Như một trường hợp tham khảo, chúng ta rất nên nghiên cứu kỹ 5 năm đầu xây dựng thành phố thông minh (TPTM) Canberra - thủ đô Australia, nơi đã là đô thị hiện đại từ khoảng năm 1990 với hạ tầng kỹ thuật - dịch vụ chuẩn mực, nhưng đến năm 2016 mới triển khai chương trình đưa Canberra dần thành TPTM với 5 dự án chính đầu tiên cho giai đoạn 2016-2020.
Các dự án gồm: Cung cấp wifi miễn phí cho toàn cư dân với lượng truy cập
hằng ngày tới 250MB, đậu xe thông minh, chiếu sáng thông minh, năng
lượng tái tạo để cấp điện, cung cấp cổng thông tin đảm bảo việc học trực
tuyến cho sinh viên. Tham khảo Canberra, theo tôi có 5 việc chính Việt
Nam phải làm để xây dựng TPTM.
Thứ nhất, xác định những thông tin cơ bản mà người dân “bấm” là có và sẵn sàng trả tiền như điện, nước, thu gom rác... Hiện rau quả sạch và không sạch lẫn lộn tràn lan; thông tin chân thực, sạch sẽ còn lẫn lộn dữ hơn trong biển thông tin mênh mông. Để thiết kế khung thông tin cơ bản cho chương trình kiến tạo TPTM, không cách nào tốt hơn là nghiên cứu mục tiêu thông tin trong dự án TPTM của các thành phố đi trước.
Thứ hai là tạo lập môi trường cho TPTM, với 2 nhóm cơ bản là môi trường công nghệ (chủ yếu là vấn đề kết nối, giải quyết không khó) và môi trường xã hội (vấn đề phức tạp mà các đề xuất xây dựng TPTM chúng tôi đã tiếp cận thường chưa đánh giá đúng).
Thứ ba, cần kiến tạo hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung với 2 việc chính. Hãy hình dung mình cần xây một cái chợ thông tin với rất nhiều loại hàng hóa. Việc thứ nhất là xây khu chợ đầu mối, việc thứ hai khó và tốn kém hơn là tích tụ hàng hóa sẽ được mua - bán qua chợ.
Thứ tư là kiến tạo cơ chế suy luận, tìm kiếm, phân tích thông tin theo yêu cầu - điều chúng ta có rất ít trải nghiệm. Big data (dữ liệu lớn) và việc phân tích, khai thác nó là nền tảng sức mạnh của các hệ thống như Facebook, Twitter... Chưa đề xuất nào về TPTM của ta nói về vấn đề này. Không giải quyết tốt vấn đề này thì có thể xảy ra tình trạng kho “data” trong chợ rất “big”, nhưng là cái đầu to, không biết nghĩ. Các công cụ tìm kiếm, phân tích thông tin cần được chú ý thích đáng khi các đề án TPTM khởi động.
Việc cần làm thứ năm là chế tạo các “côngtắc”, “vòi nước” cho hạ tầng kỹ thuật - dịch vụ thông tin, sao cho ai cũng xài được chúng để dễ dàng có thông tin cơ bản.