Hơn 15 tháng sau khi hạ cánh xuống miệng núi lửa Jezero trên sao Hỏa, tàu thám hiểm Perseverance của NASA cuối cùng đã bắt đầu cuộc săn lùng sự sống cổ đại.

Ngày 28/5, Perseverance khoan một lỗ hình tròn rộng 5 cm vào một tảng đá nằm trong miệng núi lửa Jezero. Vị trí Perseverance đang lấy mẫu từng là một đồng bằng sông, hình thành cách đây hàng tỷ năm sau khi một con sông biến mất và để lại các lớp trầm tích. Trên Trái đất, trầm tích sông thường chứa đầy sự sống.

Cụ thể, vị trí Perseverance hiện đang lấy mẫu gọi là Hawksbill Gap, nằm trong Jezero. Mẫu mới nhất được khoan từ sa thạch, một trong những lớp đá lâu đời nhất do dòng sông cổ đại tạo thành, và là vị trí rất thích hợp để săn lùng các dấu hiệu của sự sống cổ đại trên sao Hỏa. Từ khi đến khu vực này vào tháng Tư năm nay, Perseverance đã phát hiện ra những tảng đá mỏng, màu xám được gọi là đá bùn, có thể đã hình thành từ trầm tích do một con sông hoặc hồ nước chảy chậm để lại. Tàu cũng tìm thấy sa thạch thô, có thể được hình thành trong một con sông chảy xiết.

Tổng thể vùng châu thổ được hình thành trong miệng núi lửa Jezero cách đây hàng tỷ năm: Một con sông cổ (bắt nguồn từ phía bên trái) chảy vào miệng núi lửa và lắng đọng trầm tích (các khu vực nằm giữa ảnh). Trầm tích có xu hướng chứa các chất hữu cơ, và là vị trí tiềm năng để tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống cổ đại.

Perseverance sẽ tiếp tục dành vài tháng tới để khám phá vùng châu thổ Jezero, trong khi các nhà khoa học quyết định xem sẽ khoan và khai thác các mẫu đá nào để mang lại nhiều thông tin nhất. Perseverance có tổng cộng 43 ống lấy mẫu, và một số ống đến nay đã được sử dụng. NASA và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) có kế hoạch lấy những mẫu này và đưa chúng trở lại Trái đất để nghiên cứu sớm nhất vào năm 2033.

Do đó sau khi hoàn thành thu thập mẫu, Perseverance sẽ phải đặt mẫu ở một vị trí để nhiệm vụ sau đến thu thập. Kế hoạch chi tiết và vị trí đặt mẫu vẫn chưa được quyết định, nhưng có thể sẽ nằm gần Hawksbill Gap vì khu vực này bằng phẳng và ít đá, các tàu trong tương lai dễ tiếp cận. NASA sắp tổ chức một hội thảo khoa học hành tinh vào tháng 9, để đánh giá xem liệu bộ sưu tập mẫu của Perseverance có đáng để đầu tư rất nhiều thời gian và tiền bạc để mang về Trái đất hay không. (Nếu thực hiện, nhiệm vụ sẽ tiêu tốn khoảng 5 tỉ USD, gồm một tàu đổ bộ sao Hỏa để lấy bộ sưu tập mẫu do Perseverance để lại, một tên lửa đưa tàu đổ bộ trở lại quỹ đạo sao Hỏa, và một tàu vũ trụ đưa tất cả trở về Trái đất.)

Perseverance đã đến một châu thổ sông cổ đại trên sao Hỏa vào tháng Tư.

Cùng với việc lấy mẫu đá, Perseverance đã có những khám phá khác ở Jezero, chẳng hạn như vì sao trên sao Hỏa một lượng lớn bụi bay vào không khí và tốc độ âm thanh dao động như thế nào trong bầu khí quyển giàu carbon dioxide của sao Hỏa. Phụ tá của Perseverance, chiếc trực thăng nhỏ bé Ingenuity, là công cụ đắc lực trong một số khám phá. Từ vị trí quan sát trên bầu trời, nó đã giúp dò tìm các tuyến đường tốt nhất cho Perseverance và chỉ ra các khu vực bằng phẳng trong vùng châu thổ mà các nhiệm vụ trong tương lai có thể hạ cánh. Nhưng có thể Ingenuity sắp ngừng hoạt động, nó đã mất liên lạc với Perseverance sau khi bụi trong khí quyển chặn ánh sáng mặt trời - nguồn năng lượng của Ingenuity.

Nguồn: