Sổ tay công dân thế giới: Why?

What are we doing this for? Làm này để làm gì?

Is this contributing to our purpose? And what is our purpose? Việc này đóng góp gì vào mục đích của tổ chức/công ty mình? Mà mục đích của mình là gì?

How is this going to help us achieve our goal? What”s our goal again? Làm này thì có đóng góp gì vào mục tiêu mình đã đặt ra không? Mà mục tiêu đã đặt ra là gì ta?

Không biết đã bao nhiêu vạn lần, tôi nói và viết về đề tài muôn thuở này. Không rõ tôi đã hỏi cùng một câu hỏi bằng bao nhiêu ngàn cách khác nhau. It’s not about what you do. Vấn đề không phải là lao vào làm làm, mà làm cái gì mới được chứ? Làm để làm chi? Why? Câu hỏi cần phải hỏi trước khi than trời ơi nhiều việc quá, hay tự bày ra một đám việc là, tại sao cần phải làm, để đạt được mục tiêu gì, để giải quyết vấn đề gì, cho ai, để mang lại lợi ích cụ thể là gì, cho đối tượng nào? Why are we doing this?

Nếu không bắt đầu từ mục tiêu cuối cùng - end goal, hiểu rõ ta muốn đạt được mục tiêu gì, thì chuyện ta làm cái chi chi, làm như nào, làm vật vã ra sao không một chút liên quan. Vậy sao cứ phải cắm mặt vào? Hay vẽ vời ra cho có để báo cáo? Hay tung ra như hỏa mù để chứng tỏ mình có võ? Hay không biết phải làm gì nên gạch vội gạch vàng một mớ những đầu dòng? All that, for nothing? Làm quá trời, không vì mục tiêu rõ ràng nào cả á?

Why? Tại sao? Có khi trong cái bao bố việc bạn đang mang vào thân, chỉ có 20% là thứ bạn cần làm. Why? Tại sao làm? Làm để làm gì? Mục tiêu là gì? Nếu chưa đặt câu hỏi và không biết câu trả lời thì khoan khoan, ngưng lại đi. Hỏi và đáp đi rồi tính tiếp cho đỡ mất thời gian với lại công sức.

Khi hiểu why rồi thì tiếp nữa là How - Làm thế nào. Khổ lắm! Trên đời này có n+1 cách làm. Đừng có rập khuôn. Đừng đóng khung mình vào cái chuồng nào hết. Cho dù bạn kinh nghiệm cỡ nào, làm công ty to nhỏ ra sao, đã xử lý vấn đề tương tự mấy vạn lần, đã là vấn đề thì luôn là fresh - mới toanh. Tương tự là không hề giống y chang. Thêm bớt một yếu tố, con người, hoàn cảnh thì đã thành chuyện khác. Cứ phải ideate - nghĩ ra cả vạn ý tưởng, cách tiếp cận, rồi chọn cái nào hợp nhất với nội lực, nguồn lực, hoàn cảnh mà triển khai. Đời này, không nghĩ thì thôi. Đã nghĩ, thì sẽ luôn có hơn 1 đường giải quyết.

Why, how rồi mới tới đoạn bạn thích nhất nè - what. Tới đây mới what - làm cái gì để đạt được mục tiêu, theo cách tiếp cận mà ta vừa mới chọn. Cách tư duy cực kỳ đơn giản, là tư duy Golden Circle - 3 vòng tròn why how what để định hướng việc mình làm.

Vậy nha. Start with why - Luôn bắt đầu từ why. Cuộc đời sẽ bớt phức tạp, lu xu bu. Công việc sẽ giản đơn, hiệu quả. Và cuộc sống sẽ thảnh thơi, không bị chèn ép bởi những mớ việc chả kết nối vào đâu.

Why are you doing what you are doing?