Từ internet đến vi mạch, khu vực quốc phòng, thông qua sự hợp tác chặt chẽ với khu vực dân sự, đã góp phần to lớn vào sự phát triển của các công nghệ tiên tiến nhất.
Israel nổi tiếng là quốc gia khởi nghiệp với số lượng startup trên đầu người cao nhất, cùng số doanh nghiệp niêm yết trên sàn NASDAQ nhiều thứ 3 thế giới – chỉ sau Hoa Kỳ và Trung Quốc. Bên cạnh chính sách khuyến khích và hỗ trợ khởi nghiệp hiệu quả do nhà nước khởi xướng thì những cơ sở quân sự của Israel cũng đóng vai trò không nhỏ, nếu không muốn nói là chìa khóa. Mối quan hệ cộng sinh giữa quân đội và hệ sinh thái khởi nghiệp Israel đã cung cấp cho thế giới một hình mẫu hoàn hảo về cách kết hợp cả hai khu vực để thúc đẩy các sáng tạo lưỡng dụng (dual-use).
Đơn vị 81 (Unit 81) và 8200 (Unit 8200), trực thuộc Tổng cục Tình báo Quân sự Israel (IMI), được xem là những điểm sáng nổi bật nhất trong bức tranh khởi nghiệp của nước này. Unit 8200 có quy mô vào loại lớn nhất trong Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), chuyên về do thám tín hiệu; trong khi Unit 81 chịu trách nhiệm nghiên cứu và phát triển các công nghệ cho cộng đồng tình báo Israel.
Theo lời một cựu binh Unit 8200, đơn vị này thu thập tới 90% dữ liệu tình báo cho Israel và thường được ca ngợi là có năng lực tương đương Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA). Nhưng quan trọng hơn, Unit 8200 còn là vườn ươm hay bà đỡ “mát tay” của những startup mới. Lấy ví dụ, Check Point Software Technologies, công ty an ninh mạng lớn nhất Israel, được thành lập bởi cựu thành viên Unit 8200 Gil Schwed. Hay Avi Hasson, cựu chủ tịch và là người sáng lập Cục Đổi mới Sáng tạo Israel (IIA), cũng từng phục vụ trong Unit 8200. Tương tự như vậy, theo tính toán, có khoảng 50 cựu binh Unit 81 đã thành lập gần 100 startup trong giai đoạn 2003 – 2010.
Với danh tiếng như vậy, các đơn vị bí ẩn tinh nhuệ này đôi khi còn được mệnh danh là “Harvard, Princeton, Yale hay Stanford của Israel”. Nhiều bậc phụ huynh Israel trên thực tế còn trả tiền cho con cái tham dự những khóa học dự bị để chúng tăng cường cơ hội được gia nhập Unit 8200 hay Unit 81. Đối với các doanh nhân trẻ, môi trường tại Unit 8200 và 81 sẽ mang lại cho họ rất nhiều lợi ích. Thứ nhất, đó là nơi giống như sân tập cho sự nghiệp của họ trong tương lai. Thứ hai, họ được kết nối với một mạng lưới alumni rộng lớn – sẵn sàng cung cấp tài năng cho hệ sinh thái khởi nghiệp Israel.
Dựa trên hệ thống tuyển chọn khắt khe, những lực lượng ưu tú như Unit 8200 và Unit 81 có thể gom được nhân tài thực sự từ 8 triệu dân. Các học sinh, sinh viên tài năng trong độ tuổi 18 – 21, sau khi vượt qua vòng sàng lọc, sẽ trải qua một chương trình huấn luyện đặc biệt. Không giống những cơ sở tình báo ở các quốc gia khác, Israel thường coi trọng yếu tố tài năng hơn kinh nghiệm. Những thành viên của Unit 8200 và 81 cũng được hưởng một môi trường đặc biệt tự do và cởi mở; điều này giúp họ tự phát hiện ra tiềm năng sáng tạo của bản thân. Họ còn được khuyến khích thách thức lại quyền lực, thậm chí không cần mặc đồng phục hay cúi đầu chào cấp trên.
Yevgeny Dibrov, nhà đồng sáng lập kiêm CEO của hãng bảo mật Armis Security, đồng thời cũng là một cựu binh Unit 81, đã nói về cơ chế ươm mầm các startup ngay trong quân đội. Ông mô tả những điều kiện đặc thù mà các thành viên trong cộng đồng tình báo Israel thường đối mặt khi giải quyết những vấn đề cụ thể, chẳng hạn ngân sách hạn hẹp. Đó là trải nghiệm vô cùng quý báu, đóng góp vào thành công của họ trong tương lai, bởi các doanh nhân thuần túy xuất thân dân sự thường đưa ra những giải pháp tuy sáng tạo song chưa chắc đã phù hợp với thực tiễn hoặc quá tốn kém. Nhưng tại Unit 8200 và Unit 81, các thành viên trẻ sẽ tích lũy được nhiều tri thức và kinh nghiệm giá trị trong lĩnh vực thiết kế, xây dựng những sản phẩm hoàn chỉnh nhờ sự dìu dắt của các đàn anh. Điều đó sẽ mãi đi theo họ, ngay cả khi đã giải ngũ. Số liệu thống kê cho biết, những người này thường ra quân ở tuổi cuối 20, đầu 30 để lập công ty và tuyển dụng đồng đội cũ. Assaf Rappaport, nhà đồng sáng lập kiêm CEO hãng bảo mật Wiz, coi đội ngũ nhân tài tại Unit 81 và Unit 8200 là thứ mà ngay cả Google hay Microsoft cũng khát khao sở hữu.
Hệ thống dự bị động viên mà quân đội Israel đang áp dụng cũng giúp cho lĩnh vực dân sự của nước này được thường xuyên cập nhật về những tiến bộ mới nhất đang diễn ra trong địa hạt quốc phòng. Đến tuổi 40, tất cả các cựu thành viên của những đơn vị ưu tú như Unit 8200 và Unit 81 phải trở lại quân đội 03 tuần mỗi năm để dõi theo các dự án đang được những tân binh trẻ phát triển.
Bên cạnh mục tiêu đào tạo các doanh nhân công nghệ tiềm năng ngay trong môi trường quân đội, Unit 8200 cũng tìm cách nhân rộng một phần của mô hình này ra ngoài khu vực quốc phòng. Chẳng hạn, cựu binh Inbal Arieli của Unit 8200 đang cố gắng lan tỏa DNA khởi nghiệp mà cô hấp thụ được đến với cộng đồng người Ả Rập tại Israel – vốn không thuộc diện bị gọi nhập ngũ. Arieli đã khởi sự một chương trình giáo dục mang tính cạnh tranh và chọn lọc cao, mời những cựu binh và thành viên hiện tại của Unit 8200 tới giảng dạy, với các chủ đề đa dạng từ thiết kế sản phẩm cho đến huy động vốn tài trợ hay tăng tốc khởi nghiệp.
Tham khảo