Muốn con cao lớn, nhiều vị phụ huynh hy vọng vào giải pháp bổ sung hormone tăng trưởng (GH - growth hormone) qua thực phẩm chức năng hoặc thuốc. Đây cũng là liệu pháp được áp dụng tại một số bệnh viện.
Các loại thuốc, thực phẩm chức năng được quảng cáo là chứa GH giúp tăng chiều cao cũng được quảng cáo khá nhiều trên Internet. Tuy nhiên các chuyên gia khuyến cáo, dù nóng lòng về tầm vóc của con, các bậc cha mẹ nên thận trọng trước bất cứ giải pháp bổ sung hormone nào.
PGS-TS Nguyễn Thị Hoàn - nguyên Trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa - Di truyền, Bệnh viện Nhi Trung ương, một trong những cơ sở y tế trị liệu tăng chiều cao cho trẻ bằng GH - khẳng định liệu pháp này chỉ được áp dụng cho những trường hợp được bác sỹ chỉ định và quá trình trị liệu được bác sỹ kiểm soát rất chặt chẽ.
Các chỉ định bao gồm: Trẻ thấp lùn đặc biệt do thiếu hormone tăng trưởng hoặc hội chứng Turner (bệnh do mất một phần hay toàn bộ nhiễm sắc thể giới tính thứ hai ở nữ giới), trẻ suy thận mạn trước khi ghép thận, trẻ có tiền sử chậm phát triển trong tử cung (nhỏ hơn so với tuổi thai) và không bắt kịp tốc độ phát triển chiều cao bình thường trong 2 năm đầu đời, trẻ quá thấp không rõ nguyên nhân và không thể bắt kịp chiều cao bình thường và những người mắc hội chứng Prader-Willi (một rối loạn di truyền hiếm gặp, trong đó 7 gene trên nhiễm sắc thể 15 của cha/mẹ bị xóa hoặc không hiển thị).
Mục đích của liệu pháp là khôi phục cân bằng sinh lý bằng GH ở người thiếu hormone này, giúp theo kịp và duy trì tốc độ tăng trưởng bình thường, đạt được chiều cao trưởng thành trong giới hạn mục tiêu di truyền.
PGS Hoàn cho biết, ở những bệnh nhi thiếu hormone tăng trưởng, liệu pháp GH có hiệu quả tăng chiều cao tốt. Tuy nhiên, trẻ có khả năng gặp một số tác dụng phụ như tăng áp lực nội sọ lành tính, phù, đau khớp, trượt đầu mấu chuyển xương đùi, tăng vẹo cột sống, ngực to ra, tăng đường huyết và có nguy cơ xuất hiện u ác tính (u mới, u tái phát và u thứ phát).
BS Lê Thị Hải khuyến cáo, khi con phát triển chiều cao không tốt, phụ huynh cần đến bác sỹ để xác định nguyên nhân. Trẻ lùn không do thiếu hormone tăng trưởng sẽ không đáp ứng tốt với liệu pháp này, thậm chí gặp các tác dụng phụ do rối loạn nội tiết. Mặt khác, thời điểm phát huy của GH cũng có giới hạn, nó hầu như chỉ có tác dụng trước 12 tuổi, hiệu quả cao nhất ở trẻ dưới 5 tuổi.
Về các thực phẩm chức năng được giới thiệu là chứa GH bán trên thị trường, bác sỹ Hải khuyên nên thận trọng vì rất khó kiểm soát lượng hormone được cung cấp cũng như xác định lượng hormone cơ thể cần. Bà Hải cũng thẳng thừng bác bỏ việc thực phẩm chức năng chứa GH có thể tăng chiều cao cho cả những người ngoài 20 tuổi như quảng cáo của một số sản phẩm: “Ở tuổi đó, xương đã bị cốt hóa, không thể dài ra thêm được nữa”.
Các chuyên gia đều cảnh báo, việc bổ sung bất cứ hormone gì cũng đều phải đảm bảo sự cân bằng về nội tiết trong cơ thể. Nếu bổ sung ồ ạt, cơ thể sẽ buộc phải hiệu chỉnh và dễ dẫn đến rối loạn. Mất cân bằng hormone là tình trạng dễ dẫn đến các bệnh nguy hiểm, trong đó có ung thư.