Số lượng trẻ em được sinh ra bằng phương pháp mổ lấy thai đã tăng vọt trên toàn thế giới. Trong trường hợp biến chứng xảy ra, biện pháp sinh mổ giúp bảo vệ mạng sống cho thai phụ và em bé, tuy nhiên chúng ta không nên lạm dụng nó.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 10 – 15% các trường hợp thực sự cần phải mổ đẻ do biến chứng khi sinh. Đây cũng là tỷ lệ WHO khuyến cáo để làm giảm nguy cơ tử vong cho các bà mẹ và trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, hiện nay nhiều quốc gia không thực hiện được điều này. Trong khi 25% các quốc gia chưa tận dụng hết lợi ích của biện pháp sinh mổ thì 60% các quốc gia đã lạm dụng nó.
Ba bài báo đăng trên tạp chí The Lancet vào ngày 13/10 cho thấy, kỹ thuật mổ đẻ đang bị lạm dụng một cách nguy hiểm ở các nước có thu nhập trung bình và thu nhập cao. Tỷ lệ sinh mổ đã tăng gần gấp đôi kể từ đầu thế kỷ 21, tăng từ 12% tổng số các ca sinh năm 2000 lên 21% vào năm 2015. Nếu không có hành động nào được thực hiện, xu hướng này sẽ tiếp tục diễn ra khiến các thai phụ và em bé gặp phải những nguy cơ không cần thiết.
Tại Bắc Mỹ, Tây Âu, Mỹ Latin và Caribe, tỷ lệ sinh mổ tăng 2% mỗi năm trong 15 năm qua. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, số phụ nữ sinh mổ đã nhiều hơn số phụ nữ sinh con tự nhiên. Một phần của xu hướng này được thúc đẩy bởi thu nhập cao của người dân và việc tiếp cận dễ dàng hơn với các cơ sở y tế. Ngoài ra, nhiều phụ nữ lựa chọn sinh mổ do sợ đau đẻ, tổn thương sàn chậu (pelvic floor) và suy giảm chức năng tình dục.
"Mang thai và đau đẻ là một quá trình bình thường, xảy ra an toàn trong hầu hết các trường hợp", Marleen Temmerman, giáo sư tại Đại học Aga Khan (Kenya) và Đại học Ghent (Bỉ), cho biết.
Sinh mổ là biện pháp rất cần thiết khi biến chứng xuất hiện trong quá trình sinh con như chảy máu, suy thai, vị trí thai nhi bất thường. Nhưng giống như bất kỳ ca phẫu thuật nào, sinh mổ cũng đi kèm với những rủi ro.
Quá trình phục hồi của người mẹ sau khi sinh mổ cũng lâu hơn nhiều so với sinh tự nhiên. Một số nghiên cứu cho thấy, sinh mổ có thể làm tăng nguy cơ tử vong của người mẹ so với đẻ thường từ 1,6 đến 7 lần. Bên cạnh đó, sau mỗi lần sinh mổ, phụ nữ có nguy cơ cao hơn gặp phải các vấn đề như mang thai ngoài tử cung và thai chết lưu.
Sinh mổ là một dạng đại phẫu, đi kèm với những rủi ro nên phải cân nhắc cẩn thận. Sinh mổ chỉ nên được sử dụng khi cần thiết - Jane Sandall, chuyên gia về sức khỏe bà mẹ tại trường King's College London (Anh), khuyến cáo.
"Chúng ta phải tăng khả năng tiếp cận biện pháp sinh mổ ở những vùng nghèo hơn, giúp bảo vệ mạng sống cho nhiều thai phụ xảy ra biến chứng khi sinh. Nhưng chúng ta không nên lạm dụng nó", Temmerman cho biết.
Quốc Hùng (theo Science Alert)