“Ngoài giờ hành chính, tôi làm thêm bốn tiếng mỗi ngày cho 2-3 dự án công nghệ khác với các công ty nước ngoài. Một vài trong số đó từng đề nghị tôi làm việc toàn thời gian cho họ”, anh chia sẻ.
Trần Hoàng Quân có kinh nghiệm phát triển sản phẩm ứng dụng công nghệ blockchain trong lĩnh vực tài chính, tác động xã hội, định danh số hay tài sản số. Các kinh nghiệm này có được từ những dự án làm việc trước đây của anh với khách hàng tại Singapore, Nhật Bản và Hàn Quốc. Không những được trả mức lương hậu hĩnh hơn, khi làm việc với các công ty quốc tế, Quân còn được trau dồi các kỹ năng và kiến thức công nghệ mới nhất của thế giới.
“Hành lang pháp lý của Việt Nam vẫn chưa mở hoàn toàn cho các ứng dụng công nghệ blockchain, đa số mới chỉ được thực hiện ở các dự án thí điểm hoặc sản phẩm mẫu,” Quân nhận xét.
“Trong khi đó, rất nhiều các công ty nước ngoài đang phát triển sản phẩm và dịch vụ ứng dụng công nghệ này nhằm giải quyết các bài toán thực tế về bảo mật và an ninh tài sản. Do đó tôi có cơ hội để giải quyết các vấn đề kỹ thuật mới nhất, cũng như nâng cao khả năng xử lý vấn đề và quản lý rủi ro trong ứng dụng công nghệ.”
Một nghiên cứu mới đây với 400.000 nhân sự công nghệ thông tin trên nền tảng tuyển dụng JobHopin có trụ sở tại Việt Nam cũng cho thấy kết quả tương tự. Gần một nửa (43,2%) người tham gia khảo sát trả lời rằng họ sẽ chuyển việc nếu công việc mới tạo điều kiện cho họ phát triển kỹ năng chuyên môn tiên tiến nhất trong các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), blockchain, hoặc thị giác máy tính.
Thực tế, theo chỉ số xếp hạng về gia công phần mềm Global Services Location Index (
GSLI), các nước Ấn Độ, Trung Quốc, Malaysia, Indonesia hay Việt Nam từ lâu đã được biết biết đến là nơi cung cấp nhân sự công nghệ thông tin thuê ngoài lớn nhất cho các công ty quốc tế.
Chia sẻ với tác giả bài viết, ông Christopher Lee, tư vấn quản trị cấp cao về nhân lực và tổ chức tại PwC Việt Nam, cho biết, “Ngay cả trước đại dịch COVID-19, các công ty có trụ sở tại những khu vực có giá nhân công cao, ví dụ Úc hay Mỹ, đã sớm tận dụng nhân sự từ xa cho các công việc không cốt lõi hoặc thậm chí thiết lập các văn phòng làm việc ở những nơi có giá nhân công thấp hơn. Đại dịch COVID-19 chỉ đang thúc đẩy quá trình này nhanh hơn.”
Giữ chân người tài bằng niềm tự hào
Bởi cú thúc này của bối cảnh dịch bệnh, các công việc từ xa như kỹ sư dữ liệu (data engineer), kỹ sư phần mềm (software engineer), kiến trúc giải pháp (solution architect), số lượng
người ứng tuyển toàn cầu trên nền tảng mạng xã hội kết nối việc làm lớn nhất thế giới Linkedin, đã tăng vọt trong quý II/2020.
“Tuy nhiên gần đây, nhân sự công nghệ của Việt Nam không chỉ tham gia vào gia công phần mềm thuần túy nữa, mà là gia công phần mềm tích hợp công nghệ tiên phong,” giám đốc JobHopin Nguyễn Hải Tùng cho biết. Công nghệ tiên phong hiện nay bao gồm các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, blockchain, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, robotics,...
Theo ông, nhân sự tại Đông Nam Á đang ngày càng đáp ứng các yêu cầu về năng lực với mức chi phí thấp hơn nhiều so với kỹ sư tại nước sở tại. Nguyên nhân chính là do chi phí sinh hoạt tại các nước này thấp hơn, trong khi tốc độ bắt kịp công nghệ với thế giới của giới trẻ lại rất cao. Công nghệ thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường cũng góp phần “bình thường hóa” các văn phòng làm việc ảo liên quốc gia và đại dịch Covid-19 đang đẩy mạnh tiến trình này.
Trước bối cảnh cạnh tranh nhân lực gay gắt và các nền tảng đang khiến cho các kế hoạch nhảy việc trở nên dễ dàng hơn, phát triển một môi trường và văn hóa làm việc lành mạnh tại các công ty công nghệ nội địa là yêu cầu cấp thiết để giữ chân nhân tài dài lâu.
Với kinh nghiệm làm việc cùng nhiều công ty công nghệ ở Việt Nam, ông Christopher Lee nhấn mạnh các yếu tố như văn hóa làm việc mở; đề cao việc học hỏi, sáng tạo và thử nghiệm; quan hệ đồng nghiệp lành mạnh; quan hệ thứ bậc thấp, cấu trúc chức năng gọn nhẹ; và đặc biệt là bản thân các dự án công nghệ phục vụ những mục tiêu tạo tác động có ý nghĩa lớn.
“Các công ty [giữ chân nhân tài lâu dài] thường tập trung giải quyết các vấn đề cấp thiết của xã hội mà mọi người có thể tự hào khi được làm việc trong đó,” ông cho biết.
Về lâu dài, ông Lee nhận định, xu hướng làm việc từ xa xuyên quốc gia có thể đem lại nhiều lợi ích hơn là thách thức, đặc biệt là khả năng tạo ra “hiệu ứng thẩm thấu” - tức đẩy mạnh quá trình chuyển giao tri thức giữa các nước phát triển và đang phát triển. Theo ông, quá trình này có thể tạo được đội ngũ nhân lực tài năng ở các nước hiện đang có giá nhân công thấp hơn so với thế giới.
Quân, anh chàng kỹ sư blockchain đang làm việc cho các dự án từ xa với nước ngoài, cũng chia sẻ góc nhìn tương tự khi cho biết anh muốn ứng dụng các kỹ năng và kiến thức nhận được vào công ty trong nước mà anh đang làm việc.
“Tôi chưa có dự định sẽ làm việc từ xa toàn thời gian và dài hạn cho các công ty nước ngoài,” anh bộc lộ. “Là một người Việt Nam, tôi cảm thấy thích thú hơn khi tạo ra những sản phẩm có đẳng cấp thế giới do người Việt Nam làm và phục vụ lợi ích của người Việt Nam.”