Doanh nghiệp Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế
Tại buổi tọa đàm, ông Hoàng Mạnh Tân, Phó tổng Giám đốc Tập đoàn Sơn Hà – một doanh nghiệp chuyên sản xuất và kinh doanh sản phẩm gia dụng và công nghiệp, khai thác, xử lý và cung cấp nước sạch, đã đề cập đến sản xuất thông minh như một xu thế của các ngành sản xuất, chế biến của thế giới: “Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0, không doanh nghiệp nào có thể đứng ngoài sản xuất thông minh”.
Với góc nhìn khá rộng về bối cảnh của nền sản xuất thế giới và tác động của nó đến Việt Nam, ông cho rằng, hiện tại các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với một bài toán nhiều tham số, đó là việc thị trường trong nước ngày càng mang nhiều màu sắc quốc tế với sự tham gia của các doanh nghiệp nước ngoài dịch chuyển tới Việt Nam, với hệ thống Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã và đang ký kết… Trong sân chơi ấy, các doanh nghiệp nước ngoài hoàn toàn có thể vào Việt Nam đầu tư trong tư thế bình đẳng với doanh nghiệp Việt.
Trong tình thế này, các doanh nghiệp Việt Nam buộc phải thay đổi và nắm bắt lấy các xu hướng sản xuất của thế giới. Với ý nghĩ đó, tập đoàn Sơn Hà cũng đã đầu tư các hệ thống máy móc, công nghệ mới và đưa vào vận hành hệ thống công nghệ thông tin về quản trị, sản xuất kinh doanh, phân phối. Dù mới bước đầu áp dụng nhưng những điểm mới như vậy đã đem lại hiệu quả không ngờ, ông Hoàng Mạnh Tân cho biết. Ví dụ khi áp dụng hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning) - một phần mềm quản lý, hoạch định nguồn lực doanh nghiệp, Sơn Hà đã có thể nhanh chóng đưa thông tin hàng hóa đến các đại lý, chi nhánh có nhu cầu mỗi khi nhận được bất kỳ đơn đặt hàng nào, thay vì phải sản xuất theo kế hoạch tháng hoặc nhu cầu của đơn vị đại lý đặt trước đó.
Nhờ việc áp dụng các công nghệ mới, không những thời gian logistics, giao nhận hàng hóa, thời gian tồn kho, các chi phí liên quan được cắt giảm tối đa, doanh nghiệp đáp ứng được nhanh chóng và chính xác nhu cầu của khách hàng, mà đồng thời năng suất lao động của doanh nghiệp còn được nâng cao hơn. “Trong thời đại công nghệ hiện nay, nếu doanh nghiệp không xác định hướng đầu tư thông minh thì gần như rất khó tham gia, cũng như cạnh tranh với sự phát triển của thế giới”, ông Hoàng Mạnh Tân nhận định.
Kết quả bước đầu của Sơn Hà cho thấy, doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng được một số công nghệ mới của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 để tạo ra một phương thức sản xuất thông minh phù hợp với năng lực của mình. Chia sẻ tại tọa đàm, ông Hà Minh Hiệp, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, (Bộ KH&CN) đánh giá, các doanh nghiệp áp dụng sản xuất thông minh có thể đạt được những lợi ích rõ rệt như tiết kiệm chi phí sản xuất, chi phí hậu cần, chi phí quản lý chất lượng, logistic từ 10-20%; giảm chi phí hàng tồn kho từ 30-40%.
Nên đầu tư sản xuất thông minh như thế nào?
Tuy nhiên, sản xuất thông minh vẫn là một khái niệm mới với doanh nghiệp Việt Nam. Ông Hà Minh Hiệp cho rằng, để áp dụng được một cách hiệu quả, họ cần hiểu rõ các đặc điểm nổi bật của phương thức sản xuất mới này là: thứ nhất, đây là quá trình tích hợp thực và ảo, giữa quá trình sản xuất thực tế và nền tảng công nghệ thông tin để nhằm mục tiêu tối ưu hóa quá trình sản xuất; thứ hai, sản xuất thông minh là sự kết hợp giữa quá trình sản xuất và kinh doanh để tối ưu thời gian và tạo ra lợi nhuận; thứ ba, đây là giải pháp để doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu khách hàng và thị trường theo thời gian thưc, rút ngắn thời gian thu hồi vốn, tạo nên tính linh hoạt trong quá trình sản xuất.
Do đó, đối với doanh nghiệp Việt Nam, ông cho rằng, “vấn đề cấp thiết cần triển khai là tiến hành đánh giá doanh nghiệp xem trình độ sản xuất của doanh nghiệp đang ở đâu và định hướng phát triển thế nào.”
Trước câu hỏi về sự cần thiết của tiêu chuẩn chất lượng cho sản xuất thông minh, ông Hà Minh Hiệp cho biết, đó là yếu tố thiết yếu cho mọi lĩnh vực chứ không chỉ riêng lĩnh vực này bởi tiêu chuẩn giống như “một ngôn ngữ chung” giúp các doanh nghiệp có thể dễ dàng tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, đưa hàng hóa vào thị trường thế giới. Đối với tiêu chuẩn về sản xuất thông minh, hiện sẽ phân nhóm về hệ thống sản xuất, chu trình kinh doanh và dữ liệu.
Ông cũng cho biết, hiện nay Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đang triển khai áp dụng hệ thống tiêu chuẩn ASC95 - tiêu chuẩn giúp kết nối sản xuất thông minh và đánh giá mức độ, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận sản xuất thông minh dựa trên tiêu chuẩn này. Trong thời gian tới, Tổng cục sẽ trình Bộ KH&CN ban hành khung tiêu chuẩn về sản xuất thông minh cũng như giao Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam phối hợp các đơn vị liên quan xây dựng một tiêu chuẩn rất mới trong lĩnh vực này là ISO IEC 62244. Dự kiến cuối năm nay, Việt Nam sẽ có sáng kiến ASEAN liên quan đến việc chia sẻ khung tiêu chuẩn cho doanh nghiệp, cộng đồng quốc gia ASEAN.