Sử quân tử (hoa giun) có danh pháp khoa học là Combretum indicum. Đây là loại thực vật có hoa trong họ Trâm bầu.

Sử quân tử là loại cây leo thân gỗ có chiều cao trung bình từ 2,5 - 8m.
Sử quân tử là loại cây leo thân gỗ có chiều cao trung bình từ 2,5 - 8m.


Hiện nay, nó được trồng làm cảnh rộng rãi ở Philippines, Ấn Độ, Malaysia, Myanmar, Việt Nam và Thái Lan.
Hiện nay, nó được trồng làm cảnh rộng rãi ở Philippines, Ấn Độ, Malaysia, Myanmar, Việt Nam và Thái Lan.

>> Xem thêm: Hải đăng gành Đèn - một trong năm ngọn hải đăng đẹp nhất Việt Nam

Hoa sử quân tử có mùi thơm, hình ống và có màu sắc thay đổi từ màu trắng sang màu hồng, đến màu đỏ.
Hoa sử quân tử có mùi thơm, hình ống và có màu sắc thay đổi từ màu trắng sang màu hồng, đến màu đỏ.

Hoa, rễ, hạt, lá hoặc quả của nó được sử dụng như thuốc chống giun sán, giảm tiêu chảy, trị thấp khớp…
Hoa, rễ, hạt, lá hoặc quả của nó được sử dụng như thuốc chống giun sán, giảm tiêu chảy, trị thấp khớp…

Ít ai biết rằng, cây hoa sử quân tử còn có sự tích rất ý nghĩa.
Ít ai biết rằng, cây hoa sử quân tử còn có sự tích rất ý nghĩa.

Ngày xưa ở vùng Mường Ống có một chàng trai tên là Bông Hương và một cô gái tên là nàng Ờm, giữa họ nảy sinh mối tình và yêu nhau tha thiết. Những đêm trăng sáng chàng trai thường hẹn cô gái dưới chân núi Làn Ai, họ nói với nhau bằng lời ngon tiếng ngọt, lời chắc tiếng bền: “Dù sông sâu có cạn/ núi đá cao có mòn/ hai ta vẫn cứ nên duyên chồng vợ”.
Ngày xưa ở vùng Mường Ống có một chàng trai tên là Bông Hương và một cô gái tên là nàng Ờm, giữa họ nảy sinh mối tình và yêu nhau tha thiết. Những đêm trăng sáng chàng trai thường hẹn cô gái dưới chân núi Làn Ai, họ nói với nhau bằng lời ngon tiếng ngọt, lời chắc tiếng bền: “Dù sông sâu có cạn/ núi đá cao có mòn/ hai ta vẫn cứ nên duyên chồng vợ”.

Nhưng vì nàng Ờm là con nhà quan Lang giàu có, còn chàng Bông Hương là con trai nhà nghèo. Vì vậy cho nên cha mẹ, họ hàng nhà nàng Ờm không gả con gái cho chàng trai và đánh đập nàng tàn nhẫn bằng: “Bốn mươi roi cây trảy, bảy mươi roi cây lèn en”, sau đó đuổi nàng khỏi nhà.
Nhưng vì nàng Ờm là con nhà quan Lang giàu có, còn chàng Bông Hương là con trai nhà nghèo. Vì vậy cho nên cha mẹ, họ hàng nhà nàng Ờm không gả con gái cho chàng trai và đánh đập nàng tàn nhẫn bằng: “Bốn mươi roi cây trảy, bảy mươi roi cây lèn en”, sau đó đuổi nàng khỏi nhà.

Nghe tin, chàng Bông Hương chạy đến thì thấy người yêu đang trong cơn đòn roi thảm khốc. Chàng vội ôm trầm lấy nàng rồi chạy lên núi Làn Ai. Dọc đường chàng Bông Hương cởi chiếc áo trắng lau vết máu cho nàng. Máu nàng thấm đỏ áo chàng, rồi chàng mắc áo vào cây “chạng bạng” (đây là một loài cây lá to mọc thẳng, có hai cành giang ra hai bên).
Nghe tin, chàng Bông Hương chạy đến thì thấy người yêu đang trong cơn đòn roi thảm khốc. Chàng vội ôm trầm lấy nàng rồi chạy lên núi Làn Ai. Dọc đường chàng Bông Hương cởi chiếc áo trắng lau vết máu cho nàng. Máu nàng thấm đỏ áo chàng, rồi chàng mắc áo vào cây “chạng bạng” (đây là một loài cây lá to mọc thẳng, có hai cành giang ra hai bên).

Biết chẳng thể thoát được sự truy đuổi của quan binh nhà Lang, “sống chẳng được ở chung cửa chung nhà cũng chẳng xong”. Nên họ đã chạy đến mỏm đá cheo leo hiểm trở nhất, rồi cùng ăn lá ngón tự tự.
Biết chẳng thể thoát được sự truy đuổi của quan binh nhà Lang, “sống chẳng được ở chung cửa chung nhà cũng chẳng xong”. Nên họ đã chạy đến mỏm đá cheo leo hiểm trở nhất, rồi cùng ăn lá ngón tự tự.

Cây “chạng bạng” nâng niu chiếc áo chàng và tự nó biến thành một loài cây có hoa màu trắng lẫn màu đỏ quấn quýt vào nhau. Về sau người dân Mường Ống thuộc vùng núi Làn Ai còn truyền tai nhau về một bài đồng dao rằng: “Chàng Bông Hương cõng nàng chạy miết/ máu đỏ nhỏ và áo trắng/ ơi hoa bông trăng. Nửa trắng áo anh trong trắng/ nửa đỏ máu em rỏ từ tim/ tình yêu hóa đá im lìm. Chuyện Làn Ai từ ngàn năm trước/ thành nỗi ước cho ngàn năm sau/ lá bùa yêu chưa nhặt được để trao nhau…”
Cây “chạng bạng” nâng niu chiếc áo chàng và tự nó biến thành một loài cây có hoa màu trắng lẫn màu đỏ quấn quýt vào nhau. Về sau người dân Mường Ống thuộc vùng núi Làn Ai còn truyền tai nhau về một bài đồng dao rằng: “Chàng Bông Hương cõng nàng chạy miết/ máu đỏ nhỏ và áo trắng/ ơi hoa bông trăng. Nửa trắng áo anh trong trắng/ nửa đỏ máu em rỏ từ tim/ tình yêu hóa đá im lìm. Chuyện Làn Ai từ ngàn năm trước/ thành nỗi ước cho ngàn năm sau/ lá bùa yêu chưa nhặt được để trao nhau…”

Người Mường quan niệm cây hoa đó là oan hồn của đôi trai gái hóa thành, vì vậy hoa có một đặc đểm rất lạ là khi gặp mưa thì hoa lại có màu trắng, còn gặp nắng thì hoa biến thành màu đỏ. Hàng năm cứ vào tiết trời tháng ba thì hoa bắt đầu nở. Ai nhìn kỹ loài hoa này sẽ thấy từng bông nhỏ li ti trông không khác gì chiếc cúc áo khóm của các cô gái bản Mường.
Người Mường quan niệm cây hoa đó là oan hồn của đôi trai gái hóa thành, vì vậy hoa có một đặc đểm rất lạ là khi gặp mưa thì hoa lại có màu trắng, còn gặp nắng thì hoa biến thành màu đỏ. Hàng năm cứ vào tiết trời tháng ba thì hoa bắt đầu nở. Ai nhìn kỹ loài hoa này sẽ thấy từng bông nhỏ li ti trông không khác gì chiếc cúc áo khóm của các cô gái bản Mường.

Loài hoa đó có sức sống lâu bên ở mọi thời tiết khắc nghiệt, vì nó thể hiện tình yêu của chàng Bồng Hương dành cho nàng Ờm. Bởi chàng yêu nàng là để thành cửa thành nhà chứ không phải ong qua bướm lạ. Sau khi nàng Ờm chết đi, mẹ nàng hối hận đã đi tìm con.
Loài hoa đó có sức sống lâu bên ở mọi thời tiết khắc nghiệt, vì nó thể hiện tình yêu của chàng Bồng Hương dành cho nàng Ờm. Bởi chàng yêu nàng là để thành cửa thành nhà chứ không phải ong qua bướm lạ. Sau khi nàng Ờm chết đi, mẹ nàng hối hận đã đi tìm con.

Một hôm người chú của nàng Ờm đi săn trong rừng sâu gặp xác của cháu gái thì đã thấy “ở trên đầu nàng có đàn kiến nhặng, ở giữa lưng nàng có đàn kiến bống”. Nghe tin báo, người mẹ chạy đến gục xuống bên xác con khóc nức nở, bà cầu xin nàng sống lại để trở về với Mường.
Một hôm người chú của nàng Ờm đi săn trong rừng sâu gặp xác của cháu gái thì đã thấy “ở trên đầu nàng có đàn kiến nhặng, ở giữa lưng nàng có đàn kiến bống”. Nghe tin báo, người mẹ chạy đến gục xuống bên xác con khóc nức nở, bà cầu xin nàng sống lại để trở về với Mường.

Một lúc sau oan hồn nàng Ớm hiện lên và nói với Mẹ là: “Con đã đi về với đàng Mường ma không thể trở lại, nếu mẹ thương con thì từ nay con sẽ biến thành con kiến đen về ăn nhờ cơm rơi cơm vãi nhà mẹ thôi”. Về sau, truyền thống của người Mường không bao giờ giết con kiến đen vì họ cho rằng đó là hồn ma của ông bà cha mẹ tổ tiên hiện về thăm nhà thăm cửa.
Một lúc sau oan hồn nàng Ớm hiện lên và nói với Mẹ là: “Con đã đi về với đàng Mường ma không thể trở lại, nếu mẹ thương con thì từ nay con sẽ biến thành con kiến đen về ăn nhờ cơm rơi cơm vãi nhà mẹ thôi”. Về sau, truyền thống của người Mường không bao giờ giết con kiến đen vì họ cho rằng đó là hồn ma của ông bà cha mẹ tổ tiên hiện về thăm nhà thăm cửa.