Thông thường, người Đức vẫn phải trả tiền để sử dụng điện vào mỗi dịp Giáng sinh. Tuy nhiên, giá điện ở đây đã tụt xuống mức âm hôm Chủ Nhật và Thứ Hai vừa qua, vì cung điện từ các dạng năng lượng sạch, tái tạo thực sự đã vượt quá cầu.
Điều kỳ diệu
Trong vài thập niên gần đây, Đức đã đầu tư hơn 200 tỷ USD cho phát triển năng lượng tái tạo, chủ yếu là phong điện và quang điện.
Ở những thời điểm khi nhu cầu tiêu thụ điện xuống thấp, như các dịp cuối tuần khi các nhà máy đóng cửa, hay mỗi khi trời đột nhiên nắng đẹp, lượng điện sinh ra và hòa vào lưới quốc gia thậm chí đã vượt quá nhu cầu thực tế.
Sở dĩ có sự bất cân xứng này là do sản lượng của các trạm năng lượng gió hay mặt trời vẫn chưa thực sự liên tục. Khi trời nắng to hay có gió mạnh, các trạm này sinh ra rất nhiều điện, tuy nhiên lượng dư thừa lại rất khó lưu trữ. Công nghệ pin hiện nay vẫn chưa đủ tiên tiến để có thể hoàn toàn điều tiết nguồn cung vào lưới điện quốc gia.
Theo New York Times, nhiều nhà máy và công ty tại Đức gần đây đã khuyến khích nhân viên dùng điện nhiều hơn bằng việc trả thêm 60$ cho họ với mỗi Megawatt/giờ. Hồi tháng 10/2017, giá điện ở đây đã hạ xuống mức âm suốt 31 giờ trong dịp nắng bất thường.
Tuy nhiên, các công ty và tổ chức sẽ không trực tiếp chuyển tiền vào tài khoản của người tiêu dùng khi họ nghe theo lời kêu gọi. Thay vào đó, việc giá điện xuống tới âm trong những thời điểm dư thừa sẽ giúp cho hóa đơn những tháng tiếp theo xuống thấp hơn.
Sự chuyển dịch đầy thách thức
"Lưới điện truyền thống, phần lớn dựa vào nguồn phát từ nhiên liệu hóa thạch, được thiết kế tối ưu sao cho cầu có thể gặp được cung. Tuy nhiên, công nghệ năng lượng sạch, thay thế hiện nay vẫn chưa giải quyết được bài toán này, vì sự phụ thuộc quá nhiều vào thời tiết. Đây chính là thách thức lớn nhất trong sự dịch chuyển của nhân loại sang sử dụng các dạng năng lượng tái tạo" – Tobias Kurth, giám đốc điều hành của Energy Brainpool, nói với Times.
Vì công nghệ lưu trữ hiện vẫn lạc hậu hơn hiệu suất sinh điện của các công nghệ năng lượng tái tạo, cho nên có lẽ tình trạng giá điện tụt xuống mức âm vẫn sẽ tiếp diễn. Trong trường hợp này, các chính phủ có lẽ sẽ cần phải khuyến khích người dân tăng nhu cầu sử dụng khi giá điện xuống thấp bằng những nhuận thưởng (incentives).
Hiện tượng bất thường này cần phải được giải quyết, không sớm thì muộn, vì năng lượng tái tạo đang tăng trưởng nhanh chóng, do chi phí đầu tư công nghệ giảm, đồng thời kéo theo các chính phủ cũng cắt trợ cấp.
Theo dự báo, trong vòng 5 năm tới, thị phần điện năng từ các nguồn thay thế trên phạm vi toàn cầu sẽ tăng nhanh hơn bất cứ loại hình nào khác.
Lấy ví dụ tại Anh Quốc, các dạng năng lượng tái tạo đã sinh ra lượng điện gấp 3 lần so với từ nhiệt điện than, năm 2017 - theo The Guardian. Vào hồi tháng Sáu, trong những đêm gió mạnh, giá điện ở đây đã tụt xuống âm trong nhiều giờ, và tình trạng này sẽ có xu hướng tái diễn.