Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân nhấn mạnh "Các nhà khoa học trẻ, tôi nghĩ rằng các bạn hãy dũng cảm hơn, mạnh dạn hơn trong việc tiếp cận các nguồn lực của Nhà nước, đồng thời phải tự tin hơn trong việc tiến hành các hoạt động nghiên cứu”


Bộ trưởng đánh giá như thế nào về sự đóng góp của giới trẻ Việt Nam hiện nay đối với KH&CN nói riêng và sự phát triển của đất nước nói chung?

Có thể nói giới trẻ là lực lượng tiềm năng của nền KH&CN, bằng trí tuệ và tài năng, họ sẽ đáp ứng được các nhu cầu trong giai đoạn phát triển công nghiệp hóa – hiện đại hóa của đất nước. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua do điều kiện phát triển kinh tế, nhiều bạn trẻ đã không tìm thấy vị trí của mình trong hệ thống các tổ chức KH&CN của nhà nước và nhiều khi phải tìm đến những địa chỉ ở khu vực tư nhân, thậm chí ở nước ngoài để có điều kiện thuận lợi nhất trong hoạt động sáng tạo của mình.
Nhiều chính sách đãi ngộ các nhà khoa học trẻ đã được ban hành

Nhưng bây giờ đã đến lúc chúng tôi tin tưởng ở các bạn trẻ tham gia vào hoạt động KH&CN bời vì chúng ta đã vượt qua ngưỡng của 1 nước có thu nhập thấp, đồng thời chúng ta đang có rất nhiều chính sách đổi mới trong trọng dụng cán bộ khoa học, xây dựng nhiều cơ sở nghiên cứu mới và tạo điều kiện làm việc tốt nhất. Chúng tôi mong đợi các nhà khoa học trẻ của chúng ta sẽ tiếp tục có những đóng góp to lớn cho sự phát triển của đất nước.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân

Vậy cụ thể chúng ta đã xây dựng những cơ chế chính sách nào để đãi ngộ các nhà khoa học trẻ nhằm thu hút nhiều hơn sự tham gia của họ vào hoạt động nghiên cứu, thưa Bộ trưởng?

Trong thời gian gần đây, bên cạnh Luật KH&CN năm 2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định 40/2014/NĐ-CP quy định việc sử dụng, trọng dụng cá nhân hoạt động KH&CN. Theo đó, đã xác định, các nhà khoa học trẻ là 1 trong 3 đối tượng được trọng dụng và ưu đãi trong hoạt động KH&CN, được hưởng các cơ chế chính sách phù hợp và được Nhà nước tạo điều kiện tự chủ cao nhất trong hoạt động nghiên cứu.

Chúng tôi cũng đã kiến nghị với Chính phủ cho thành lập Quỹ Phát triển KH&CN quốc gia. Đây là nơi mà các nhà khoa học trẻ tìm đến để có thể nộp hồ sơ để đăng kí được giao các nhiệm vụ về KH&CN cấp Nhà nước, điều mà trước đây các nhà khoa học trẻ thường rất khó có thể đạt được. Bởi vì theo cơ chế cũ, việc giao nhiệm vụ cho các nhà khoa học thường rơi vào các nhà khoa học đầu ngành, các nhà khoa học có chức danh, có học vị.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã xây dựng và trình Chính phủ Nghị định 50 về việc thành lập Viện KH&CN Việt Nam – Hàn Quốc. Đây là viện nghiên cứu theo mô hình tiên tiến của thế giới. Và chính nơi đây sẽ tạo ra môi trường làm việc, điều kiện làm việc tốt nhất cho các nhà khoa học, trong đó các nhà khoa học trẻ. Chắc chắn với môi trường làm việc này, họ sẽ toàn tâm, toàn ý cống hiến trí tuệ cho khoa học.

Được biết, Bộ KH&CN cũng đã xây dựng một số sân chơi cho giới trẻ như xây dựng các khu ươm tạo công nghệ. Bộ trưởng có thể cho biết rõ thêm về điều này?

Trong đề án phát triển thị trường công nghệ, Bộ KH&CN đã đề xuất xây dựng các khu ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp KH&CN. Đồng thời, Bộ KH&CN cũng xây dựng đề án thương mại hóa công nghệ theo mô hình Thung lũng Silicon Valley (Hoa Kỳ), để hỗ trợ các hoạt động khởi nghiệp cho các sinh viên, nhà khoa học trẻ có ý tưởng khoa học. Với sự hỗ trợ của Nhà nước, sự quan tâm của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài, họ có thể có được nguồn lực để hoàn thiện công nghệ của mình, thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Từ đó, sẽ có những doanh nghiệp khởi nghiệp thành công và sau đó sẽ trở thành những doanh nghiệp lớn để đóng góp không chỉ cho khoa học mà cho cả nền kinh tế - xã hội.

Đầu tháng 9 tới, lần đầu tiên Bộ KH&CN tổ chức gặp mặt các nhà khoa học trẻ. Bộ trưởng có thể chia sẻ về mục đích, ý nghĩa của sự kiện trên?

Năm nay, chúng ta sẽ tổ chức sơ kết 5 năm thực hiện chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011-2020 theo Quyết định 418/QĐ-TTg của Thủ tướng.Vì vậy bên cạnh việc tổ chức cho các nhà sáng chế không chuyên trao đổi kinh nghiệm và được gặp gỡ với lãnh đạo Chính phủ, Bộ KH&CN chuẩn bị tổ chức buổi gặp mặt các nhà khoa học trẻ với lãnh đạo Chính phủ. Dự kiến, buổi gặp mặt có sự tham gia của khoảng 60-70 các nhà khoa học trẻ đã có kết quả nghiên cứu nổi bật hoặc đã có những sản phẩm KH&CN được ứng dụng trong thực tiễn, có công bố quốc tế có giá trị hoặc có nhiều bằng sáng chế, giải pháp hữu ích đã được công nhận.

Đây là 1 sự kiện quan trọng bởi vì các nhà khoa học trẻ của chúng ta từ trước đến nay luôn luôn đam mê với hoạt động nghiên cứu và có nhiều đóng góp cho xã hội, nhưng chưa có nhiều cơ hội để được báo cáo với Chính phủ, lãnh đạo Đảng và Nhà nước về những kết quả nghiên cứu của mình cũng như khó khăn, thuận lợi mà họ đã phải trải qua trong quá trình nghiên cứu và kiến nghị những cơ chế, chính sách phù hợp để họ có thể đóng góp nhiều hơn cho đất nước và cho nền khoa học.