Theo báo cáo mới nhất của UNDP, chỉ số phát triển con người (HDI) của Việt Nam năm 2019 là 0,704, được xếp vào nhóm các nước có Chỉ số phát triển con người ở mức cao trên thế giới.
Đây là một trong những kết quả quan trọng trong Báo cáo Phát triển Con người toàn cầu năm 2020 với tiêu đề “Giới tuyến tiếp theo: Phát triển Con người trong kỉ nguyên con người tác động lên khí hậu và môi trường” do Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố tại Việt Nam vào chiều 16/12.
Theo đó, với chỉ số phát triển con người (HDI) năm 2019 là 0,704, Việt Nam đã lần đầu tiên được xếp vào nhóm phát triển con người cao và xếp thứ 117 trong số 189 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Bên cạnh đó, từ năm 1990 - 2019, giá trị HDI của Việt Nam đã tăng gần 46%, nằm trong số các nước có tốc độ tăng HDI cao nhất trên thế giới. Cũng trong giai đoạn này, tổng thu nhập bình quân đầu người (GNI) của Việt Nam tăng hơn 370%.
Đại diện UNDP và Bộ Kế hoạch và Đầu tư phát biểu tại buổi công bố báo cáo. Ảnh: MH
Đáng chú ý, báo cáo của UNDP cũng chỉ ra mức độ bất bỉnh đẳng ở Việt Nam được đánh giá là vừa phải và ổn định. Mức giảm giá trị HDI của Việt Nam do bất bình đẳng vào năm 2019 là 16,5%, giảm thu nhập do bất bình đẳng là 19,1% và hệ số GINI (dùng để biểu thị độ bất bình đẳng trong thu nhập) ở mức 35,7. Đây là một trong những mức thấp nhất trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương. Khi xem xét HDI có tính đến bất bình đẳng, Việt Nam ở mức cao hơn 10 bậc so với xếp hạng HDI vào năm 2019.
Về Chỉ số Phát triển Giới, Việt Nam đạt 0,997, đứng thứ 65 trong số 162 quốc gia và nằm trong nhóm cao nhất trong 5 nhóm trên thế giới. Bà Caitlin Wiesen, Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, cho biết, điểm đặc biệt là tỷ lệ nữ đại biểu quốc hội của Việt Nam vào nhóm cao nhất trong 3 nhóm trên toàn cầu. Tuy nhiên, nước ta vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức về bất bình đẳng giới khi nằm trong nhóm cuối về tỷ số giới tính khi sinh (1,12), bạo lực đối với phụ nữ (34,4%),... Đồng thời, dữ liệu tách biệt chỉ ra sự chênh lệch lớn hơn giữa các vị trí địa lý và các nhóm dân tộc thiểu số.
Về chất lượng phát triển con người, báo cáo cho biết Việt Nam thực hiện tốt các chỉ số y tế, giáo dục, việc làm và phát triển nông thôn. Tất cả giáo viên tiểu học đều được đào tạo, điện khí hóa nông thôn đạt 100% dân số, tỷ lệ thất nghiệp thấp. Tuy nhiên, Việt Nam nằm trong nhóm cuối về tỷ lệ việc làm dễ bị tổn thương (54,1%) do phần lớn lực lượng lao động phụ thuộc vào tự kinh doanh trong các hộ kinh doanh.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu tại hội thảo. Ảnh: MH
Cũng trong buổi công bố, báo cáo mới nhất của UNDP lần đầu tiên giới thiệu một chỉ số thử nghiệm mới về phát triển con người có tính đến lượng khí thải carbon dioxide và tiêu dùng vật chất của các quốc gia (PHDI) trong bối cảnh sự tác động của con người lên thiên nhiên ngày một tăng.
Nếu tính theo chỉ số này, sự phát triển vượt bậc về con người của Việt Nam cũng đi kèm với áp lực cao đối với hành tinh. Cụ thể, giá trị HDI năm 2019 của Việt Nam giảm từ 0,704 xuống 0,664 hoặc mất 5,7% do lượng khí thải carbon dioxide và mức tiêu thụ vật liệu tính theo đầu người.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, với việc sử dụng thêm chỉ số PHDI, Việt Nam sẽ có cơ sở định hướng trong ban hành và thực hiện các chính sách phù hợp, kịp thời ứng phó với ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu.
Mỹ Hạnh