Theo thống kê của Bộ Khoa học và Công nghệ, năm 2013, Việt Nam có 12.261 tiến sĩ tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học, chiếm 9% tổng số cán bộ nghiên cứu.

Theo thống kê này, số lượng tiến sĩ tham gia nghiên cứu khoa học của Việt Nam vào năm 2013 tăng 760 người so với năm 2011 (11.501 tiến sĩ). Nghĩa là trung bình mỗi năm, chỉ có khoảng 380 tiến sĩ được đào tạo thuộc tất cả các ngành tham gia hoạt động nghiên cứu.

Cơ cấu cán bộ nghiên cứu theo trình độ và theo khu vực hoạt động
Cơ cấu cán bộ nghiên cứu theo trình độ và theo khu vực hoạt động

Con số này dường như khá khiêm tốn khi chỉ riêng Học viện Khoa học Xã hội thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, mỗi năm đã đào tạo 350 tiến sĩ.

Các con số thống kê được đưa ra trong sách Khoa học và Công Nghệ Việt Nam năm 2014 (xuất bản năm 2015) cũng cho biết, phần lớn cán bộ nghiên cứu có trình độ tiến sĩ làm việc trong các cơ quan nhà nước. Số lượng này lên tới 11.411 người, chiếm 93%. Số lượng tiến sĩ làm việc tại các cơ quan ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài chỉ vọn vẹn 851 người.

Cuốn sách do Bộ KH&CN xuất bản cũng cho hay, số lượng tiến sĩ nghiên cứu khoa học tập trung chủ yếu tại các trường đại học, lên tới 7.959 người, chiếm 65%. Tiếp sau đó là khu vực các tổ chức nghiên cứu và phát triển (R&D) của nhà nước (3.367 người, chiếm gần 28%). Số lượng tiến sĩ làm công tác nghiên cứu trong các doanh nghiệp thấp nhất, chỉ 185 người.

Hơn 12 ngàn tiến sĩ tham gia nghiên cứu khoa học - 2

Cơ cấu tỉ lệ cán bộ nghiên cứu theo trình độ Cán bộ nghiên cứu chia theo trình độ.
Cán bộ nghiên cứu chia theo trình độ.
Cán bộ nghiên cứu chia theo trình độ.

"Mặc dù là lực lượng chính tham gia hoạt động nghiên cứu song số lượng tiến sĩ của khu vực viện, trung tâm nghiên cứu nhìn chung còn thấp. Điều này cho thấy cần có chính sách để sử dụng tốt hơn nữa năng lực của đội ngũ cán bộ nghiên cứu của khu vực đại học vào hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển", cuốn sách này nhận định.

Một con số thú vị khác được đưa ra trong sách này là số lượng cán bộ nghiên cứu chia theo các lĩnh vực. Theo đó, lĩnh vực có số lượng cán bộ nghiên cứu đông nhất là lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ, chiếm tới 44.965 trong tổng số 128.998 (35%). Ngành thứ 2 là ngành khoa học xã hội 34.225 (26%). Nếu tính chung khoa học xã hội và khoa học nhân văn thì con số cán bộ nghiên cứu trong các ngành khoa học xã hội - nhân văn lên tới 41.687 (chiếm 32%).