Các nhà hàng cao cấp hàng đầu thế giới hầu như đều đầu tư những chiếc ly cực kỳ đắt tiền (bằng thủy tinh hoặc pha lê) để phục vụ thực khách uống rượu vang. Nhiều nghiên cứu khoa học đã cho thấy những chiếc ly có ma thuật giúp rượu vang thơm ngon hơn.

Rượu ngon nhờ ly

Giá một chiếc ly sang trọng trong các nhà hàng hàng đầu thế giới có thể lên tới 100USD (2,2 triệu đồng). Tuy giá có cắt cổ, nhưng loại ly cao cấp này đang trở thành một lựa chọn phổ biến. “Những chiếc ly phản ánh chất lượng, đẳng cấp của nhà hàng và sự kỳ vọng của khách hàng ở một mức độ nhất định. Nó tương tự như việc bạn mong đợi được phục vụ bằng những bộ dao dĩa sang trọng” - James Molesworth - biên tập viên cấp cao của tạp chí chuyên về rượu Wine Spectator - chia sẻ.

Vấn đề là chiếc ly đắt tiền có khiến rượu vang trở nên thơm ngon hơn so với ly bình thường hay không? Theo CNN, nếu bạn có một chai vang Pinot Noir và đổ vào vài chiếc ly, hương vị rượu sẽ thay đổi theo hình dạng của đồ đựng.

Georg Riedel - chủ sở hữu của Công ty Riedel, chuyên sản xuất đồ thủy tinh xa xỉ - nói về vai trò của những chiếc ly đối với hương vị rượu. Ảnh: Winicjatywa
Georg Riedel - chủ sở hữu của Công ty Riedel, chuyên sản xuất đồ thủy tinh xa xỉ - nói về vai trò của những chiếc ly đối với hương vị rượu. Ảnh: Winicjatywa

Từ năm 1958, công ty sản xuất đồ thủy tinh xa xỉ Riedel đã cho ra đời các mẫu ly đặc biệt để thưởng thức trọn vị hơn 300 loại rượu vang. Ông chủ Georg thừa nhận, ly thủy tinh là công cụ để trung hòa và cân bằng nhiều thành phần đóng góp cho hương vị đa dạng trong rượu vang như trái cây, nồng độ axít…

Mỗi chiếc ly Riedel phải đảm bảo 3 thông số thiết kế chính: Kích thước ly quyết định lượng không khí tiếp xúc với rượu, hình dạng ly ảnh hưởng tới việc rượu chảy tới miệng ly như thế nào, đường kính miệng ly quyết định thời gian và lượng rượu đi tới vòm miệng. Chân ly phải tách khỏi thân ly để cách ly phần rượu khỏi sự gia tăng nhiệt độ do hơi ấm lòng bàn tay, bởi hương vị và màu sắc rượu vang rất nhạy cảm với nhiệt độ.

Một số loại ly được thiết kế để “khơi dậy” mạnh mẽ những thành phần cay, đắng hoặc có tính axít của rượu vang. Trong khi đó, những loại ly khác lại được thiết kế để ưu tiên làm dậy mùi trái cây trong rượu.

Ma thuật của những chiếc ly

Việc đánh giá hương vị rượu vang vốn được cho là phụ thuộc cảm nhận chủ quan của người thưởng thức. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây của Đại học Y khoa ở Tokyo (Nhật Bản) cho thấy vai trò của chiếc ly rất quan trọng. GS Kohji Mitsubayashi và các cộng sự đã giải mã sự phân bổ của các ethanol đang bay hơi trong những chiếc ly hình dáng khác nhau. Cùng một lượng rượu được rót vào 3 loại ly - một ly uống vang tiêu chuẩn, một ly hình trụ bình thường và một ly cocktail - ở nhiệt độ 130C.

Kết quả cho thấy, chỉ ở chiếc ly uống vang tiêu chuẩn mới xuất hiện vòng tròn dạng hơi nước bốc lên ở thành ly. Theo GS Kohji, điều này cho phép người uống thẩm định hương vị rượu mà không có sự tác động của ethanol. Trong khi đó, ở 2 chiếc ly khác có mức độ bốc hơi mạnh mẽ hơn của ethanol. Nghiên cứu kết luận: “Hình dạng của ly rượu được thiết kế nhằm giúp nếm và thưởng thức hương vị của rượu vang tốt hơn”.

Thông thường, rượu vang đỏ được uống trong ly thủy tinh hoặc pha lê có chân cao, thân to và rộng để uống nhanh và hương rượu còn phảng phất sau khi uống. Chiếc ly cũng cần đảm bảo trong suốt để phản ánh màu sắc nguyên bản của rượu vang.

Ly uống vang trắng thường có chân cao, thân cao và dài để uống chậm. Còn ly uống rượu champage thích hợp nhất là loại ly có hình hoa tulip dài, vì loại ly này đủ rộng để các bọt khí tự do bay lên cũng như màu sắc, hương vị và độ trong của rượu dễ dàng được thẩm định.

Theo ông Georg Riedel, nhiều người thiếu tinh tế khi không thử thưởng thức, thẩm định rượu vang của họ trong những chiếc ly khác nhau khi họ mở nút chai.

“Tôi có thể nói rằng, những người thưởng thức rượu trong nhiều loại ly có hình dạng khác nhau đều tin rượu có hương vị khác nhau. Đương nhiên, bạn có thể lựa chọn ly rượu theo sở thích và điều này cũng chứng tỏ rằng, chiếc ly này có khả năng khơi dậy những thành phần trong rượu mà bạn ưa thích hơn những chiếc ly khác” - CNN dẫn lời ông Georg Riedel.

Tuy nhiên ông này cũng nhấn mạnh, dù những chiếc ly có ma thuật làm thay đổi hương vị của rượu vang, song chúng “không thể tạo ra điều kỳ diệu là biến đổi hương vị loại rượu kém chất lượng trở thành rượu hảo hạng”.