Việt Nam sản xuất thành công 2 vắc xin cúm mùa và cúm A/H5N1

Các vắc xin thử nghiệm bao gồm: vắc xin cúm mùa bất hoạt tam giá phòng 3 chủng cúm - A/H1N1, A/H3N2, và B - và vắc xin cúm tiền đại dịch bất hoạt A/H5N1, một loại chủng cúm gia cầm, đã rải rác lây truyền sang người trong những năm qua.

Cúm mùa là nguyên nhân gây ra 650.000 ca tử vong và khoảng 3-5 triệu trường hợp mắc bệnh nghiêm trọng trên toàn thế giới hàng năm, trong đó có khoảng hơn một triệu ca ở Việt Nam . Đôi khi, các chủng cúm có sức hủy diệt mạnh mẽ xuất hiện gây ra các đợt bùng phát lan rộng được gọi là đại dịch. Đại dịch cúm lớn xảy ra gần đây có tác động đến Việt Nam là đại dịch cúm A/H1N1 năm 2009, kéo dài trong vòng 12 tháng, đã gây ra hơn 284.000 ca tử vong trên toàn thế giới, trong đó có 78.000 người ở khu vực Đông Nam Á.

Việt Nam từ trước tới nay đã thiếu nguồn cung cấp vắc xin cúm bền vững và buộc phải dựa vào các nhà sản xuất nước ngoài. Cách tốt nhất để đảm bảo sự tiếp cận của Việt Nam với các công cụ cứu sống con người này là thông qua việc sản xuất vắc xin cúm mùa với giá cả phải chăng, từ đó giúp duy trì năng lực sản xuất liên tục. Việc duy trì năng lực sản xuất liên tục sẽ lại làm tăng khả năng chuẩn bị ứng phó đại dịch do việc dễ dàng chuyển đổi từ sản xuất vắc xin cúm mùa sang sản xuất vắc xin cúm đại dịch nếu cần.

Từ năm 2010, PATH đã hợp tác với Bộ Y tế Việt nam xây dựng kế hoạch dài hạn liên quan đến sản xuất và sử dụng vắc xin cúm, hướng dẫn thử nghiệm lâm sàng và hướng dẫn đăng ký vắc xin cúm. Đồng thời, PATH phối hợp với BARDA và WHO hỗ trợ IVAC phát triển sản xuất vắc xin cúm mùa và cúm tiền đại dịch sử dụng công nghệ trứng gà có phôi. PATH cũng hỗ trợ Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vắc xin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) phát triển vắc xin cúm tiền đại dịch A/H5N1 bất hoạt sử dụng công nghệ nuôi cấy trên tế bào.

Giữa năm 2017 và 2018, thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2/3 vắc xin cúm mùa của IVAC để phòng 3 chủng cúm, và vắc xin cúm A/H5N1 đã được hoàn thành. Đây là đánh giá cuối cùng trước khi các vắc xin có thể được cấp phép để lưu hành.

Các thực nghiệm lâm sàng đã đánh giá tính an toàn và tính sinh miễn dịch của cả hai loại vắc xin ở người trưởng thành khỏe mạnh. Kết quả tổng thể cho thấy các vắc xin được dung nạp tốt và có khả năng tạo đáp ứng miễn dịch bảo vệ. IVAC đang trong quá trình nộp hồ sơ xin đăng ký lưu hành cho cả vắc xin cúm mùa và vắc xin cúm tiền đại dịch A/H5N1 của mình. Dự kiến cả hai loại vắc xin sẽ được cấp phép lưu hành vào năm 2019.

Tiến bộ đáng kể trong việc việc sản xuất vắc xin cúm bền vững đã thiết lập vị trí của Việt Nam trở thành một nhà tiên phong trong phát triển và sản xuất vắc xin trong số các nước có thu nhập thấp và trung bình. Những nỗ lực của IVAC trong việc tự sản xuất vắc xin cúm trong nước sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho người dân Việt Nam, mà còn giúp tăng nguồn cung ứng vắc xin cúm trong khu vực và trên thế giới. Trong khi các nguồn phát triển và sản xuất vắc xin cúm của thế giới tập trung chủ yếu ở một số lượng hạn chế các nhà sản xuất nên việc sản xuất vắc xin toàn cầu hiện không đáp ứng được nhu cầu sử dụng khiến cho nhiều quốc gia có thu nhập trung bình và thấp không thể tiếp cận được với vắc xin. Sự tham gia của nhiều nhà cung cấp vắc xin cúm như IVAC là rất quan trọng để giải quyết một cách bền vững sự thiếu hụt này.