Độc tố thực vật là vũ khí mới chống kháng kháng sinh

Các bác sĩ đã cảnh báo trong nhiều năm rằng sự xuất hiện và gia tăng số lượng các mầm bệnh kháng thuốc như E coli là mối đe dọa đối với hoạt động chăm sóc sức khỏe trên khắp hành tinh.

Loại kháng sinh mới từ thực vật, albicidin, tấn công vi khuẩn theo cách hoàn toàn khác với các loại thuốc hiện có, một nhóm các nhà khoa học Anh, Đức và Ba Lan cho biết trong một bài báo đăng trên tạp chí Nature Catalysis. Họ nói rằng đây là một phương pháp mới để điều trị bệnh do vi khuẩn.

"Chúng tôi không thể tạo ra bất kỳ sự kháng thuốc nào chống lại albicidin trong phòng thí nghiệm. Đó là lý do tại sao chúng tôi nghĩ rằng thuốc này có triển vọng, vi khuẩn sẽ rất khó phát triển khả năng kháng thuốc kháng sinh có nguồn gốc từ albicidin", Dmitry Ghilarov, trưởng nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Trung tâm John Innes ở Norwich, cho biết.

Albicidin được tạo ra bởi một loại vi khuẩn gây bệnh thực vật có tên là Xanthomonas albilineans. Vi khuẩn này gây bệnh cháy lá ở cây mía. Mầm bệnh sử dụng albicidin để tấn công cây trồng, nhưng cách đây vài thập kỷ, người ta cũng phát hiện ra rằng chất này có hiệu quả cao trong việc tiêu diệt vi khuẩn.

Ghilarov cho biết: “Vấn đề là vào thời điểm đó, chúng tôi không biết chính xác cách thức albicidin tấn công vi khuẩn và vì vậy chúng tôi không thể sử dụng nó làm cơ sở cho các loại kháng sinh mới, vì có nguy cơ gây ra đủ loại biến chứng trong cơ thể con người. Chúng tôi phải xác định chính xác cách nó tiêu diệt vi khuẩn trước khi có thể tạo thành thuốc, và đó là những gì chúng tôi đã đạt được".

Làm việc với các nhà khoa học tại Technische Universität Berlin ở Đức và tại Đại học Jagiellonian ở Kraków, Ba Lan, nhóm Ghilarov sử dụng một loạt các kỹ thuật tiên tiến để tiết lộ cách thức tấn công vi khuẩn của albicidin.

Ghilarov cho biết: “Bây giờ chúng tôi đã hiểu về cấu trúc của chất này, chúng tôi có thể tạo ra các biến thể của albicidin để cải thiện các đặc tính dược lý của nó. Chúng tôi tin rằng đây là một trong những ứng cử viên kháng sinh mới đáng chú ý. Nó có hiệu quả cực kỳ cao ở nồng độ nhỏ và có khả năng chống lại ngay cả những vi khuẩn kháng các loại kháng sinh được sử dụng rộng rãi như fluoroquinolones".

Tổ chức Y tế Thế giới đã cảnh báo rằng tình trạng kháng kháng sinh đã trở thành một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe, an ninh lương thực và sự phát triển toàn cầu. Việc lạm dụng kháng sinh bừa bãi đã khiến nhiều vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc, khó loại bỏ hơn, từ đó dẫn đến chi phí y tế cao hơn, thời gian nằm viện kéo dài và tỷ lệ tử vong tăng.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy vấn đề này hiện đang giết chết khoảng 3.500 người mỗi ngày, với hơn 1,2 triệu người chết vào năm 2019 do hậu quả trực tiếp của việc nhiễm vi khuẩn kháng kháng sinh.

Giáo sư Tony Maxwell, nhà nghiên cứu tại Trung tâm John Innes, cho biết: “Không có đủ các nghiên cứu và nỗ lực phát triển các loại kháng sinh mới từ các công ty dược phẩm. Ngày càng ít các công ty dược phẩm lớn nghiên cứu thuốc kháng sinh vì lĩnh vực này không còn nhiều lợi nhuận".

“Mặt khác, không có gì tốt hơn để điều trị bệnh do vi khuẩn hơn là thuốc kháng sinh. Nghiên cứu này mở ra một loạt các loại thuốc hoàn toàn mới dựa trên hiểu biết về cách thức hoạt động của albicidin. Có thể mất nhiều năm để tạo ra các phiên bản thuốc hiệu quả về mặt lâm sàng nhưng điều này cho thấy một ngày nào đó chúng ta sẽ có một loại vũ khí mới trong kho kháng sinh", Maxwell nói.

“Để mọi thứ chuyển động, chính phủ cần phải vào cuộc, giống như họ đã làm với việc phát triển vaccine. Cần cung cấp các biện pháp khuyến khích hoặc thành lập một viện chuyên phát triển kháng sinh", Ghilarov cho biết.

Nguồn: https://www.theguardian.com/society/2023/jan/29/plant-toxin-new-weapon-antibiotic-war-against-bacteria-albicidin