Một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng độ dày của tầng bình lưu đã giảm 400 mét kể từ những năm 1980 và sẽ mỏng đi khoảng 1km nữa vào năm 2080, nếu con người không cắt giảm đáng kể lượng khí thải.
Tầng bình lưu nằm ở độ cao từ khoảng 20 km đến 60 km trên bề mặt Trái đất. Bên dưới nó là tầng đối lưu, nơi con người sinh sống, và ở đây carbon dioxide làm nóng và giãn nở không khí, đẩy mức đáy của tầng bình lưu lên cao hơn. Ngoài ra, khi CO2 đi vào tầng bình lưu, nó lại làm lạnh không khí, khiến tầng bình lưu co lại.
Những thay đổi này có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động của vệ tinh, hệ thống định vị GPS và liên lạc vô tuyến.
Nghiên cứu mới phát hiện ra rằng tầng bình lưu đã bị mỏng đi 400 mét kể từ những năm 1980.
Phát hiện mới, công bố trên tạp chí Environmental Research Letters, cho thấy tác động sâu sắc của con người lên hành tinh. Trước đó, vào tháng 4/2021, các nhà khoa học cũng chỉ ra, cuộc khủng hoảng khí hậu đã làm lệch trục của Trái đất do các sông băng khổng lồ tan chảy phân bổ lại trọng lượng trên toàn cầu.
“Thật là sốc”, theo Juan Añel, tại Đại học Vigo, Tây Ban Nha, thành viên nhóm nghiên cứu, nói. “Điều này chứng tỏ chúng ta đang làm ảnh hưởng tới bầu khí quyển lên tới 60 km”. Tầng bình lưu đang thu hẹp là một tín hiệu rõ ràng về tình trạng khẩn cấp về khí hậu, có ảnh hưởng trên quy mô cả hành tinh.
Các nhà khoa học đã đưa ra giả thuyết về việc tầng bình lưu bị thu hẹp lại do khí thải carbon gia tăng trong tầng đối lưu, nơi con người sinh sống. Nhưng nghiên cứu mới là nghiên cứu đầu tiên chứng minh giả thuyết này và cho thấy tầng bình lưu thực tế đang thu hẹp lại trên toàn cầu ít nhất là từ những năm 1980, khi dữ liệu vệ tinh lần đầu tiên được thu thập.
Tầng ôzôn, hấp thụ tia UV từ mặt trời, nằm ở tầng bình lưu và các nhà nghiên cứu từng nghĩ việc mất tầng ôzôn trong những thập kỷ gần đây có thể là nguyên nhân dẫn đến sự co lại của tầng bình lưu. Nhưng nghiên cứu mới cho thấy sự gia tăng của CO2 mới là nguyên nhân đằng sau chứ không phải mức ôzôn - vốn đã bắt đầu phục hồi sau khi hiệp ước Montreal năm 1989 cấm CFCs. Nghiên cứu của nhóm Añel đã đưa ra kết luận này nhờ sử dụng một loạt các quan sát vệ tinh được thực hiện từ những năm 1980, kết hợp với nhiều mô hình khí hậu về các tương tác hóa học phức tạp xảy ra trong khí quyển.
Nhóm tác giả cho biết: “Sự thu hẹp [tầng bình lưu] có thể ảnh hưởng đến quỹ đạo vệ tinh, thời gian tồn tại của vệ tinh trong quỹ đạo và khả năng thu hồi vệ tinh, sự lan truyền của sóng vô tuyến và cuối cùng là hiệu suất tổng thể của Hệ thống Định vị Toàn cầu và các hệ thống định vị dựa trên không gian khác".
Nguồn: