Nhờ vẻ đẹp mong manh và dễ chăm sóc, hoa tigôn (hiếu nữ) được trồng làm cảnh. Ít ai biết rằng, loài hoa này lại có truyền thuyết rất ý nghĩa.

Hoa tigôn có danh pháp khoa học là Antigonon leptopus.
Hoa tigôn có danh pháp khoa học là Antigonon leptopus.


Nó là loài thực vật có hoa thuộc họ Rau răm bản địa của Mexico.
Nó là loài thực vật có hoa thuộc họ Rau răm bản địa của Mexico.

>> Xem thêm: Hải đăng gành Đèn - một trong năm ngọn hải đăng đẹp nhất Việt Nam

Hoa tigôn là loại dây leo có hoa màu trắng hoặc màu hồng. Cây thường niên, dạng sống dây leo bằng tua cuốn, phát triển nhanh, có thể dài tới 8m.
Hoa tigôn là loại dây leo có hoa màu trắng hoặc màu hồng. Cây thường niên, dạng sống dây leo bằng tua cuốn, phát triển nhanh, có thể dài tới 8m.

Lá đơn mọc cách, phiến lá nguyên hình tim, bề mặt phiến lá không lông và hơi dúm (nhăn). Hoa hiếu nữ mọc thành chùm khá đẹp nên thường được trồng làm cảnh. Củ có thể ăn được.
Lá đơn mọc cách, phiến lá nguyên hình tim, bề mặt phiến lá không lông và hơi dúm (nhăn). Hoa hiếu nữ mọc thành chùm khá đẹp nên thường được trồng làm cảnh. Củ có thể ăn được.

Truyền thuyết kể rằng loài hoa tigôn hình dáng trái tim tan vỡ bắt nguồn từ một câu chuyện buồn của người con gái tên Tigôn xinh đẹp.
Truyền thuyết kể rằng loài hoa tigôn hình dáng trái tim tan vỡ bắt nguồn từ một câu chuyện buồn của người con gái tên Tigôn xinh đẹp.

Ngày xửa ngày xưa ở một buôn làng nọ có người con gái xinh đẹp, nết na thùy mỵ tên là Tigôn. Nàng là con gái của vị tù trưởng danh gia vọng tộc, uy quyền lẫy lừng, gia đình này đầy rẫy của cải, trâu bò vàng bạc, voi ngựa, chiên ché ê hề đầy rẫy…
Ngày xửa ngày xưa ở một buôn làng nọ có người con gái xinh đẹp, nết na thùy mỵ tên là Tigôn. Nàng là con gái của vị tù trưởng danh gia vọng tộc, uy quyền lẫy lừng, gia đình này đầy rẫy của cải, trâu bò vàng bạc, voi ngựa, chiên ché ê hề đầy rẫy…

Tuổi vừa lên đôi tám, lứa tuổi trăng rằm tròn vằng vặc, tràn đầy mộng mơ và rừng rực sức sống nàng Tigôn được rất nhiều chàng trai khắp vùng yêu thương và muốn lấy làm vợ. Nàng còn có một giọng hát thánh thót vút cao tuyệt vời làm ngất ngay say đắm tâm hồn người nghe. Mỗi khi nàng Tigôn cất tiếng hát thì mây trời đều sững sờ ngơ ngẩn, cây lá ngừng rung, chim ngừng hót, cá thẩn thờ quên bơi lượn. Tiếng hát tuyệt diệu của nàng bay theo cánh chim lướt qua ngọn núi, vượt qua những quả đồi, chảy theo dòng thác đổ, nhảy lên ghềnh đá mà vút cao lên tận trời xanh làm say đắm lòng người.
Tuổi vừa lên đôi tám, lứa tuổi trăng rằm tròn vằng vặc, tràn đầy mộng mơ và rừng rực sức sống nàng Tigôn được rất nhiều chàng trai khắp vùng yêu thương và muốn lấy làm vợ. Nàng còn có một giọng hát thánh thót vút cao tuyệt vời làm ngất ngay say đắm tâm hồn người nghe. Mỗi khi nàng Tigôn cất tiếng hát thì mây trời đều sững sờ ngơ ngẩn, cây lá ngừng rung, chim ngừng hót, cá thẩn thờ quên bơi lượn. Tiếng hát tuyệt diệu của nàng bay theo cánh chim lướt qua ngọn núi, vượt qua những quả đồi, chảy theo dòng thác đổ, nhảy lên ghềnh đá mà vút cao lên tận trời xanh làm say đắm lòng người.

Có biết bao chàng trai là con của những người giàu có bậc nhất trong vùng đem lễ vật đến hỏi cưới nhưng nàng vẫn quyết không chịu. Biết bao nhiêu chàng trai gia đình quyền quý đến xin cưới nàng mà nàng kiên quyết không ưng. Bởi ba mẹ nàng đâu biết rằng trái tim của Tigôn đã trao trọn cho chàng trai Phonin trong làng. Nói về Phonin thì chàng là một người mồ côi vô cùng nghèo khổ. Gia tài của chàng chẳng có gì cả ngoài cái chòi lá rách nát và chiếc ống sáo trúc cũ mèm…
Có biết bao chàng trai là con của những người giàu có bậc nhất trong vùng đem lễ vật đến hỏi cưới nhưng nàng vẫn quyết không chịu. Biết bao nhiêu chàng trai gia đình quyền quý đến xin cưới nàng mà nàng kiên quyết không ưng. Bởi ba mẹ nàng đâu biết rằng trái tim của Tigôn đã trao trọn cho chàng trai Phonin trong làng. Nói về Phonin thì chàng là một người mồ côi vô cùng nghèo khổ. Gia tài của chàng chẳng có gì cả ngoài cái chòi lá rách nát và chiếc ống sáo trúc cũ mèm…

Điều đó không hề khiến cho trái tim nàng Tigôn thay đổi, họ vẫn thường xuyên lén lút hẹn hò gặp nhau bên bờ suối vắng và trao cho nhau những lời thề hứa chân tình trọn đời không thay đổi. Nàng Tigôn nguyện thề trao cho chàng Phonin trái tim nồng thắm yêu thương của nàng để nó mãi mãi chỉ thuộc về một mình chàng mà thôi.
Điều đó không hề khiến cho trái tim nàng Tigôn thay đổi, họ vẫn thường xuyên lén lút hẹn hò gặp nhau bên bờ suối vắng và trao cho nhau những lời thề hứa chân tình trọn đời không thay đổi. Nàng Tigôn nguyện thề trao cho chàng Phonin trái tim nồng thắm yêu thương của nàng để nó mãi mãi chỉ thuộc về một mình chàng mà thôi.

Thế nhưng gia đình nàng Tigôn cuối cùng cũng biết chuyện và ra sức ngăn cấm đôi lứa. Cha nàng đã lập mưu để đưa Phonin vào rừng sâu và giết chết chàng thảm thiết. Riêng nàng Tigôn bị giam giữ nghiêm ngặt trong phòng kín. Kể từ lúc đó trái tim nàng Tigôn đã chết, nàng không ăn không uống và tiếng hát của nàng cũng im bặt, suối lệ nàng ngày đêm tuôn rơi không ngớt và miệng nàng luôn nhắc đến tên người nàng yêu thương.
Thế nhưng gia đình nàng Tigôn cuối cùng cũng biết chuyện và ra sức ngăn cấm đôi lứa. Cha nàng đã lập mưu để đưa Phonin vào rừng sâu và giết chết chàng thảm thiết. Riêng nàng Tigôn bị giam giữ nghiêm ngặt trong phòng kín. Kể từ lúc đó trái tim nàng Tigôn đã chết, nàng không ăn không uống và tiếng hát của nàng cũng im bặt, suối lệ nàng ngày đêm tuôn rơi không ngớt và miệng nàng luôn nhắc đến tên người nàng yêu thương.

Cha mẹ nàng Tigôn đã nhận lời cầu hôn của một vị tù trưởng buôn làng bên cạnh và lập mưu đầu tuần sau tổ chức lễ cưới cho nàng. Cha mẹ nàng bàn tính sẽ tổ chức lễ cưới kéo dài cả một tuần trăng. Nhưng cha mẹ nàng không biết rằng trái tim nàng chỉ trao cho một người, đó là chàng Phonin mà thôi. Thế là trong đêm tối lợi dụng dân đinh canh gác lơi lỏng nàng Tigôn đã đào vách trốn đi. Sau khi thoát được nàng cứ nhắm hướng rừng sâu mà chạy mãi, chạy mãi, nàng chạy một cách vô định… Nàng đã chạy được ba ngày ba đêm trong rừng vắng, không ăn không uống, nước mắt lã chã tuôn rơi, rơi đến cùng kiệt và không ai biết điều đó. Duy chỉ có bầy chim Tước đã chứng kiến tất cả cảnh nàng Tigôn kiệt sức gục ngã dưới một gốc cây cổ thụ già, miệng vẫn không ngừng gọi tên người mình yêu thương.
Cha mẹ nàng Tigôn đã nhận lời cầu hôn của một vị tù trưởng buôn làng bên cạnh và lập mưu đầu tuần sau tổ chức lễ cưới cho nàng. Cha mẹ nàng bàn tính sẽ tổ chức lễ cưới kéo dài cả một tuần trăng. Nhưng cha mẹ nàng không biết rằng trái tim nàng chỉ trao cho một người, đó là chàng Phonin mà thôi. Thế là trong đêm tối lợi dụng dân đinh canh gác lơi lỏng nàng Tigôn đã đào vách trốn đi. Sau khi thoát được nàng cứ nhắm hướng rừng sâu mà chạy mãi, chạy mãi, nàng chạy một cách vô định… Nàng đã chạy được ba ngày ba đêm trong rừng vắng, không ăn không uống, nước mắt lã chã tuôn rơi, rơi đến cùng kiệt và không ai biết điều đó. Duy chỉ có bầy chim Tước đã chứng kiến tất cả cảnh nàng Tigôn kiệt sức gục ngã dưới một gốc cây cổ thụ già, miệng vẫn không ngừng gọi tên người mình yêu thương.

Phải mất một nửa tuần trăng tìm kiếm, theo lối bầy chim Tước chỉ đường thì người ta mới tìm thấy nàng Tigôn đã gục chết dưới gốc cây cổ thụ già. Và mọi người đều kinh ngạc khi thấy đúng ngay nơi trái tim đơn đau tan vỡ của nàng một cây dây leo xanh ngát mọc lên. Cây có những cành lá xanh ngát mềm mại như những cánh tay vươn lên tìm kiếm chàng Phonin của nàng và nở ra những bông hoa mang hình trái tim tan vỡ đỏ tươi như màu máu. Đó là hình trái tim đau đớn tan vỡ của nàng Tigôn. Kể từ đó người ta gọi hoa này là hoa tim vỡ hay còn gọi theo tên nàng là hoa Tigôn.
Phải mất một nửa tuần trăng tìm kiếm, theo lối bầy chim Tước chỉ đường thì người ta mới tìm thấy nàng Tigôn đã gục chết dưới gốc cây cổ thụ già. Và mọi người đều kinh ngạc khi thấy đúng ngay nơi trái tim đơn đau tan vỡ của nàng một cây dây leo xanh ngát mọc lên. Cây có những cành lá xanh ngát mềm mại như những cánh tay vươn lên tìm kiếm chàng Phonin của nàng và nở ra những bông hoa mang hình trái tim tan vỡ đỏ tươi như màu máu. Đó là hình trái tim đau đớn tan vỡ của nàng Tigôn. Kể từ đó người ta gọi hoa này là hoa tim vỡ hay còn gọi theo tên nàng là hoa Tigôn.