Một miếng dán nhỏ có thể làm tan mỡ bất cứ nơi nào trên cơ thể? Điều "không tưởng" này đang thành hiện thực khi các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Đại học Columbia và Đại học North Carolina (Mỹ) phát triển miếng dán y tế đặc biệt của họ.
Miếng dán gồm nhiều chiếc kim siêu nhỏ với những hạt nano có chứa thuốc ở đầu kim. Những hạt nano này có thể thẩm thấu qua da để phân tán đi khắp cơ thế. Mặc dù các thử nghiệm lâm sàng trên người chưa được tiến hành, nhưng những thử nghiệm trên chuột đã cho kết quả hết sức khả quan với việc giảm 20% chất béo tại các vùng được điều trị.
Kết quả này mở ratiềm năng cho ngành công nghiệp làm đẹp, đồng thời mở đường cho những giải pháp điều trị mới cho bệnhbéo phì hoặc tiểu đường.
Cơ chế dự trữ chất béo của cơ thể
Miếng dán hoạt động dựa trên cơ chế dự trữ chất béo của cơ thể. Thông thường, con người sở hữu 2 loại tế bào mỡ: Tế bào mỡ trắng là nơi dự trữ chất béo, trong khi đó tế bào mỡ nâu là nơi chuyển hóa chất béo thành năng lượng để duy trì nhiệt độ cơ thể.
Đó là lý do tại sao trẻ sơ sinh có tỉ lệ mỡ nâu cao nhất, chiếm khoảng 5% trọng lượng cơ thể. Lượng chất béo này sẽ giúp trẻ sơ sinh điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Tuy nhiên, hàm lượng chất béo này sẽ giảm dần theo độ tuổi. Những người béo phì có hàm lượng chất béo màu nâu (mỡ nâu) rất thấp, thay vào đó là một lượng lớn chất béo màu trắng (mỡ trắng) tồn tại khắp nơi trong cơ thể. Mỡ trắng được sử dụng để dự trữ năng lượng nhưng không dễ bị đốt cháy.
Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã có rất nhiều nghiên cứu để cân bằng hai loại chất béo này, nói đúng hơn là nghiên cứu cơ chế để chuyển đổi chất béo năng lượng (mỡ trắng) sang chất béo tiêu hao năng lượng (mỡ nâu).
Một số nghiên cứu đã có thành công bước đầu trong quá trình kích hoạt sự chuyển đổi này. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe.
Nhà nghiên cứu bệnh lý học Li Qiang thuộc Đại học Columbiacho biết: "Mặc dù một số phương pháp được thử nghiệm lâm sàng có khả năng thúc đẩy chất béo màu nâu phát triển nhưng các phương pháp này đều phải sử dụng thuốc uống hoặc tiêm. Điều này có thể gây ra những phản ứng phụ trên cơ thể như buồn nôn, tăng cân và thậm chí là rạn xương. Miếng dán mới của chúng tôi sẽ hạn chế tối đa những tác dụng không mong muốn này bằng cách đưa trực tiếp thuốc vào các mô mỡ".
Điều này có thể thực hiện thông qua hệ thống những mũi kim siêu nhỏ. Chúng chỉ tập trung vào những khu vực chứa chất béo màu trắng mà không hề ảnh hưởng đến các bộ phận xung quanh.
Miếng dán y tế có thể "nhuộm nâu" mỡ trắng
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng loại thuốc "nhuộm nâu" mỡ trắng gồm rosiglitazone và CL316243 - chất được tìm thấy trong chất béo màu trắng ở chuột. Trước tiên, hai loại thuốc này được bọc trong các hạt nano. Mỗi loại có đường kính khoảng 250 nanomet (nm). Đây là kích thước siêu nhỏ (một sợi tóc của con người có chiều rộng khoảng 100.000nm).
Các hạt nano này sau đó được trải đều trong miếng dán, và khi những mũi kim siêu nhỏ xuyên qua da, các hạt nano chứa thuốc sẽ được đưa trực tiếp vào các mô mỡ và đánh tan mỡ ở các khu vực chứa nhiều chất béo màu trắng.
"Các hạt nano được thiết kế để giữ thuốc một cách hiệu quả nhất và sau đó dần dần phóng thích thuốc vào các mô gần đó. Trước tiên, chúng tập trung vào những khu vực nhất địnhchứ không lan rộng ra khắp cơ thể một cách nhanh chóng", kỹ sư y sinh học Zhen Gu - thành viên nhóm nghiên cứu, giải thích.
Trong thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã dán 2 miếng dán lên các con chuột mắc bệnh béo phì ba ngày một lần trong vòng 4 tuần. Một miếng dán chứa thuốc "nhuộm nâu" còn miếng dán kia chứa các hạt nano rỗng.
Kết quả cho thấy, so với miếng dán chứa hạt nano rỗng thì các miếng dán có chứa rosiglitazone và CL316243 đã làm giảm 20 phần trăm lượng mỡ trắng ở chuột. Thử nghiệm cũng cho thấy, những con chuột được dán miếng dán chứa thuốc có nồng độ glucose trong máu thấp hơn những con chuột còn lại.
Ở những con chuột ốm yếu, liệu pháp điều trị này cũng mang lại một số lợi ích như giúp cơ thể tiêu thụ oxy hiệu quả hơn so với những con chuột không được điều trị.
Mặc dù chưa có sự đảm bảo nào cho việc thử nghiệm thành công ở người, nhưng đây vẫn là một bước tiến đầy hứa hẹn khi các nhà khoa học đã khám phá ra cơ chế để kiểm soát việc sản xuất chất béo màu nâu và màu trắng ở người.
Nhóm nghiên cứu hiện đang tiến hành thêm nhiều nghiên cứu để cải thiện hiệu quả của thuốc nhằm vượt xa mức 20% ấn tượng mà họ đã đạt được.
"Nhiều người chắc chắn sẽ rất vui mừng khi biết rằng chúng tôi có thể cung cấp một phương pháp không xâm lấn để hút các vùng mỡ thừa trên cơ thể. Nhưng điều quan trọng hơn là miếng dán của chúng tôi có thể đưa ra những phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả cho bệnh béo phì và các bệnh liên quan đếnrối loạn chuyển hóa như tiểu đường", nhà nghiên cứu Qiang cho biết thêm.
Mặc dù hiện tại, nhóm nghiên cứu vẫn chưa có kế hoạch đưa miếng dán ra thị trường vì còn cần phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu để kiểm tra mức độ an toàn của thiết bị. Và cho đến ngày đó thì vẫn có phương pháp giảm cân an toàn khác. Đó là sử dụng dầu cá.
Theo nghiên cứu được các nhà khoa học Nhật Bản công bố năm 2015, dầu cá cũng có thể giúp cơ thể động vật chuyển những tế bào mỡ từ dạng dự trữ sang dạng có thể đốt cháy một cách hữu hiệu.