Các cơ quan nghiên cứu Mỹ phải cho phép đọc miễn phí các kết quả nghiên cứu do liên bang tài trợ ngay sau khi nghiên cứu được xuất bản, bắt đầu từ năm 2026, theo tuyên bố mới của chính quyền của Tổng thống Joe Biden.

Bởi vì Mỹ là nhà tài trợ nghiên cứu lớn nhất thế giới, thay đổi này là một động lực cho phong trào truy cập mở (OA). Cùng với Kế hoạch S - kế hoạch của liên minh các nhà tài trợ nghiên cứu châu Âu yêu cầu các nghiên cứu do họ tài trợ phải được truy cập mở, chính sách mới của Mỹ sẽ tạo ra một bước ngoặt đối với ngành xuất bản học thuật.

Thay đổi chính sách được công bố vào ngày 25/8, trong hướng dẫn do Văn phòng Chính sách Khoa học và Công nghệ (OSTP) của Nhà Trắng gửi đến các cơ quan nghiên cứu liên bang. Các cơ quan nghiên cứu được tự phát triển các giao thức và quy trình riêng của mình để mở quyền truy cập các nghiên cứu sau khi chúng xuất bản, và giao thức này phải được hoàn thiện trong sáu tháng đến một năm tới.

Chính sách mới yêu cầu các nghiên cứu do Mỹ tài trợ phải được truy cập mở ngay sau khi xuất bản.

Chính sách mới thay đổi đáng kể so với các chính sách hiện hành. Hiện nay, nghiên cứu do liên bang tài trợ nếu đã xuất bản trên các tạp chí có trả phí thì một năm sau phải chuyển sang trạng thái truy cập mở, bằng cách nộp vào một kho lưu trữ công cộng. Hướng dẫn mới nhất loại bỏ độ trễ một năm này.

Nhà Trắng cho biết thay đổi mới dựa trên ý tưởng mọi người đều có quyền truy cập kết quả nghiên cứu do người đóng thuế tài trợ. "Hằng năm, người dân Mỹ tài trợ hàng chục tỷ USD cho các nghiên cứu. Không nên có bất kỳ sự chậm trễ hoặc rào cản nào giữa công chúng Mỹ và thành quả từ các khoản đầu tư của họ vào nghiên cứu,” Alondra Nelson, người đứng đầu OSTP, lý giải.

Với chính sách mới, nhiều nhà xuất bản, trong đó có Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ (AAP) tại Washington DC, tỏ ra lo ngại người đọc và các thư viện sẽ hủy đăng ký mua tạp chí và việc kinh doanh của họ sẽ không thể tồn tại. Các chuyên gia cho biết các nhà xuất bản có thể phản ứng bằng cách chuyển hướng sang xuất bản OA.

Nhưng nếu xuất bản OA ngay từ đầu thì nhà nghiên cứu sẽ phải trả phí cho việc bình duyệt, biên tập và xuất bản. Và chưa rõ các cơ quan tài trợ Mỹ có hỗ trợ khoản phí này hay không. Một số nhà xuất bản, như Elsevier và Springer Nature, nói rằng họ hy vọng các cơ quan tài trợ của Mỹ sẽ tài trợ thêm kinh phí cho xuất bản OA.

Nguồn: