Thử nghiệm siêu âm mang lại hy vọng cho bệnh nhân ung thư não

Một thử nghiệm ở 4 phụ nữ bị ung thư vú đã di căn đến não cho thấy sóng siêu âm hội tụ được điều hướng bằng cộng hưởng từ (MRgFUS) có thể đưa liệu pháp kháng thể Herceptin vào mô não của họ một cách an toàn, khiến các khối u nhỏ lại.

Hàng rào máu não là một thành tế bào được thiết kế để ngăn chặn các chất trong máu, chẳng hạn như chất độc hoặc vi khuẩn, xâm nhập vào não, nơi chúng có thể gây ra tổn thương không thể khắc phục được cho các mô não.

Ở các phần còn lại của cơ thể, có những khoảng trống nhỏ giữa các tế bào trên thành mạch máu cho phép các chất nhỏ đi qua, giữa các tế bào mạch máu não không có những khoảng trống này, có nghĩa là chỉ có nước, một số khí như oxy, một số ít các chất cần thiết khác và các thuốc có kích thước phân tử nhỏ tan trong chất béo có thể đi qua được.

"Chúng ta đã thử nhiều cách để đưa thuốc qua hàng rào máu não, nhưng rất khó," Eleanor Stride, giáo sư vật liệu sinh học tại Đại học Oxford, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết. "Nếu có thể đưa một số thuốc qua hàng rào máu não, sẽ rất có lợi cho việc điều trị ung thư và các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và các loại ung thư não khác.''

MRgFUS sử dụng sóng siêu âm hội tụ (sóng âm) để mở hàng rào máu não ở các vùng cụ thể, vì sóng này làm cho các bong bóng chất cản quang cực nhỏ đã được tiêm vào bệnh nhân dao động. Những dao động này kéo đứt các tế bào của hàng rào máu não, cho phép các thuốc đi qua.

Tiến sĩ Nir Lipsman, thuộc Trung tâm Khoa học Y tế Sunnybrook ở Toronto, Canada, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết: ''Đây là một quá trình tạm thời, hàng rào máu não được mở ra trong vòng chưa đầy 24 giờ, nhằm giúp các thuốc đang lưu thông trong máu tiếp cận được với não."

Lipsman và các đồng nghiệp của ông trước đây đã chỉ ra rằng MRgFUS có thể được sử dụng để tạm thời mở hàng rào máu não ở những người mắc một loại ung thư não hoặc bệnh thoái hóa thần kinh xơ cứng teo cơ một bên (ALS), nhưng họ chưa từng dùng kỹ thuật này để vận chuyển thuốc vào bộ não bệnh nhân.

Giờ đây, họ đã sử dụng MRgFUS để đưa kháng thể đơn dòng trastuzumab (thuốc Herceptin) đến các vùng mô não bị bệnh ở 4 bệnh nhân ung thư vú di căn.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Translational Medicine cho thấy loại thuốc này đã được các khối u tiếp nhận và các khối u đã co lại - mặc dù thử nghiệm bước đầu này được thiết kế chỉ để đánh giá mức độ an toàn của việc áp dụng kỹ thuật.

Điều quan trọng là không có bệnh nhân nào gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào, và hình ảnh thêm cho thấy hàng rào máu não của họ đã được nối lại sau 24 giờ.

''Từ lâu, người ta đã đưa ra giả thuyết rằng sóng siêu âm hội tụ có thể được sử dụng để tăng cường khả năng phân phối thuốc, nhưng đây là lần đầu tiên chúng tôi chứng minh rằng có thể đưa thuốc vào não,'' Lipsman nói. ''Herceptin cũng là một hợp chất có kích thước khổng lồ, vì vậy nếu chúng ta có thể đưa nó vào não, khả năng cao là cũng có thể đưa các hợp chất khác lớn hơn hoặc nhỏ hơn vào não bằng sóng siêu âm hội tụ.''

Nguồn: https://www.theguardian.com/science/2021/oct/13/ultrasound-trial-offers-hope-brain-cancer-patients