Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) vừa cấp phép sử dụng khẩn cấp cho vaccine Covid-19 do Johnson & Johnson (J&J) phát triển. Vaccine này khác biệt rõ rệt so với hai vaccine mRNA của Pfizer-BioNTech và Moderna, như được chỉ ra dưới đây:

Vaccine Johnson & Johnson, dự kiến có giá 10$/ liều.

Tiêm một mũi

Vaccine của J&J chỉ tiêm một mũi duy nhất, trong khi vaccine của Pfizer-BioNTech và Moderna cần tiêm hai mũi cách nhau vài tuần.

Cơ chế hoạt động

Thay vì mRNA, vaccine J&J sử dụng một phương pháp khác để giúp cơ thể phát triển phản ứng miễn dịch chống lại SARS-CoV-2: một vector virus có tên là Adenovirus 26 (Ad26). Vector virus là những virus thông thường đã được thay đổi gen để không gây bệnh, nhưng vẫn khiến hệ thống miễn dịch làm quen và xây dựng khả năng miễn dịch. Adenovirus là loại virus phổ biến thường gây ra cảm lạnh hoặc các triệu chứng giống như cúm. Adenovirus sử dụng trong vaccine đã được sửa đổi có thể xâm nhập vào các tế bào nhưng không thể nhân lên hoặc gây bệnh.

J&J đã thêm DNA protein gai của SARS-CoV-2 (protein virus sử dụng để bám vào tế bào vật chủ) vào Ad26. Ad26 sau khi xâm nhập vào tế bào sẽ giúp hệ thống miễn dịch tạo ra và làm quen với protein gai của SARS-CoV-2 và có thể chống lại khi virus thật xâm nhập.

Mức độ hiệu quả?

Vaccine của J&J được đánh giá là có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong, tương tự như vaccine của Pfizer-BioNTech và Moderna. Nó cũng rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa các ca bệnh nhẹ (kém hơn một chút so với hai loại vaccine nói trên). Vaccine của J&J dường như hoạt động tốt trong việc chống lại chủng biến thể B.1.351 (chủng biến thể xuất hiện lần đầu ở Nam Phi).

Dữ liệu đằng sau quyết định chấp thuận của FDA đến từ "dữ liệu phân tích 39.321 người tham gia trong nghiên cứu ngẫu nhiên, có đối chứng với giả dược đang được thực hiện ở Nam Phi, một số quốc gia nhất định ở Nam Mỹ, Mexico và Mỹ". Trong số những người tham gia này, 19.630 người nhận vaccine J&J và 19.691 người nhận giả dược.

Có 116 trường hợp mắc Covid-19 trong nhóm nhận vaccine trong vòng ít nhất 14 ngày sau khi tiêm chủng, và 348 trường hợp mắc Covid-19 trong nhóm nhận giả dược trong khoảng thời gian này. Bắt đầu từ 14 ngày sau khi tiêm chủng, có 14 trường hợp nặng/nghiêm trọng ở nhóm nhận vaccine so với 60 trường hợp ở nhóm nhận giả dược.

Nhìn chung, vaccine có hiệu quả khoảng 67% trong việc ngăn ngừa Covid-19 từ trung bình đến nặng/nghiêm trọng xảy ra ít nhất 14 ngày sau khi tiêm chủng; và 66% hiệu quả trong việc ngăn ngừa Covid-19 từ trung bình đến nặng/nghiêm trọng xảy ra ít nhất 28 ngày sau khi tiêm chủng. Ngoài ra, vaccine có hiệu quả khoảng 85% trong việc ngăn ngừa Covid-19 nặng/nghiêm trọng xảy ra ít nhất 28 ngày sau khi tiêm chủng.

Tại thời điểm này, chưa có dữ liệu để xác định thời gian bảo vệ của vaccine cũng như không có bằng chứng cho thấy vaccine ngăn ngừa lây truyền SARS-CoV-2 từ người sang người.

Lưu trữ và xử lý

Vì DNA không "mỏng manh" như mRNA, vaccine J&J không cần được bảo quản ở nhiệt độ cực thấp như vaccine Pfizer-BioNTech. Nó có thể được giữ an toàn trong tủ lạnh thông thường trong ba tháng, lâu hơn nhiều so với vaccine Moderna (sẽ hư hỏng sau một tháng nếu không được giữ đông).

Tác dụng phụ

Vaccine của J&J dường như ít gây tác dụng phụ hơn so với vaccine Pfizer-BioNTech và Moderna sau khi tiêm.

Trong khoảng thời gian trung bình là tám tuần sau khi tiêm vaccine của J&J, các tác dụng phụ thường được báo cáo là đau tại chỗ tiêm, nhức đầu, mệt mỏi, đau cơ và buồn nôn. Hầu hết các tác dụng phụ này ở mức độ nhẹ đến trung bình và kéo dài 1-2 ngày.

Vaccine của J&J là loại vaccine Covid-19 thứ ba được FDA chấp thuận. J&J cho biết bắt đầu vận chuyển hàng triệu liều vào đầu tuần này và đến cuối tháng Sáu sẽ cung cấp cho Mỹ tổng cộng 100 triệu liều. Cùng với 600 triệu liều vaccine do Pfizer-BioNTech và Moderna sản xuất, được giao trong bốn tháng tới, tổng số lượng của cả 3 loại vaccine sẽ đủ để tiêm cho mọi công dân Mỹ có nhu cầu tiêm chủng.

Nguồn: