Cuộc đua giành quyền sản xuất vaccine Covid-19: Người hùng Ấn Độ

Ảnh: AFP

Tôi tin tưởng chắc chắn rằng: vaccine, các thử nghiệm và các loại thuốc phải được cung ứng đầy đủ trên toàn thế giới, với giá cả phải chăng để mọi người có thể kham nổi”, Thủ tướng Đức Angela Merkel từng tuyên bố tại Hội nghị các nhà tài trợ đối với Covid-19 hồi tháng sáu vừa qua. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng từng nói, đất nước ông coi vaccine “là tài sản chung của toàn cầu” và sẽ cung cấp nó rộng rãi.

Phải chăng đây chỉ là những lời “ngoại giao”? Từ lâu đã bùng nổ cuộc đấu tranh dành quyền lực trên toàn cầu về việc phát triển vaccine. Cuộc chiến này làm người ta nhớ lại cuộc chạy đua xem hệ thống chính trị nào sẽ đặt chân lên Mặt trăng đầu tiên. Bởi lẽ: ai là người đầu tiên có thể làm cho dân nước mình miễn dịch sẽ giành được uy tín quốc tế và có thể mở cửa nền kinh tế sớm hơn. Thay cho đoàn kết quốc tế và ưu tiên cung ứng cho những người cần thiết nhất thì hiện nay đang diễn ra một dạng “Chủ nghĩa dân tộc-vaccine” và một cuộc chiến về phân phối loại vaccine có nhiều triển vọng nhất trước khi kết thúc giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.

Hiện tại trên thế giới có trên 155 vaccine-Covid đang được phát triển, trong số đó có 23 loại nay mai sẽ được thử nghiệm trên người. Tại Nga, các tiến bộ trong quá trình phát triển vaccine đã được giới thiệu trên đài truyền hình nhà nước và đã trải qua hai vòng thí nghiệm được tiến hành. Cuối tháng sáu, Trung Quốc cũng đã cho lưu hành thử nghiệm một loại vaccine của mình trong quân đội.

Tuy nhiên cho dù bất cứ ai tìm ra vaccine đi nữa thì điều cốt yếu nhất vẫn là việc sản xuất hiệu quả, không ai có thể qua mặt Ấn Độ. Nếu tính theo khối lượng thì Ấn Độ là nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới. Do đó Ấn Độ được mệnh danh là “Hãng bào chế dược phẩm của thế giới”.

Là nhà sản xuất Generika, tức các loại thuốc mà bằng sáng chế đã hết hạn được bảo hộ, ngay cả Đức và EU cũng bị phụ thuộc vào Ấn độ. Điều này đã bộc lộ rõ nhất trong tháng ba và tư vừa rồi khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu thuốc chữa bệnh. Lý do là vì Ấn Độ phải nhập khẩu tới 70% các hoạt chất đặc hiệu để sản xuất dược phẩm từ Trung Quốc – mà vào thời điểm đó do đại dịch Trung Quốc đang thi hành chế độ cách ly nghiêm ngặt nên không thể cung cấp kịp thời.

Ấn Độ chặn xuất khẩu Hydroxychloroquin

Mặt khác Ấn Độ cố tình ngưng xuất khẩu loại thuốc chữa bệnh Hydroxychloroquin, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên truyền loại dược phẩm này có thể chữa được Covid. Ấn Độ cung cấp tới 70% nhu cầu thế giới đối với loại thuốc này. Chính phủ Ấn cấm xuất loại thuốc này nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước.

Những nhà sản xuất vaccine cỡ bự phần đông ở Hoa Kỳ hay châu Âu như: Merck, Sanofi, Pfizer và GlaxoSmithKline. Ít ai biết về Viện Serum, Pune ở Ấn Độ. Cơ sở này sản xuất một khối lượng vaccine lớn nhất thế giới với giá cả phải chăng. Trong số 1,5 tỷ liều vaccine mà viện này sản xuất hằng năm thì khoảng 80% để xuất khẩu. Cơ sở này là nhà cung cấp nhiều vaccine nhất cho Tổ chức Nhi đồng thế giới Unicef và đáp ứng 65% nhu cầu của Tổ chức Y tế thế giới WHO về DPT- bạch hầu, ho gà và uốn ván và tiêm chủng phòng bệnh lao, cũng như 90% vaccine bệnh sởi. Công thức cho các loại vaccine khác nhau và phần lớn đều là công nghệ của nước ngoài.

Viện này cũng được coi là trung tâm sản xuất vaccine-Covid. Từ tháng tám, đây là nơi sẽ tiến hành sản xuất với số lượng lớn. “Chúng tôi dự kiến đến cuối năm nay sẽ sản xuất vài trăm triệu liều”, ông Adar Poonawalla cho hay. Nhà lãnh đạo Serum Institute này mới 39 tuổi, Viện được thân phụ ông thành lập năm 1966 và hiện nay vẫn là một doanh nghiệp gia đình. Mặc dù các thí nghiệm lâm sàng chưa kết thúc, Viện này vẫn chủ trương sản xuất hàng triệu liều đối với năm loại ứng viên vaccine covid khác nhau.

Mặc dù các thí nghiệm lâm sàng chưa kết thúc, Viện vẫn chủ trương sản xuất hàng triệu liều đối với năm loại ứng viên vaccine covid khác nhau. Chúng tôi quyết dành 50% cho Ấn Độ, 50% còn lại sẽ được chia đều cho các nước khác.

Adar Poonawalla người lãnh đạo Serum Institute

Do đại dịch nên viện phải hết sức khẩn trương. Dự kiến trong năm nay sẽ sản xuất hai tỷ liều vaccine chống Coronavirus, trong đó Serum Institute đảm đượng 1 tỷ liều. Khi được chính thức công nhận thì các loại vaccine này sẽ được cung cấp cho các nước đang phát triển và mới nổi; đối với châu Âu và Hoa Kỳ, các cơ sở sản xuất vaccine hiện đang được khẩn trương xây dựng. Nếu các vaccine này không được công nhận thì nguy cơ thua lỗ là rất lớn: “Chúng tôi đánh liều mà sản xuất”, Poonawalla nói.

Bản thân Ấn Độ cũng đang rất cần vaccine-covid. Hiện nay nước này có trên một triệu người bị lây nhiễm Covid-19. Trên bình diện thế giới Ấn Độ đứng hàng thứ ba sau Hoa Kỳ và Brazil về số người bị lây nhiễm. Điều này có liên quan đến dân số quá đông đúc của Ấn Độ: Ấn hiện có 1,3 tỷ dân. Số người hằng ngày bị lây nhiễm hết sức đáng ngại, từ đầu tháng bảy lên đến trên 20.000 mỗi ngày.

Hồi đầu tháng sáu, quy định cách ly được dỡ bỏ, tuy nhiên sau đó dịch tái phát, quy định cách ly lại phải áp dụng trở lại tại một số khu vực như ở Mumbai và Delhi. Báo chí địa phương đưa tin tại một số bệnh viện, xác người chết bị bỏ mặc dọc hành lang bệnh viện. Ấn Độ chỉ chi cho y tế khoảng trên 1% tổng sản phẩm quốc nội và giờ đây người ta cảm nhận rất rõ về cái giá phải trả cho tình trạng này.

Để chủ động đối phó với tình hình, Ấn Độ không chỉ sản xuất vaccine của nước ngoài mà chủ động tự phát triển vaccine với tốc độ chóng mặt. Theo Hội đồng nghiên cứu y học Ấn Độ (ICMR) hiện tại nước này có hai loại vaccine đang sắp sửa được đưa vào thử nghiệm trên người. Một trong hai sản phẩm là do Serum Institute tự nghiên cứu phát triển. Nếu thành công Ấn Độ hy vọng sẽ có những lợi thế về chính trị.

Cuộc đấu tranh phân bổ vaccine trên toàn cầu đã bắt đầu mặc dù chưa có loại vaccine đầy hứa hẹn nào được công nhận. Nước Đức với tư cách là một thành viên của liên minh tiêm phòng mới thành lập với Pháp, Italia và Niederland đã dành được 400 triệu liều vaccine- AstraZeneca-Oxford; 100 triệu liều dành cho nước Anh. Hoa Kỳ mua 400 triệu liều. Trung Quốc, Brazil, Nhật Bản và Nga cũng đã ngỏ ý quan tâm đến loại vaccine này.

Cuộc chạy đua này có ý nghĩa gì không, đây là điều đáng ngờ. “Chúng ta chỉ được bảo vệ nếu như phần lớn dân số thế giới được tiêm phòng”, bà Maike Voss, chuyên gia về vấn đề sức khỏe toàn cầu của Quỹ Khoa học và Chính trị. Tuy nhiên nước đầu tiên nào hay doanh nghiệp đầu tiên nào có vaccine, thì theo Voss không những được lợi trong vấn đề bảo vệ sức khỏe đối với người dân nước mình, mà còn có một số lợi thế “về tài chính và địa chính trị”.

Phải chăng các nước giàu đang vơ vét vaccine-Covid?

Tại cuộc họp các nhà tài trợ của EU hồi đầu tháng năm đã quyên góp được 7,4 tỷ Euro dành cho phát triển vaccine và các điều trị khác liên quan đến Covid, trong tháng sáu có thêm 6 tỷ, trong đó Đức đóng góp 383 triệu. “Tiền đổ vào đây rất nhiều. Ai là người đầu tiên phát triển được vaccine sẽ giành được uy tín lớn”, Voss nói.

Hơn nữa sự phụ thuộc vào Ấn Độ và Trung Quốc trong đại dịch toàn cầu đã nảy sinh cuộc thảo luận về sắp xếp lại chuỗi cung ứng quốc tế. Theo Voss, người ta muốn ít bị phụ thuộc hơn.

Hoa Kỳ đã tìm cách đoạt được độc quyền về vaccine của hãng công nghệ sinh học Curevac của Đức. Một ví dụ khác là việc vơ vét thuốc Remdesivir để điều trị bệnh Covid. “Mặc dù người ta nói nhiều về sự bình đẳng nhưng trong thực tế các nước giàu đua nhau mua vaccine-Covid”, Voss nói. Chỉ những gì còn thừa người ta mới quyên góp cho mấy nước nghèo. Điều này còn xa vời đối với khái niệm về sự bình đảng toàn cầu, và nó sẽ làm tái phát “mối quan hệ quyền lực cũ”.

Qua đó kẻ dành chiến thắng trong cuộc đấu tranh này vẫn là những khuôn mặt cũ. Tuy nhiên Ấn Độ dành được một phần của cái bánh gatô. Ông chủ doanh nghiệp Serum Institute Poonawalla cho hay về vaccine như sau: “Chúng tôi đã quyết dành 50% cho đất nước tôi, Ấn Độ, 50% còn lại sẽ được chia đều cho các nước khác“.

Tác giả: Christina zur Nedden

Nguồn: https://www.welt.de/politik/ausland/article211802149/Indien-Der-maechtigste-Player-im-globalen-Kampf-um-den-Impfstoff.htmlne-Welt-ohne-Oel.html