị dỡ cánh quạt để biến thành nhà kho trong một thời gian ngắn. Kiến trúc xiêu vẹo khiến chiếc cối xay suýt bị dỡ bỏ, song thành phố quyết định giữ lại và phục dựng thành công trình tưởng niệm. Ngày nay, cối xay Moulin de la Tour vẫn hoạt động để ép dầu hạt óc chó nhằm phục vụ khách tham quan.

Nguồn: https://www.amusingplanet.com/2020/07/the-windmills-of-paris.html