Lợi hại khi giảm cân bằng hạt é

Yun Wuxin, tiến sĩ nghiên cứu thực phẩm chuyên ngành Nông nghiệp và Sinh vật, Đại học Purdure, Mỹ, cho biết, từ xưa đến nay, các loại thực phẩm giảm cân luôn được rất nhiều phụ nữ quan tâm. Gần đây nổi lên một loại thực phẩm là hạt é, loại hạt được ca ngợi là có nguồn gốc “hoàn toàn từ tự nhiên, mang lại hiệu quả giảm cân thần kỳ”. Tuyên bố thu hút nhiều sự chú ý nhất là hạt é “có thể hút lượng nước lớn gấp 28 lần trọng lượng của nó, làm tăng cảm giác no, từ đó đạt được hiệu quả giảm cân”. Tuy nhiên gần đây một số chuyên gia cảnh báo: Trong hạt é có estragole, một chất có thể gây ung thư.

Trong sách Thực phẩm, con dao hai lưỡi ,Yun Wuxin giải thích: Cơ thể tăng cân là do chúng ta ăn nhiều hơn lượng calo tiêu hao, năng lượng dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ và tích tụ lại. Muốn giảm cân, bạn phải điều chỉnh lượng calo đi vào cơ thể ít hơn lượng calo tiêu hao, để tiêu hao bớt mỡ. Nhưng ăn ít sẽ đói, nên các dòng thực phẩm giảm cân ra đời đóng vai trò tạo ra cảm giác no, để người dùng không có ra cảm giác thèm ăn nữa. Mặt khác nó cung cấp ít calo, nhằm cân đối tỷ lệ calo cung cấp và calo tiêu thụ.

Hạt é ngâm nước. Ảnh: Health.

Nghiên cứu cho thấy trên bề mặt hạt é có chứa những loại chất xơ đó. Sau khi hút nước, nó sẽ phình lên, trở thành dạng keo và rất dính. Hạt é có kích thước nhỏ, khi hút rất nhiều nước, nó sẽ chuyển từ dạng keo sang dạng rắn. Khả năng hút nước, làm đặc, thành keo của mỗi loại chất xơ không giống nhau, ngay cả hiệu quả tạo cảm giác no cũng muôn hình vạn trạng. Mỗi nghiên cứu khác nhau về chúng cũng cho các kết quả khác biệt. Một số học giả đúc kết được rằng, nhìn chung chất xơ có khả năng hút nước mạnh, sau khi hấp thụ nước nó sẽ có độ dính cao, nên có thể tạo cảm giác no hơn.Thực tế, chất xơ có thể giúp ta đạt được mục tiêu trên. Chất xơ có mặt ở hầu hết các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, đó cũng là lý do vì sao rau củ, trái cây lại có lợi trong việc duy trì cân nặng. Trước hết, nó làm tăng khối lượng thực phẩm, giảm tốc độ tiêu hóa, để cho các thành phần thực phẩm khác có thêm thời gian kích thích cơ thể phát tín hiệu no. Hơn nữa, chất xơ (đặc biệt là chất xơ không hòa tan) bị tiêu hao chậm hơn, nên ta sẽ không cảm thấy đói.

Ngay cả khả năng hấp thụ nước của hạt é lớn hơn gấp 28 lần trọng lượng thì cũng chưa thể kết luận đây là một loại hạt giảm cân thần kỳ. Theo Yun Wuxin không phải chỉ hạt é mới có khả năng nổi trội đến vậy, thực tế những chất xơ thông thường có hiệu quả cao hơn nó cũng không phải là hiếm. Nhiều học giả từng nghiên cứu về khả năng hút nước của chất xơ và phát hiện ra đậu nành sau khi ép lấy dầu và táo sau khi được ép lấy nước đều là những chất xơ có khả năng hút nước gấp khoảng 30 lần khối lượng ban đầu. Trong một nghiên cứu, ngâm caragenan lấy từ rong biển trong dung dịch được mô phỏng giống dịch trong đường tiêu hóa 48 giờ, người ta thấy nó có thể hấp thụ lượng nước gần bằng 50 lần trọng lượng ban đầu. Pectin hấp thụ lượng nước lớn hơn 80 lần trọng lượng của nó trong 48 giờ.

Hạt é có chứa chất xơ tốt, có thể làm tăng cảm giác no giống như các chất xơ thông thường khác, nhưng việc nó có nhiều ưu điểm hơn các chất xơ thông thường hay không thì chưa có số liệu cụ thể để so sánh. Theo Yun Wuxin, nếu chỉ lấy khả năng hút nước của hạt é để thu hút sự chú ý của phụ nữ muốn giảm cân thì chưa thực sự hiệu quả. Sự thật là trong số ít các nghiên cứu liên quan đến hạt é, dường như chưa có báo cáo nào đề cập đến vấn đề chất xơ và có tác dụng giảm cân của nó.

Hiện nay nhiều quảng cáo khẳng định hạt é “là một loại hạt giống thực vật”, nên “an toàn tuyệt đối” khi dùng vào mục đích giảm cân. Tuy nhiên Yun Wuxin cho rằng dù là hạt giống tự nhiên cũng không thể đưa ra kết luận về độ an toàn tuyệt đối của nó. Một số nghiên cứu phát hiện trong hạt é có chứa chất estragole, thường được gọi là tinh dầu ngải hoặc tinh dầu cỏ ngải. Khi cho chuột ăn chất này một thời gian, các nhà khoa học nhận thấy gan của một vài con xuất hiện khối u. Vì vậy họ ngờ rằng đó là do sản phẩm chuyển hóa estragole gây nên. Người ta cũng tìm được sản phẩm chuyển hóa đó trong nước tiểu của người sử dụng estragole.

Dù vậy, các chuyên gia nhìn nhận những nghiên cứu trên mới chỉ là bước đầu, muốn biết hạt é có phải là tác nhân gây ung thư tương tự ở người hay không thì phải sử dụng liều lượng lớn trong một thời gian nhất định. Năm 1981, Ủy ban chuyên gia quốc tế về phụ gia thực phẩm (JECFA) cho rằng các bằng chứng hiện có chưa đủ để đưa ra đánh giá về tác hại estrogole, nên không thể đặt ra tiêu chuẩn giới hạn an toàn. Đến năm 2000, một tổ chuyên gia của Ủy ban châu Âu cũng đưa ra kết luận tương tự và khuyên nên hạn chế sử dụng loại hạt này.

Theo ghi nhận của Yun Wuxin, trước đây hạt é được sử dụng như một loại gia vị, nên hàm lượng hấp thu không nhiều. Loại hạt này đã được sử dụng từ rất lâu, nên Mỹ và châu Âu đều cho phép dùng trong các loại thực phẩm. Tuy nhiên ngày nay khi ăn hạt é với lượng lớn để giảm cân, các cô gái nên đánh giá thật nghiêm túc giữa tác hại của hàm lượng estragole trong đó và hiệu quả giảm cân, từ đó cân nhắc lại xem có đáng để bạn phải gánh chịu rủi ro về sức khỏe sau này hay không.