Xác ướp là những thi thể được bảo quản một cách đặc biệt để ức chế hoặc dừng hẳn quá trình phân hủy nhằm giữ cho xác tồn tại lâu nhất.

Khi một người qua đời, enzyme vẫn tiếp tục phá hủy các cấu trúc trong cơ thể. Nếu muốn bảo quản xác chết, người Ai Cập cổ đại cần phải nhanh tay hơn các enzyme trước khi mô bị phân hủy, theo TED-Ed.

Người Ai Cập đang tiến hành ướp xác. Ảnh: Wimp.
Người Ai Cập đang tiến hành ướp xác. Ảnh: Wimp.

Tế bào thần kinh phân hủy sớm nhất. Theo nhà sử học Hy Lạp Herodotus, đó là lý do vì sao người Ai Cập cổ đại bắt đầu ướp xác bằng việc dùng búa tạo lỗ trên hộp sọ, nghiền nát bộ não và đưa não ra khỏi cơ thể thông qua mũi. Sau đó, họ đổ nhựa thông vào hộp sọ để ngăn chặn phân hủy.

Não là cơ quan phân hủy đầu tiên nhưng ruột khi phân hủy thì đáng lo ngại hơn. Gan, dạ dày và ruột chứa các vi khuẩn và enzyme tiêu hóa. Khi người chết đi, chúng bắt đầu “ăn” xác chết từ bên trong. Vì vậy, đầu tiên các giáo sĩ sẽ loại bỏ phổi và những cơ quan ở bụng. Thật khó để loại bỏ phổi mà không làm tổn hại tới tim, nhưng vì tim được cho là nơi cất giữ linh hồn nên nó được quan tâm một cách đặc biệt.

Các giáo sĩ đặt nội tạng vào trong những chiếc bình đặc biệt có chứa muối tự nhiên gọi là natron. Natron tiêu diệt vi khuẩn, ngăn không cho các enzyme tiêu hóa tiếp tục hoạt động. Natron không phải là một loại muối thông thường. Nó được tạo thành chủ yếu bởi hai loại muối kiềm là soda ash (Na2CO3 ) và baking soda (NaHCO3).

Muối kiềm chính là tử thần đối với vi khuẩn. Chúng có thể chuyển hóa những màng chất béo thành chất cứng như xà bông, từ đó giúp lưu giữ cấu trúc tử thi.

Sau khi giải quyết xong các cơ quan nội tạng, các giáo sĩ tiếp tục nhồi xác ướp bằng nhiều muối natron và rửa sạch để khử trùng da. Sau đó, tử thi được đặt trên giường và tiếp tục ướp thêm natron trong khoảng 35 ngày để bảo quản phần thịt bên ngoài.

Muối kiềm hấp thụ dịch lỏng trong cơ thể, chuyển hóa cái xác thành một khối màu nâu. Xác chết không bốc mùi, nhưng cũng không dễ ngửi. Các giáo sĩ sẽ đổ nhựa thông lên xác chết và mát xa nó với một hỗn hợp sáp bao gồm dầu cây tuyết tùng, sau đó bọc xác lại bằng vải lanh.

Cuối cùng, họ đặt xác ướp vào trong quan tài gỗ hoặc đôi khi là quan tài đá.