Nghiên cứu của chúng tôi (1) chỉ ra, giáo viên tác động rất ít đến việc một số học sinh học giỏi hơn các bạn khác ở trường. Kết luận này mâu thuẫn với quan điểm phổ biến rằng, giáo viên chính là yếu tố quan trọng nhất (sau gen) ảnh hưởng đến kết quả học tập.
Nghiên cứu trước kia đưa ra giả thuyết rằng chất lượng giáo viên - bao gồm cả trình độ và năng lực tổ chức lớp học - có thể chiếm đến 30% nguyên dân nhẫn đến việc một số học sinh đạt điểm cao hơn các bạn khác.
Nhưng nghiên cứu của chúng tôi về 4.533 cặp sinh đôi, được xuất bản trên Journal of Educational Psychology, đã phát hiện, các yếu tố lớp học - bao gồm chất lượng giáo viên và quy mô lớp học - chỉ lý giải được 2-3% sự khác biệt trong điểm kiểm tra NAPLAN (2) của học sinh.
Các yếu tố lớp học khác với các yếu tố trường học, mặc dù hai nhóm này có phần nào đó trùng nhau. Các yếu tố trường học bao gồm tất cả các mặt kinh tế xã hội của trường học và những chính sách quản trị ở cấp rộng hơn.
Vì những cặp song sinh trong nghiên cứu của chúng tôi nhìn chung học cùng trường, chúng tôi không thể đánh giá sự khác biệt về phương diện trường học. Nhưng chúng tôi có thể áp dụng những đánh giá sau nghiên cứu để tìm ra sự khác biệt giữa các lớp học.
Tư chất và nuôi dưỡng
Phần lớn trẻ em bắt đầu học đọc thông qua các hướng dẫn được hợp thức ở trường mầm non hoặc lớp 1. Nhưng mỗi trẻ sẽ thể hiện khả năng tiếp thu khác nhau trong năm đầu và những năm tiếp theo. Tương tự như vậy, những khác biệt về khả năng tiếp thu môn toán cũng xuất hiện từ sớm ở trường học và cứ thế tiếp diễn.
Các nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng cấu trúc gen đóng góp rất lớn vào sự khác biệt giữa mỗi cá nhân trong cặp sinh đôi - ước tính khoảng 40-75% - trong quá trình phát triển khả năng đọc và toán ở trường.
Khoảng 40% sự khác biệt còn lại có thể giải thích bằng các yếu tố môi trường, bao gồm môi trường chung của cặp song sinh - chẳng hạn như mức độ đầu tư của cha mẹ cho việc học - và các yếu tố ảnh hưởng đến từng cá nhân trong cặp song sinh, được gọi là môi trường độc lập - ví dụ như nếu các em học khác lớp. Chúng tôi muốn tìm hiểu xem môi trường lớp học ảnh hưởng như thế nào đến thành tích học tập của các em.
Ở đây chúng tôi lựa chọn các cặp sinh đôi làm đối tượng nghiên cứu bởi vì các em có chung toàn bộ bộ gen (sinh đôi cùng trứng) hoặc một nửa bộ gen (sinh đôi khác trứng), và cả hai kiểu cặp song sinh này đều có những phần chung về môi trường như cha mẹ, nơi ở, trường học.
Nhưng các cặp song sinh cũng có những phần không chung nhau về môi trường, ví dụ như lớp học và bạn học. Chúng tôi có thể sử dụng những điểm mà chúng tôi biết là tương đồng hay khác biệt về cặp song sinh để tìm hiểu bộ gen và môi trường ảnh hưởng như thế nào đến thành tích học tập của tất cả học sinh, bao gồm cả những em không phải sinh đôi.
Chúng tôi xem xét các ảnh hưởng ở cấp độ lớp học đến khả năng đọc của các cặp sinh đôi từ mẫu giáo đến lớp 2, và khả năng đọc và toán ở các lớp 3 - 5- 7 -9 bằng cách so sánh sự tương đồng trong kết quả kiểm tra NAPLAN ở những cặp song sinh học chung lớp và không học chung lớp.
Kết quả, chúng tôi nhận thấy thành tích học tập giữa các cá nhân trong cùng cặp song sinh cùng lớp hay khác lớp hầu như giống nhau. Điều này đúng với tất cả các bài kiểm tra NAPLAN - bao gồm toán và đọc - và cũng đúng với lớp 7, lớp 9 như với các lớp từ mẫu giáo đến lớp 5.
Bên cạnh tác động của lớp học chỉ chiếm 2-3%, nghiên cứu của chúng tôi còn cho thấy một tỷ lệ khá lớn sự khác biệt giữa các học sinh - trung bình khoảng 60% - liên quan đến sự khác biệt về gen.
Với hơn 30% còn lại, những yếu tố môi trường khác - như các tác động ngoài khuôn viên trường học hoặc những yếu tố vẫn chưa được xác định - có ảnh hưởng lớn hơn so với môi trường lớp học.
Giáo viên không đáng bị đổ lỗi
Những lý do giải thích sự khác biệt của từng cá nhân trong việc phát triển khả năng đọc và toán thường được cho là liên quan đến các yếu tố môi trường.
Chính sách giáo dục ở một vài quốc gia phản ánh kết luận này. Chẳng hạn, ở Mỹ, đạo luật Every Student Succeeds Act [ESSA - Để mọi học sinh thành công] đánh giá rằng chất lượng giáo viên khác biệt là nguyên nhân chính dẫn đến khác biệt trong kết quả học tập của từng học sinh, và giáo viên cần phải chịu trách nhiệm khi học sinh của mình chậm tiến.
Nhiều người trong chúng ta không gạt bỏ được suy nghĩ rằng giáo viên là người có ảnh hưởng vô cùng lớn đến chúng ta, theo nghĩa tích cực hoặc tiêu cực. Nhưng điều quan trọng cần nhớ rằng, đó chỉ là những trải nghiệm cá nhân, có thể chỉ diễn ra giữa bạn với giáo viên đó mà thôi. Dữ liệu của chúng tôi không thể phát hiện những trải nghiệm cá nhân đó mà chỉ có thể phát hiện những ảnh hưởng thông thường trong lớp học.
Chúng ta ghi nhận giáo viên có vai trò rất quan trọng, bởi vì nhờ có họ mà tất cả học sinh đều hiểu biết hơn sau mỗi năm học, thậm chí sau mỗi tuần và mỗi ngày. Nhưng nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng, giáo viên đang làm việc rất “đều tay”, họ dạy các học sinh đọc và làm toán như nhau. Chúng tôi không có dữ liệu cho những khối lớn hơn (từ khối 10 đến 12), khi chương trình học có nhiều yêu cầu hơn và việc thiếu giáo viên được đào tạo đầy đủ, ở môn toán chẳng hạn, mới bắt đầu bộc lộ rõ hậu quả của nó.
Tuy nhiên, các yếu tố lớp học, ví dụ như “chất lượng giáo viên” có vẻ như không phải là yếu tố chính dẫn đến sự khác biệt trong kết quả các bài kiểm tra NAPLAN. Từ nghiên cứu của chúng tôi, có thể đưa ra nhận định rằng, sự khác biệt về tiến bộ của cá nhân học sinh phụ thuộc vào những ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài hơn là môi trường lớp học.
Callie Little (ĐH New England)
Nguyễn Ngọc Diệp dịch (Nguồn: theconversation.com)
Chú thích:
(1) Nghiên cứu được thực hiện bởi Katrina Grasby, Callie Little, Brian Byrne, William Coventry, Richard Olson, Stefan Samuelsson và Sally Larsen.
(2) NAPLAN (National Assessment Program – Literacy and Numeracy): Chương trình Đánh giá Quốc gia - Môn Văn và Toán, gồm một loạt các bài kiểm tra tập trung vào các kỹ năng cơ bản được quản lý hàng năm cho học sinh Úc.