Đôi nét về TS. Nguyễn Thị Hậu, một người “giao hòa Nam – Bắc”:
Quê nội An Giang, quê ngoại Đồng Tháp. Sinh tại Hà Nội, sống ở Sài Gòn từ 1975.
TS. Nguyễn Thị Hậu tốt nghiệp ngành Khảo cổ học tại trường Đại học tổng hợp TP. Hồ Chí Minh 1980 (nay là trường ĐHKHXH&NV TP.HCM); sau đó lấy bằng Tiến sĩ Khảo cổ học tại Viện Khoa học xã hội TP.HCM 1997 (thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam). TS. Nguyễn Thị Hậu từng công tác tại Bảo tàng Lịch sử TP.HCM, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM và là giảng viên trường Đại học KHXH&NV TPHCM. Sau khi nghỉ hưu, bà vẫn tiếp tục giảng dạy và là nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế (SCIS), Đại học KHXH&NV HCM, phụ trách nghiên cứu về khảo cổ học và bảo tồn bảo tàng. Bà cũng là Phó Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Tổng Thư ký Hội Sử học TP HCM.
Lĩnh vực nghiên cứu chính của bà bao gồm: (1) Thời kỳ tiền – sơ sử ở miền Nam Việt Nam bao gồm các văn hóa khảo cổ học Đồng Nai, Óc Eo - Phù Nam, Sa Huỳnh – Champa; (2) Văn hóa đô thị: cộng đồng dân cư và bảo tồn di sản đô thị. Hiện nay TS. Nguyễn Thị Hậu đang thực hiện các nghiên cứu về Khảo cổ học đô thị, khảo cổ học cộng đồng, bảo tồn di sản văn hóa Sài Gòn – TP. Hồ Chí Minh.
TS. Nguyễn Thị Hậu đã xuất bản 02 công trình sách chuyên khảo về khảo cổ học và 01 công trình về văn hóa ở TP. Hồ Chí Minh (Khảo cổ học bình dân vùng Nam bộ - Việt Nam, từ thực nghiệm đến lý thuyết, Văn hóa khảo cổ huyện Cần Giờ TPHCM). Ngoài ra còn có hàng chục bài nghiên cứu đăng trên các tạp chí khoa học: Khảo cổ học, Khoa học xã hội, Di sản văn hóa, Nghiên cứu phát triển... (Việt Nam), Sciences Humaines & Sociales (Pháp).
Một số tản văn, truyện và ký đã xuất bản:Quay qua quay lại, Ngắn và rất ngắn, Đi và tìm trong đất, Vẫn Còn nhớ nhau, Sài Gòn bao giờ cũng thế…