Ngoài những yếu tố về đặc điểm tự nhiên, khí hậu thì các yếu tố khác như con người, lịch sử hình thành, kiểm soát chất lượng sản phẩm… cũng là nguyên nhân giúp món chả mực Hạ Long trở nên đặc biệt.
Yếu tố về hệ sinh thái biển
Vịnh Hạ Long là một vịnh nhỏ thuộc phần bờ Tây vịnh Bắc Bộ tại khu vực biển Đông Bắc Việt Nam, bao gồm vùng biển đảo thuộc thành phố Hạ Long, Thành phố Cẩm Phả và một phần của huyện đảo Vân Đồn của tỉnh Quảng Ninh.
Trong khi đó, Vịnh Bắc Bộ là nơi thu hồi một khối lượng nước ngọt lớn từ các sông lớn đổ ra kèm theo nhiều phù du giàu chất vô cơ và hữu cơ, tạo môi trường dinh dưỡng quan trọng cho mực nang.
Chả mực Hạ Long.
Do đó, hàm lượng các acid amin thiết yếu của mực nang Vịnh Bắc Bộ cao hơn 6-36% so với mực nang biển miền Trung. Điều này giúp món chả mực Hạ Long trở nên đặc biệt với mùi vị đặc trưng, có vị mặn đậm và ngọt tự nhiên.
Yếu tố về đặc tính của chả mực Hạ Long
Chả mực Hạ Long là loại chả được làm từ mực, giã nhuyễn, có màu vàng ruộm, đều và đẹp, có vị mặn đậm và ngọt tự nhiên, khi chế biến ít phải bổ sung các phụ gia khác.
Bên cạnh đó, sản phẩm này cũng mang mùi đặc trưng của cá mực, có hình tròn, độ dày từ 0,9-1,16 cm, đường kính 5,1-5,6 cm
Yếu tố nguyên liệu
Nguyên liệu chính để tạo nên sản phẩm chả mực Hạ Long đó là mực nang (tên gọi khác mực mai (Culleffish), trong đó ít nhất là 70% phải được đánh bắt tại Vịnh Bắc Bộ.
Sản xuất chả mực Hạ Long bằng phương pháp thủ công.
Đáng chú ý, mực nang khai thác tại vùng Vịnh Bắc Bộ có hàm lượng Glutamic acid, các acid amin thiết yếu cao hơn 6 – 36% so với mực nang biển miền Trung nhưng hàm lượng muối lại thấp hơn 15 – 21%.
Vì vậy, để chế biến chả mực Hạ Long có vị mặn đậm và ngọt tự nhiên, khi chế biến ít phải bổ sung các phụ gia chế biến khác (muối, mỳ chính, bột canh...).
Yếu tố về lịch sử
Trải qua hàng trăm năm hình thành và phát triển, chả mực Hạ Long đã trở thành một trong những món ăn mang nét truyền thống cũng như in đậm dấu vết lịch sử.
Từ khi người đầu bếp có tên Tài Lễ và vợ “khai sinh” ra sản phẩm này vào những năm đầu thập kỷ 40 của thế kỷ 20 cho đến nay, chả mực Hạ Long đã trải qua rất nhiều thăng trầm. Tuy nhiên, nhờ vào đó mà món ăn này được hoàn thiện hơn về màu sắc, hình dáng, mùi vị…
Yếu tố về kiểm soát chất lượng sản phẩm
Chất lượng sản phẩm chả mực Hạ Long phải đảm bảo theo các tiêu chuẩn đã bảo hộ Quy định tại Chương 2 của Quy chế Quản lý và sử dụng bao gồm kiểm soát chất lượng cảm quan, chất lượng lý hóa của sản phẩm và chất lượng nguyên liệu.
Ngoài ra, việc chế biến sản phẩm phải được thực hiện trong phạm vi bảo hộ chỉ dẫn địa lý.