Chuối Ngự gắn liền với truyền thuyết các đời vua Trần, chuối tiến Vua. Theo người dân trong vùng, chuối Ngự là sản phẩm quí hiếm dành làm quà biếu vào những trường hợp quan trọng tỏ lòng tôn kính với người nhận quà.

1. Yếu tố tự nhiên

Điều kiện địa hình

Trước đây, làng Đại Hoàng là một bãi đất hoang được tạo nên do quá trình bồi đắp phù sa của sông Hồng và sông Châu, và dần dần bãi đất hoang này cứ được bồi đắp hàng năm và hình thành nên vùng đất Đại Hoàng. Ngày nay, chứng tích đó còn được thể hiện qua các đường cua nước theo hình cánh cung nối tiếp nhau và chạy theo đường vòng cua của sông Châu.

Hiện nay các đường cua nước đã được người dân chặn lại thành các ao đầm nối tiếp nhau và có khoảng 25-30 dãy ao nối tiếp nhau tính từ ven sông Châu vào sâu trong nội đồng. Sự hình thành này đã tạo nên sự đặc thù về địa hình, điều kiện sinh thái của vùng chuối Ngự.

Điều kiện đất đai

Đại Hoàng là vùng đất mới được hình thành do quá trình bồi đắp phù sa của sông Hồng và sông Châu, sự kết hợp bồi đắp phù sa của 2 con sông này đã tạo nên một vùng đất thích hợp cho chuối Ngự với thành phần cơ giới nhẹ, đất cát pha tơi xốp. Đây là loại đất màu mỡ, dung tích hấp thu và độ bão hòa bazơ cao, đơn vị đất khá non trẻ, chưa phân hóa rõ và còn giữ nguyên được bản chất của màu nâu tươi và các tầng đất ít biến đổi về màu sắc.

Sông Hồng. Ảnh: CTTĐT tỉnh Hưng Yên.
Sông Hồng. Ảnh: CTTĐT tỉnh Hưng Yên.

Chế độ thủy văn, tưới tiêu

Huyện Lý Nhân được bao bọc bởi hai con sông là sông Hồng và sông Châu. Sông Châu chính là một nhánh của sông Hồng ngày xưa, do cấu tạo địa lý và quá trình bồi đắp phù sa đã tạo nên một dải đất phù sa cổ ven sông Châu mà đặc biệt là điểm cuối của nhánh sông Châu đã hình thành nên vùng đất Đại Hoàng. Sự bồi đắp phù sa ở Đại Hoàng thể hiện qua các đường cua nước theo hình cánh cung nối tiếp nhau.

Điều kiện thời tiết, khí hậu

Vườn chuối ngự Đại Hoàng

Vùng chỉ dẫn địa lý có khí hậu nhiệt đới gió mùa của khu vực đồng Bằng bắc bộ, nên có nhiệt độ khá thuận lợi cho sinh trưởng và phát triển của cây chuối, đặc biệt là vào các tháng 3 đến tháng 10 có nhiệt độ trung bình khá cao và lượng mưa nhiều. Tuy nhiên, từ tháng 11 đến tháng 2 năm sau, thường có những đợt rét đậm có khi xuống đến 10 độ C.
2. Yếu tố con người

Chuối Ngự gắn liền với truyền thuyết các đời vua Trần, chuối tiến Vua. Theo người dân trong vùng, chuối Ngự là sản phẩm quí hiếm dành làm quà biếu vào những trường hợp quan trọng tỏ lòng tôn kính với người nhận quà. Chuối Ngự được dùng biếu thầy giáo và những người thân yêu trong dịp lễ tết. Chính nét văn hóa này mà giống chuối Ngự quý hiếm này từ bao đời nay vẫn được người dân gìn giữ bảo tồn.