Những gì còn sót lại của ngôi nhà sang trọng ở Pompeii đã mang đến cho du khách cái nhìn mới mẻ về đời sống ở một thành phố La Mã bị diệt vong
Vụ phun trào núi lửa Vesuvius vào năm 79 sau Công nguyên đã chôn vùi Ngôi nhà của Vettii (Casa dei Vettii). Phải đến cuối thế kỷ 19, trong một cuộc khai quật, các nhà khảo cổ học mới phát hiện ra ngôi nhà.
Các nhà khoa học cho rằng ngôi nhà được xây vào thế kỷ thứ hai trước Công nguyên. Nằm trong khu giàu của thành phố cổ, Ngôi nhà của Vettii thuộc sở hữu của Aulus Vettius Restitutus và Aulus Vettius Conviva - những người “phất lên" nhờ buôn rượu sau khi được giải thoát khỏi chế độ nô lệ.
Theo Gabriel Zuchtriegel, giám đốc công viên khảo cổ học Pompeii, trước đây có giả thuyết hai người đàn ông này là anh em, nhưng về sau các nhà nghiên cứu lập luận rằng nhiều khả năng họ đã gặp nhau khi bị bắt làm nô lệ và có cùng một chủ nhân tên là Aulus Vettius.
“Nếu họ là thành viên trong cùng một gia đình thì phần đầu tiên trong tên (tên và tên lót) sẽ khác nhau và họ sẽ có cùng họ (phần sau trong tên),” ông phân tích. “Rất ít trường hợp anh chị em ruột từng là nô lệ và sau đó được trả tự do cùng nhau. Người nô lệ thường bị cắt đứt mối quan hệ với gia đình, nên rất khó có khả năng họ là anh em. Nhiều khả năng họ là bạn thân trong thời gian làm nô lệ và sau đó đều được trả tự do.” Zuchtriegel cho biết Restitutus có nghĩa là "được trả lại", đây là cái tên điển hình được đặt cho một nô lệ được trả tự do.
Những người được giải phóng khỏi chế nô lệ trở nên giàu có không phải là trường hợp hiếm gặp ở Pompeii cổ đại. Ngôi nhà của Vettii tràn ngập những bức bích họa trang nhã, hai nhà buôn rượu đã xây nên ngôi nhà khang trang, rộng rãi với một khu vườn chứa đầy những bức tượng và đài phun nước.
Zuchtriegel cho rằng Ngôi nhà của Vettii tràn ngập những kho báu “đáng kinh ngạc”, nếu ông là du khách đến thăm Pompeii và chỉ có cơ hội nhìn thấy một ngôi nhà duy nhất trong công viên khảo cổ, thì đó sẽ là ngôi nhà này. “Ngôi nhà kể cho chúng ta nghe câu chuyện về xã hội La Mã,” ông lý giải. “Một mặt, bạn có thể ngắm nhìn tác phẩm nghệ thuật, tranh vẽ và tượng, mặt khác bạn có thể lắng nghe câu chuyện xã hội [của những người nô lệ được giải phóng]. Đây là một trong số ít những ngôi nhà ở Pompeii mà chúng tôi biết tên của chủ nhân.”
Sau hai thập kỷ trùng tu, ngôi nhà mới đây đã mở cửa trở lại để khách tham quan có thể tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Pompeii trong quá khứ.
Anh Thư tổng hợp