Vấn đề xây dựng, quản lý và phát triển "Nhãn hiệu chứng nhận gà Phủ Diễn'' trên địa bàn huyện Diễn Châu

Nghề chăn nuôi tập trung nhiều nhất là xã Diễn Trung, với gần 200 trang trại, gia trại. Là xã bãi ngang vùng ven biển, Diễn Trung có diện tích đất nông nghiệp là 530 ha, trong đó có 70 ha đất lúa, 50 ha đất nuôi trồng thủy sản, còn lại là đất hoa màu…Toàn xã có 2.370 hộ, với 10.377 nhân khẩu. Địa phương đã sớm thực hiện chăn nuôi theo phương thức chăn nuôi VietGAP. Từ năm 2016, trên địa bàn xã có 142 hộ tham gia vào HTX chăn nuôi VietGAP với 187 gia trại, trang trại quy mô bình quân từ 10.000 - 20.000 con gà/gia trại. Mỗi năm, các hộ dân tạo ra sản lượng khoảng 240 tấn gà thịt, và trên 18 triệu quả trứng gà.

Tuy đã chăn nuôi theo quy trình VietGAP, sản phẩm đảm bảo ATTP nhưng việc tìm ra hướng tiêu thụ ổn định, lâu dài vẫn còn nhiều khó khăn. Một trong những nguyên nhân quan trọng của tình trạng trên là do sản phẩm chưa có nhãn hiệu và không có khả năng truy xuất nguồn gốc.

Nhận thấy hiện trạng đó, năm 2018, được sự hỗ trợ của Sở Khoa học và Công nghệ, UBND Huyện Diễn Châu đã xây dựng nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn" cho sản phẩm gà thịt và trứng của huyện. Năm 2019, UBND huyện Diễn Châu tiếp tục chọn Hợp tác xã chăn nuôi Diễn Trung là đơn vị thí điểm về việc trao quyền quản lý NHCN "Gà Phủ Diễn".

Sau 2 năm. Huyện đã xây dựng thành công Nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn" theo quy định của Luật Sở Hữu Trí Tuệ. Theo đó "Gà Phủ Diễn" đã chứng nhận về: Nguồn gốc xuất xứ: Gà được nuôi trên địa bàn huyện Diễn Châu; Quy trình kỹ thuật: Gà được nuôi theo quy trình VietGAHP

UBND huyện Diễn Châu là chủ sở hữu Nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn". Những tổ chức cá nhân có đủ điều kiện sẽ được UBND huyện Diễn Châu xét cấp quyền sử dụng Nhãn hiệu chứng nhận.

Để quản lý tốt chất lượng, nâng cao khả năng tiêu thụ sản phẩm gà thịt, thị gà và trứng gà, góp phần nâng cao đời sống và thu nhập của người dân, phát triển "Gà Phủ Diễn" trở thành một sản phẩm hàng hóa có khối lượng lớn và thương hiệu mạnh, góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội của địa phương, năm 2019, UBND huyện tiếp tục xây dựng Mô hình quản lý và phát triển Nhãn hiệu chứng nhận Gà Phủ Diễn, với các mục tiêu hình thành và vận hành thông suốt bộ máy tổ chức và nhân sự quản lý Nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn". Bên cạnh đó ban hành các văn bản và xây dựng các điều kiện cần thiết để quản lý Nhãn hiệu chứng nhận. Đảm bảo Nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn" được quản lý chặt chẽ theo Quy chế quản lý và sử dụng đã ban hành.

Theo đó, UBND huyện đã xác định nội dung quản lý Nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn" bao gồm: 1. Quản lý việc cấp quyền sử dụng Nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn" cho các tổ chức và cá nhân đủ điều kiện theo quy chế; 2. Quản lý về nguồn gốc xuất xứ: Đảm bảo gà và trứng gà được sản xuất trên địa bàn huyện Diễn Châu, tại những cơ sở đã được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn". Tất cả sản phẩm mang nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn" lưu hành trên thị trường đều có thể truy xuất được nguồn gốc sản phẩm bằng tem truy xuất nguồn gốc điện tử; 3. Quản lý về chất lượng: Đảm bảo gà thịt, thịt gà, trứng gà mang Nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn" được lưu hành trên thị trường phải đạt các yêu cầu về chất lượng theo Quy chế quản lý Nhãn hiệu chứng nhận "Gà Phủ Diễn"; 4. Quản lý về VSATTP: Các cơ sở chăn nuôi phải đảm bảo đủ điều kiện VSATTP; 5. Quản lý về sử dụng tem nhãn (Chỉ những cơ sở sản xuất, kinh doanh và sản phẩm đảm bảo đủ tiêu chuẩn và điều kiện mới được gắn nhãn "Gà Phủ Diễn". Nhãn hiệu, nhãn hàng hóa phải được ghi đúng theo quy định của pháp luật. Sản phẩm lưu thông trên thị trường phải được gắn tem truy xuất nguồn gốc điện tử).

Trong điều kiện cụ thể của huyện Diễn Châu, mặc dù có nhiều xã chăn nuôi gà, nhưng UBND huyện đã quyết định chọn HTX chăn nuôi xã Diễn Trung để thí điểm xây dựng mô hình quản lý và phát triển NHCN Gà Phủ Diễn.

Sau gần một năm xây dựng mô hình đã đạt được một số kết quả bước đầu triển vọng. Đã in 116.250 tem truy xuất điện tử để gắn cho sản phẩm gà sống và trứng gà; 25.000 khai đựng trứng. Trang bị 60 chiếc áo ghile và 60 mũ bảo hiểm xe máy có in logo NHC Gà Phủ Diễn cho những người thường xuyên đi bán gà bằng xe thồ của HTX.

Sau quá trình thí điểm thực hiện mô hình quản lý và phát triển NHCN cho thấy nhận thức và trách nhiệm của cán bộ và thành viên HTX Chăn nuôi Diễn Trung về thương hiệu đã thay đổi rõ nét. Ý thức chăm chút về chất lượng sản phẩm, về thương hiệu của sản phẩm đã thay đổi rất nhiều. Gà được quản lý chặt chẽ về quy trình chăn nuôi để đảm bảo chất lượng. HTX đã có thuận lợi hơn rất nhiều trong việc quảng bá sản phẩm, đàm phán với khách hàng và đối tác, do vậy đã ký được một số hợp đồng tiêu thụ sản phẩm có khối lượng lớn, giá cả hợp lý và tương đối ổn định.

Tuy nhiên, do quản lý NHCN là một công việc hoàn toàn mới mẻ, nên từ UBND huyện cho đến cơ sở HTX đều đang bỡ ngỡ, chưa thật sự thành thục trong các bước để thực hiện quy trình quản lý. Bởi thế trong năm 2020, UBND huyện Diễn Châu chủ trương chưa mở rộng NHCN Gà Phủ Diễn ra các xã khác. Cần đúc rút kinh nghiệm sâu sắc hơn việc thí điểm ở Diễn Trung./.