Khánh thành Trung tâm Quốc gia nghiên cứu và phát triển sâm Ngọc Linh

Ngày 5/9/2018, tại thị trấn Đắk Tô, huyện ĐắkTô, tỉnh Kon Tum, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Lễ khánh thành “Trung tâm Quốc gia nghiên cứu và phát triển sâm Ngọc Linh”. Đây là hạng mục đầu tiên thuộc dự án đầu tư “Nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ nhân giống, canh tác, mở rộng sản xuất, xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia cho Sâm Ngọc Linh” được Bộ KH&CN đầu tư trên cơ sở thỏa thuận hợp tác giữa Bộ KH&CN và UBND tỉnh Kon Tum.

Việc thành lập Trung tâm Quốc gia nghiên cứu và phát triển Sâm Ngọc Linh là bước đi mới nhằm thúc đẩy đầu tư nghiên cứu khoa học, phát triển cho sản phẩm quốc gia Sâm Ngọc Linh, một loại dược liệu quý và đặc hữu của Việt Nam.

Trung tâm sẽ được đầu tư cơ sở vật chất, thu hút các nhà khoa học nghiên cứu và phát triển sản phẩm Sâm Ngọc Linh, đáp ứng nhu cầu sản xuất hàng hóa theo các tiêu chuẩn quốc tế, phục vụ cho tiêu thụ nội địa và xuất khẩu, nhằm khai thác thế mạnh về sản phẩm đặc hữu của địa phương cũng như của Việt Nam, hướng đến xây dựng và bảo vệ thương hiệu Sâm Ngọc Linh. Đây cũng là bước đi mới trong đầu tư phát triển sản phẩm chủ lực của địa phương dựa trên tác động về KH&CN.

Phát biểu tại Lễ khánh thành, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, đây là quốc bảo của Việt Nam, một trong những sản phẩm quan trọng nhất về dược liệu và quốc bảo này cần gắn liền với quốc kế dân sinh. Phát triển sản phẩm Sâm Ngọc Linh cần tạo sinh kế, nâng cao thu nhập, tạo ra các giá trị chữa bệnh và các giá trị khác, để làm sao hàng triệu người có thể được hưởng lợi từ sâm Ngọc Linh.

Ông nhấn mạnh, việc nghiên cứu, hoàn thiện quy trình, công nghệ nhân giống, canh tác, mở rộng sản xuất, xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia cho sâm Ngọc Linh là việc rất có ý nghĩa, cần tiếp tục triển khai mạnh mẽ hơn. Việc sản xuất thành công sâm Ngọc Linh ở Kon Tum, Quảng Nam là cơ hội lớn để sâm Ngọc Linh chiếm lĩnh thị trường trong nước và quốc tế. Việc phát triển loại cây dược liệu quý này không chỉ mang ý nghĩa về kinh tế, góp phần giải quyết vấn đề xã hội, tạo việc làm.

Do đó, ông đặt nhiệm vụ cho Trung tâm Quốc gia nghiên cứu và phát triển sâm Ngọc Linh nghiên cứu và làm rõ sâm Ngọc Linh là đặc hữu của Việt Nam, là loại sâm tốt nhất thế giới. Phải bảo vệ nguồn gene và phát triển các sản phẩm chiết xuất từ sâm Ngọc Linh sao cho tương xứng với thế mạnh tự nhiên và tiềm năng sẵn có của Quảng Nam, Kon Tum. Việc nghiên cứu cũng cần hướng tới cách thức phân biệt sâm giả, sâm thật, để tạo căn cứ phát hiện và xử lý nghiêm đối tượng làm giả sâm Ngọc Linh đồng thời giúp cho quá trình công nhận sản phẩm thật nhanh chóng, thuận lợi.

Tại sự kiện, ông Trần Văn Tùng, Thứ trưởng Bộ KH&CN cho biết: Việc triển khai Dự án xây dựng Trung tâm Quốc gia nghiên cứu và phát triển Sâm Ngọc Linh thể hiện kết quả và quyết tâm của Bộ KH&CN, của Kon Tum trong triển khai thực hiện Nghị quyết 20 của Hội nghị Trung ương 6 Khoá XI về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, đó là: “chú trọng ứng dụng KH&CN để khai thác có hiệu quả các lợi thế và điều kiện đặc thù của từng vùng, nhất là khu vực nông thôn, miền núi…. hướng vào khai thác các lợi thế của vùng về các điều kiện tự nhiên, lịch sử, văn hóa, xã hội, hình thành các sản phẩm chủ lực của mỗi vùng.”

Nhằm nghiên cứu, bảo tồn và phát triển cây sâm Ngọc Linh, từ năm 2013, Bộ KH&CN đã phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án: “Nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ nhân giống, canh tác, mở rộng sản xuất, xây dựng và phát triển thương hiệu Quốc gia cho Sâm Ngọc Linh”. Công trình “Trung tâm Quốc gia nghiên cứu và phát triển Sâm Ngọc Linh” là hạng mục hoàn thành đầu tiên thuộc Dự án đầu tư “Nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ nhân giống, canh tác, mở rộng sản xuất, xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia cho Sâm Ngọc Linh” được thực hiện trên cơ sở thỏa thuận hợp tác giữa Bộ KH&CN và UBND tỉnh Kon Tum.

Mặc dù chưa chính thức đi vào hoạt động, cơ quan chủ đầu tư đã chủ động tiến hành một số hoạt động nghiên cứu triển khai và đã đạt được các kết quả bước đầu đáng khích lệ như: đã xây dựng và tuyển tập được vườn giống hơn 4 vạn cây bố mẹ phục vụ cho công tác nghiên cứu triển khai; đã giải mã thành công và công bố bộ gen lục lạp của cây sâm ngọc linh và đã được đăng ký bảo hộ trên ngân hàng gene thế giới; đã nghiên cứu và xây dựng được bộ chỉ thị phân tử đặc hiệu kiểm định thật giả sâm ngọc linh, qui trình kiểm định đã được đăng ký giải pháp hữu ích của Cục Sở hữu trí tuệ….và từ đầu năm 2018, đơn vị này đã hỗ trợ UBND huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam kiểm định thật giả Sâm Ngọc Linh tham gia Hội chợ sâm hàng tháng, bước đầu góp phần ngặn chặn nạn sâm giả lưu thông đang nhức nhối trên thị trường…

Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho biết, trong thời gian tới, Bộ KH&CN sẽ tập trung đầu tư các nguồn lực, có chính sách ưu đãi thu hút các nhà khoa học trong nước và nước ngoài, áp dụng cơ chế đặt hàng các nhiệm vụ nghiên cứu về sâm Ngọc Linh cho Trung tâm Quốc gia nghiên cứu và phát triển Sâm Ngọc Linh.