Phát hiện ba loài rắn mới từ nghĩa địa

Cuối năm 2021, Alejandro Arteaga và nhóm của anh đến những khu rừng sương mù ở miền nam Ecuador để tìm các loài cóc có nguy cơ tuyệt chủng. Không may, họ không tìm thấy một con nào. Nhưng một cuộc gặp gỡ tình cờ trên đường về nhà đã đưa nhóm nghiên cứu đến với một khám phá khác.

Thất vọng và đói, nhóm Arteaga dừng chân ở thị trấn nhỏ Amaluza, Ecuador, để tìm chỗ ăn.

"Ở đây không có các nhà hàng để cứ thế vào ăn. Bạn phải gõ cửa nhà, nếu có người, họ sẽ sẵn lòng nấu ăn cho bạn và kể cho bạn nghe những câu chuyện", Arteaga, nhà sinh vật học tại Quỹ Khamai - một tổ chức phi chính phủ nhằm bảo vệ đa dạng sinh học của Ecuador, cho biết.

Một người phụ nữ địa phương chào đón nhóm của Arteaga. Khi tình cờ nghe nhóm nói về động vật lưỡng cư và rắn, "cô ấy nói với chúng tôi rằng cô ấy thường nhìn thấy rắn ở nghĩa địa địa phương, khi thăm mộ người thân”, Arteaga nhớ lại.

Dựa trên mô tả của đầu bếp, Arteaga nghi ngờ đó có thể là rắn đất từ ​​chi Atractus - chi rắn chủ yếu sống dưới lòng đất và chưa từng được ghi nhận ở khu vực này của Ecuador.

Đến nghĩa địa, nhóm choáng váng trước những con rắn bụng vàng, và quyết định dành nhiều thời gian hơn ở đây. Theo một nghiên cứu được công bố ngày 15/9 trên tạp chí ZooKeys, họ đã phát hiện ba loài rắn đất mới. Arteaga cho biết không có khu chôn cất nào bị khai quật hoặc xáo trộn trong quá trình nghiên cứu.

Các nhà khoa học đề xuất đặt tên Atractus discovery cho loài có đôi mắt nhỏ và bụng màu vàng vạch đen, Atractus zgap cho loài có bụng màu vàng không có vạch, và Atractus michaelsabini cho loài có kích thước lớn nhất trong cả ba.

"Không bao giờ được xem nhẹ sự quan sát hoặc niềm tin của người dân địa phương", Arteaga nói.

Rắn đất là nhóm ít được biết đến và ít được nghiên cứu nhất trên hành tinh. Thậm chí các nhà khoa học còn chưa từng ghi nhận được con đực hoặc con non của một số loài rắn đất.

146 loài rắn đất đã biết đều sống dưới lòng đất, trong các khe đá sâu, thường ở các khu rừng sương mù hẻo lánh. Tất cả rắn đất đã biết đều sống ở Trung và Nam Mỹ.

Nhưng với phát hiện mới, hóa ra nhóm rắn này còn sống trong các môi trường do con người tạo ra, chẳng hạn như nghĩa địa ở thị trấn nhỏ và nhà thờ. Rắn đất có thể bị thu hút đến những địa điểm này ở Ecuador vì sự yên tĩnh và vắng người, Arteaga nói.

Và, thật may mắn cho những người sống gần với rắn đất, chúng hoàn toàn vô hại.

Alejandro Arteaga và nhóm của anh có công lớn vì đã tiến hành nghiên cứu thực địa trong điều kiện thiếu kinh phí và hậu cần, Paulo Roberto Melo-Sampaio, nhà nghiên cứu rắn đất tại Bảo tàng Quốc gia của Đại học Liên bang Rio de Janeiro, người không tham gia nghiên cứu mới, nói.

Tuy nhiên, Melo-Sampaio cũng bày tỏ lo ngại về phương pháp luận của bài báo, đặc biệt là sự phụ thuộc nhiều vào di truyền học để phân tích ba loài mới. Khi mô tả một loài mới, các nhà khoa học thường kết hợp giữa phân tích di truyền và hình thái học - hoặc các thuộc tính vật lý của động vật - để xác định loài đó khác với họ hàng đã biết của chúng.

Ví dụ, trong trường hợp của A. michaelsabini, Melo-Sampaio cho biết ngoại hình của loài rắn này rất giống với một loài rắn đất đã được mô tả, A. roulei, vì vậy còn quá sớm để nói rằng nó chắc chắn là một loài mới.

Arteaga cho biết nhóm đang tiến hành các nghiên cứu tiếp theo về hình thái của 3 loài này.

Nghiên cứu rắn đất có thể hữu ích cho y học. "Kẻ thù chính của rắn đất là những con rắn san hô có nọc độc", Arteaga nói.

Do đó, các nhà khoa học nghi ngờ rằng rắn đất có thể đã tiến hóa cơ chế giải độc nọc rắn san hô. Nếu vậy, nghiên cứu máu của rắn đất có thể dẫn đến những đột phá trong việc phát triển thuốc điều trị nọc rắn.

Ecuador là một trong những quốc gia có tỷ lệ rắn cắn cao nhất ở Nam Mỹ, với từ 1.400 đến 1.600 ca mỗi năm. Một ngày nào đó, những sinh vật được phát hiện ở nghĩa địa này có thể giúp nhiều người tránh được cái chết.