Những gì có hại cho tim cũng có hại cho não

Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu trên 9.772 người trưởng thành, từ 44 đến 79 tuổi, những người này đều có ít nhất một lần quét não MRI và tự nguyện cung cấp thông tin sức khỏe và hồ sơ y tế để phân tích.

Các nhà nghiên cứu đã tìm kiếm mối liên hệ giữa cấu trúc não và các yếu tố nguy cơ liên quan đến mạch máu. Họ phát hiện ra rằng ngoại trừ cholesterol cao, tất cả các yếu tố nguy cơ liên quan đến mạch máu khác như hút thuốc, huyết áp cao, huyết áp cao, tiểu đường và béo phì đều có liên quan đến những thay đổi não bất thường. Những thay đổi này thường thấy trong chứng mất trí nhớ.

Một người càng có nhiều yếu tố nguy cơ liên quan đến mạch máu thì sức khỏe não bộ của họ càng kém, bằng chứng là ở những người này xảy ra co rút não nhiều hơn, ít chất xám (mô chủ yếu trên bề mặt não) và chất trắng kém lành mạnh hơn (mô ở phần sâu hơn của não).

"Có một số yếu tố góp phần làm lão hóa nhận thức và não bộ mà chúng ta không thể thay đổi (như gene của chúng ta), vì vậy mọi người có thể xem đây giống như một danh sách những nguy cơ về não bộ mà chúng ta có thể hạn chế được - gọi là các yếu tố rủi ro 'dễ uốn nắn'", tác giả chính của nghiên cứu, Simon Cox, Đại học Edinburgh ở Anh cho biết.

"Cải thiện sức khỏe tim mạch (cải thiện chế độ ăn uống, cân nặng, tập thể dục, kiểm soát lượng đường trong máu) và ngừng hút thuốc sẽ mang lại rất nhiều lợi ích sức khỏe, các bằng chứng mới này cho thấy duy trì sức khỏe não bộ có thể là một trong các lợi ích đó", Cox nói qua e-mail.

Mối liên hệ mạnh mẽ nhất giữa các yếu tố nguy cơ liên quan đến mạch máu và cấu trúc não xuất hiện ở các vùng não phụ trách các kỹ năng tư duy phức tạp hơn của chúng ta. Đây là các vùng bị suy giảm trong quá trình phát triển bệnh Alzheimer (một bệnh lý về não tác động đến trí nhớ, suy nghĩ và hành vi. Bệnh gây ra tính hay quên, lú lẫn, đi lạc ở những nơi quen thuộc, để đồ đạc không đúng chỗ và gặp khó khăn khi nói và viết) và bệnh mất trí nhớ (một số tế bào thần kinh trong não bộ ngưng không hoạt động, mất liên lạc với các tế bào khác và chết đi. Người bệnh suy giảm nhận thức và mất khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày).

Các yếu tố nguy cơ của bệnh tim dường như ảnh hưởng đến sức khỏe não cả ở tuổi trung niên cũng như các giai đoạn sau, các nhà nghiên cứu báo cáo trên Tạp chí Tim mạch Châu Âu.

Và nguy cơ thay đổi cấu trúc trong não liên quan đến suy giảm nhận thức cũng tăng lên nếu có thêm các yếu tố nguy cơ liên quan đến mạch máu, ngay cả ở những người trưởng thành có vẻ khỏe mạnh, nghiên cứu cho thấy.

Hút thuốc, huyết áp cao và bệnh tiểu đường là ba yếu tố có ảnh hưởng rõ ràng nhất với tất cả các loại mô não. Nồng độ cholesterol cao không tạo ra bất kỳ sự khác biệt nào ở não, theo kết quả quét MRI.

Tuy nhiên, nghiên cứu này không phải là một thí nghiệm có nhóm chứng được thiết kế để chứng minh liệu các yếu tố rủi ro cụ thể nói trên có thể trực tiếp gây ra chứng mất trí nhớ hay suy giảm nhận thức hay không.

"Cơ chế ảnh hưởng lên não của các yếu tố này (hút thuốc, huyết áp cao và bệnh tiểu đường) không hoàn toàn rõ ràng", tiến sĩ Jeffrey Burns, Trung tâm Bệnh Alzheimer, Đại học Kansas cho biết.

"Các phát hiện nhấn mạnh rằng chứng mất trí là một hội chứng phức tạp và các yếu tố mạch máu góp phần vào các thay đổi não bộ thường thấy ở những người được chẩn đoán mắc bệnh Alzheimer", Burns, người không tham gia nghiên cứu, cho biết qua e-mail.

"Hút thuốc, tăng huyết áp và tiểu đường là những yếu tố nguy cơ mạnh nhất, nếu bạn có rủi ro về sức khỏe não bộ, đây là những yếu tố quan trọng nhất cần cải thiện", Tiến sĩ Andrew Budson thuộc Đại học Y Boston cho biết. "Hãy bỏ hút thuốc lá. Kiểm soát huyết áp và bệnh tiểu đường thông qua các loại thuốc, tập thể dục và giảm cân. Những biện pháp này có thể làm giảm tổn thương não".

Vận động nhiều hơn có thể giúp duy trì sức khỏe khi có tuổi - ngay cả khi đối mặt với chứng mất trí nhớ, các nhà nghiên cứu cho biết. Những người lớn tuổi thực hiện các nhiệm vụ nhận thức tốt hơn nếu họ tăng tốc độ và cường độ hoạt động hàng ngày. Hơn nữa, lợi ích của việc vận động vẫn còn ngay cả khi nhóm nghiên cứu tính đến mức độ ảnh hưởng của bệnh Alzheimer và các bệnh liên quan đến chứng mất trí nhớ khác trong não. Tiến sĩ Aron Buchman, Đại học Rush, cho biết "mặc dù chúng ta chưa thể điều trị Alzheimer, bạn có thể giảm thiểu các tác động nguy hiểm bằng cách hoạt động nhiều hơn".

Tiến sĩ James Pickett, Hiệp hội Alzheimer, cho biết "hoạt động thể chất có thể không làm chậm những thay đổi liên quan đến chứng mất trí nhớ trong não, nhưng có thể giúp não đối phó với những thay đổi này". Pickett nói thêm rằng mọi người nên vận động nhiều hơn trong cuộc sống hàng ngày. "Đối với bất cứ ai quan tâm đến việc giữ cho bộ não của họ khỏe mạnh về sau này, chúng tôi khuyến khích ăn một chế độ ăn uống cân bằng, tránh hút thuốc và uống rượu quá nhiều, và vận động nhiều hơn".