Vắc-xin AstraZeneca có liên quan đến tăng nguy cơ một chứng rối loạn máu

Các bác sĩ đã kiểm tra hồ sơ y tế của 5,4 triệu người ở Scotland để tìm các trường hợp đông máu, chảy máu bất thường và một tình trạng gọi là xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn (ITP), trong đó lượng tiểu cầu giảm có thể dẫn đến dễ bị bầm tím, chảy máu nướu răng và chảy máu trong.

Phân tích được thực hiện cùng với cơ quan Public Health Scotland cho thấy nguy cơ mắc ITP ở 1,7 triệu người đã tiêm liều vắc-xin Oxford/AstraZeneca đầu tiên cao hơn một chút so với nhóm đối chứng không tiêm vắc-xin, tính đến ngày 14/4/2021.

Viết trên tạp chí Nature Medicine, các nhà nghiên cứu ước tính, ở Scotland có thêm 11 trường hợp mắc ITP cho mỗi triệu liều vắc-xin Oxford/AstraZeneca được tiêm, so với số trường hợp mắc ITP trong dân số nói chung. Tác dụng phụ chủ yếu được quan sát thấy ở những người lớn tuổi có các vấn đề sức khỏe mãn tính như bệnh tim mạch vành, tiểu đường hoặc bệnh thận mãn tính, và thường xuất hiện từ tuần thứ hai đến thứ tư sau khi tiêm.

Tỷ lệ ITP tăng sau khi tiêm Oxford/AstraZeneca tương tự như tỷ lệ ITP tăng đã thấy với các loại vắc-xin khác như cúm, MMR và viêm gan B (có thêm 10 đến 30 trường hợp ITP trên một triệu liều vắc-xin được tiêm). Ngoài ra, việc nhiễm SARS-CoV-2 mang theo nguy cơ mắc ITP cao hơn đáng kể.

Ngoài ITP, nghiên cứu cho thấy bằng chứng yếu hơn về việc tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong động mạch và các hiện tượng chảy máu sau khi tiêm vắc-xin AstraZeneca. Không có dấu hiệu nào cho thấy tăng nguy cơ ITP, đông máu hoặc chảy máu ở 800.000 người ở Scotland đã được tiêm vắc-xin của Pfizer/BioNTech, tính đến ngày 14/4.

Aziz Sheikh, một tác giả chính của nghiên cứu và là giáo sư tại Đại học Edinburgh, cho biết: “Nhìn chung, các kết quả khá là yên tâm. Ở cấp độ dân số, chúng tôi nhận thấy rủi ro thấp từ vắc-xin và có các phương pháp điều trị cho những người bị ITP".

Hồi tháng 5, Ủy ban về Tiêm chủng và miễn dịch (JCVI), cơ quan tư vấn cho chính phủ Anh, khuyên những người dưới 40 tuổi nên tiêm vắc-xin khác thay thế cho Oxford/AstraZeneca, do mức độ lây nhiễm ở Anh hiện khá thấp và vắc-xin này liên quan đến nguy cơ xảy ra một tình trạng nghiêm trọng hiếm gặp có tên là VITT, hay huyết khối do vắc-xin và giảm tiểu cầu. Theo lời khuyên đó, hầu hết những người dưới 40 tuổi ở Anh hiện được tiêm vắc-xin Pfizer/BioNTech hoặc Moderna, dựa trên công nghệ khác với vắc-xin Oxford/AstraZeneca.

“Nếu bị bầm tím hoặc chảy máu sau khi tiêm vắc-xin Oxford/AstraZeneca, hãy thông báo cho bác sĩ đa khoa của mình vì họ có phương pháp điều trị ITP một cách hiệu quả", Sheikh nói. “Thông điệp cần lưu ý là nguy cơ mắc những tình trạng này do vắc-xin thấp hơn nhiều so với nguy cơ mắc chúng khi bị nhiễm Covid-19”.

ITP đã xuất hiện ở khoảng 340 trên 100.000 người mắc Covid, Stephen Evans, giáo sư dược học tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London, cho biết. Do đó, “ngay cả khi vắc-xin Oxford/AstraZeneca làm tăng nguy cơ mắc ITP, thì lợi ích của nó vẫn lớn hơn nguy cơ", Evans nói. Đối với đa số mọi người, ITP không gây ra vấn đề nghiêm trọng, và nó chỉ xảy ra ở rất ít người tiêm vắc-xin.

"Có nhiều phương pháp điều trị ITP và trong nhiều trường hợp, tình trạng bệnh nhẹ và tự hết", Adam Finn, giáo sư nhi khoa và thành viên của JCVI tại Đại học Bristol, cho biết. “Nhìn chung, nghiên cứu này bổ sung phần nào sự hiểu biết về các vấn đề huyết học xảy ra ở một số lượng rất nhỏ những người tiêm vắc-xin AstraZeneca."