Loài cỏ dại của quỷ (Devil’s weed) là biệt danh dùng cho loại cà độc Datura stramonium có trồng ở Việt Nam khiến những ai vô tình ăn phải đều rất sợ hãi.
Theo Bách khoa thư Britannica, cây cà độc Datura
stramonium, còn được biết đến là bẫy của quỷ, chuông của địa ngục, cỏ dại của
quỷ hay Jamestown weed. Đây được cho là cây bản địa của Ấn Độ được nhập vào
châu Âu và một phần Bắc Mỹ. Sở dĩ nó có biệt danh là Jamestown weed vì người ta
tin rằng thị trấn Jamestown ở Virginia là nơi đầu tiên nhập giống cây này từ
Anh.
Loại cây này sống thành bụi cao từ 60-150 cm,
rễ cây dài và dày, lá trơn, hoa màu trắng hoặc màu tím có hình
phễu, quả có hình như quả trứng nhưng được bao quanh bởi vô số gai nhỏ và bên
trong có chứa vô số hạt màu đen.
Tất cả thành phần trên loài cỏ dại của quỷ
đều chứa độc tố ở cấp độ nguy hiểm như tropane alkaloids atropine, hyoscyamine
và scopolamine.
Nhiễm độc từ Datura stramonium thường tạo ra
chứng mê sảng, tăng thân nhiệt, tim đập nhanh, hành vi kỳ quặc và chứng sợ ánh
sáng kèo dài trong nhiều ngày. Các triệu chứng này thường xảy ra trong khoảng
30-60 phút sau khi ăn phải loại thảo mộc này. Nó có thể kéo dài từ 24-48 giờ,
cũng có khi kéo dài đến 2 tuần.
Tuy nhiên, từ xa xưa cỏ dại của quỷ đã được
sử dụng cho các mục đích y học. Người Zuni đã từng sử dụng loài cây này làm
thuốc giảm đau cho những bệnh nhân bị gãy xương. Người Trung Quốc cũng sử dụng
nó như một dạng thuốc gây tê trong suốt quá trình phẫu thuật.
Theo Novascotia.ca, thời cổ đại cây cà độc Datura
stramonium còn dùng để chữa bệnh điên, động kinh và chứng u sầu. Gần đây, các
chế phẩm từ loài cây này được sử dụng làm thành phần cho một số loại thuốc hen.
Ở Việt Nam, loài cây này được trồng để phục
vụ mục đích y học và thường được gọi là cà độc dược lùn.
Giới y học khuyến cáo, dù cà độc dược lùn có
tác dụng y học nhưng do có độc tố nên người dân không nên tự tiện pha chế thuốc
hoặc nấu để ăn mà cần có sự hướng dẫn của thầy thuốc có kinh nghiệm.
Văn Biên (tổng hợp)