Trong tuần lễ Đổi mới Sáng tạo TP.HCM vừa qua, một trong những bài trình bày thu hút sự quan tâm nhất là của bà Pihla Meskanen - CEO Arkki International và Giám đốc Arkki Phần Lan với câu chuyện sử dụng công nghệ giáo dục kiểu Phần Lan để các bạn nhỏ Việt Nam có thể quy hoạch Thủ Thiêm.

Giáo dục theo tiêu chuẩn ngày mai

Ông Huỳnh Kim Tước, giám đốc Saigon Innovation Hub chia sẻ: “Anh em đi công tác Phần Lan, được giới thiệu đến trường Arkki, ngôi trường 25 tuổi theo đuổi việc dạy cho trẻ những năng lực, phương tiện và tiêu chuẩn mới để tác động lên sự tạo dựng môi trường tương lai của chúng ta, bất kể chúng sẽ làm nghề gì. Mê quá, nên tìm cách đưa về. Mà không chỉ đưa về Việt Nam không thôi, mà còn làm đầu mối của toàn khu vực Đông Nam Á luôn...”.

Bà Pihla chia sẻ, chương trình đào tạo có vẻ là “ngoại khóa” của Arkki lại là nội dung được phê duyệt chính thức bởi Bộ Giáo dục và Văn hóa Phần Lan và là một hợp phần của Education Finland.

“Nhiệm vụ của chúng tôi là trang bị cho trẻ em bước vào tương lai. Trẻ em không thể bị giáo dục bởi những tiêu chuẩn của ngày hôm qua cho xã hội của ngày mai. Điều này dựa trên hai nền tảng tư duy: suy nghĩ “làm thế nào” chứ không phải suy nghĩ “cái gì”. Thứ hai là bộ công cụ kỹ năng HOT (higher order thinking - không nhớ thuộc lòng mà hiểu để vận dụng). HOTS = sáng tạo – đánh giá – phân tích – tư duy phản biện – giải quyết vấn đề. Chương trình giáo dục của Arkki khuyến khích trẻ kết nối và kết hợp những kiến thức đã có theo những cách thức mới và vì vậy giúp trẻ học và hành kỹ năng HOT chẳng hạn như tổng hợp, phân tích và ứng dụng”.

Một buổi ngoại khoá theo chương trình của Arkki.

“Đã đến lúc chúng ta cần đào tạo ra những người sẽ kiến tạo việc làm chứ không phải những con người đi xin việc. Vậy nên Arkki cung cấp giáo dục tư duy sáng tạo thông qua các dự án kiến trúc và thiết kế như là các hiện tượng tổng quan trong thế giới thực và nối kết nhiều chủ đề khác nhau” - người phụ nữ từng đoạt rất nhiều giải thưởng về kiến trúc và giáo dục này tin tưởng.

Câu chuyện quy hoạch thành phố

Arkki về tới Việt Nam, vui ngất trời. Các bạn nhỏ xíu tới không gian làm việc chung của khởi nghiệp Sihub làm thay đổi không khí hẳn. Các kiến trúc sư - thầy giáo - đứng ra làm quản trò của các buổi “chơi”, nhưng có luật lệ nghiêm chỉnh. Luật quan trọng nhất là “thay vì chỉ có một giải pháp, có rất nhiều tiềm năng giải pháp tốt như nhau”. Và họ chọn dự án Thủ Thiêm - nghe rất thời sự - để thúc đẩy trẻ nói lên các ý tưởng của mình về thành phố tương lai cũng như dạy trẻ về quy hoạch thành phố bền vững.

Các bạn tìm kiếm và đưa ra nhiều ý tưởng về thành phố thân thiện với trẻ em: Không gian dành cho trẻ em, Nhiều sân chơi, Nhiều cây và mảng xanh, chấm dứt phá rừng, Những công trình thân thiện và sạch, Công trình công cộng cho thể thao và trò chơi, Nhiều tòa nhà dân cư gần trường học...

Thủ Thiêm mà các em hình dung, sẽ ít ô nhiễm hơn, sử dụng pin năng lượng mặt trời. Thành phố có thể đi bộ - chủ yếu là các đường đi bộ giữa những tòa nhà, có xe đạp điện miễn phí để loại bỏ những xe máy cũ và có cả tàu cao tốc đi quanh thành phố...


Nói về Arkki, bà Nguyễn Phi Vân, người trực tiếp đàm phán dự án này với đối tác Phần Lan, nhìn vào một tương lai rất xa: “theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, những thay đổi đột phá trong mô hình kinh doanh sẽ có tác động sâu sắc đến tình hình việc làm trong những năm tới, từ việc tạo ra những công việc mới đến cải tiến năng suất lao động hay mở rộng khoảng cách kỹ năng. Trong nhiều ngành công nghiệp và quốc gia, hầu hết các ngành nghề sẽ không còn tồn tại trong 10 năm tới, thậm chí là 5 năm. Theo một ước tính, 65% trẻ em vào trường tiểu học hôm nay (tức 6 tuổi) sẽ làm những công việc hoàn toàn mới, còn chưa xuất hiện ở hiện tại. Trong bối cảnh việc làm thay đổi nhanh chóng như vậy, khả năng dự đoán, chuẩn bị kỹ năng trong tương lai… ngày càng quan trọng đối với cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ. Chúng tôi chọn đầu tư về tư duy cho những bạn trẻ”.