Thiên nhiên đã hào phóng ban tặng con người nhiều nguồn dược liệu quý giá.
Sau hơn 100 năm kể từ khi cung cấp cho nhân loại aspirin, vỏ cây liễu lại một lần nữa chứng tỏ nó có công dụng y học tuyệt vời, khi chứa một thành phần hóa học đặc biệt có khả năng tiêu diệt nhiều loại tế bào ung thư.
Từ cả ngàn năm trước, con người đã biết sử dụng lá và vỏ cây liễu để làm thuốc giảm đau, điển hình là người Ai Cập cổ đại. Năm 1897, phiên bản tổng hợp của hoạt chất axit salicylic (C7H6O3) – có nhiều trong vỏ liễu – đã được điều chế và bán rộng rãi trên thị trường với tên gọi aspirin, sau trở thành loại thuốc được dùng nhiều nhất thế giới.
Trong một nghiên cứu mới, các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Rothamsted và chuyên gia sinh học ung thư từ Đại học Kent (Anh Quốc) đã phát hiện ra một loại hoạt chất khác vô cùng tiềm năng trên cây liễu, được gọi là miyabeacin. Chất này tỏ ra đặc biệt hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị các loại ung thư nhờn thuốc.
“Hiện tượng nhờn thuốc là vấn đề nghiêm trọng nhất khi điều trị các loại ung thư như neuroblastoma (u nguyên bào thần kinh), ... mà chỉ các loại thuốc với cơ chế tác động đặc biệt mới có thể mang lại hiệu quả,” giáo sư Mike Beale, đồng tác giả của nghiên cứu cho biết. “Phân tử miyabeacin có cấu tạo bao gồm 2 nhóm salicin, vì thế được kỳ vọng sẽ cho khả năng chống viêm và đông máu cao hơn nhiều so với aspirin. Tuy nhiên, nghiên cứu của chúng tôi còn phát hiện thấy các phân tử miyabeacin hoạt động tích cực để chống lại một số dòng tế bào ung thư, trong đó có cả loại nhờn thuốc. Điều này càng nhấn mạnh tiềm năng dược lý đa dạng của cây liễu,” GS. Beale lý giải.
Theo GS. Beale, các thử nghiệm được tiến hành để điều trị ung thư vú, vòm họng, buồng trứng, ... bằng miyabeacin đã thu được kết quả tích cực. Nhưng điều khiến các nhà khoa học phấn khích nhất là hiệu quả mà nó mang lại đối với chứng u nguyên bào thần kinh – một dạng khối u rắn khá phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi mà bệnh nhân mắc phải có tỷ lệ sống sót rất thấp (dưới 50%).
Những kết quả ban đầu này đã mở ra nhiều triển vọng lạc quan. Tuy nhiên vẫn còn cả một chặng đường dài phía trước phải đi để phát triển thành công loại thuốc hỗ trợ điều trị ung thư từ miyabeacin. Trong thời gian tới, nhóm nghiên cứu sẽ đề xuất các phương án điều chế miyabeacin từ cây liễu trên quy mô lớn để tiến hành thêm nhiều thử nghiệm.
Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Scientific Reports.
Nguồn:
Phương Hiền (theo Viện Rothamsted)