Từng lâm vào cảnh khánh kiệt với 5 đứa con thơ nheo nhóc, vợ đòi ly hôn…, 20 năm sau, người nông dân Dương Văn Hùng trở thành “đại gia tôm giống” đất Bạc Liêu. Hằng ngày, ông đi khắp nơi phố biến kỹ thuật nuôi tôm để giúp dân nghèo đổi đời.
Lên voi xuống chó vẫn không bỏ tôm
“Nói chuyện gì thì khó chứ chuyện con tôm thì tôi sẵn sàng. Mấy chục năm nay, tôi chỉ đi một con đường là gắn bó với con tôm” - ông Dương Văn Hùng - Giám đốc Công ty TNHH giống thủy sản Dương Hùng (Bạc Liêu) - nói với phóng viên Báo Khoa học và Phát triển trong ngày nhận giải Bạc Giải thưởng Chất lượng Quốc gia 2015 ngày 8/5 vừa qua. Trong cuộc trò chuyện kéo dài cả giờ đồng hồ, người đàn ông đã gắn bó 25 năm với nghề nuôi tôm này luôn giữ chặt chiếc cúp và bó hoa vừa được trao.
“Đây là giải thưởng chứng nhận cho những nỗ lực của tôi và cho thấy việc đầu tư cho trại tôm giống là hoàn toàn chính xác. Chính phủ đã ghi nhận, quốc tế cũng công nhận” - ông Hùng chia sẻ.
Kể chuyện về đời mình, về những trại tôm giống ở Bạc Liêu, cả khuôn mặt ông sáng bừng, đôi mắt ánh lên nét tự hào: “Trong 14 năm qua, tôi đã phát triển từ 16 trại tôm giống lên đến 2.300 trại tôm, mỗi năm cung cấp cho thị trường 2-3 tỷ con giống, năm nào cũng mở rộng mà không đủ bán”.
Điều đặc biệt là tôm giống công ty ông bán giá 120 đồng/con - mức giá không hề xê dịch một đồng kể từ năm 2010 đến nay, trong khi ở cách trại tôm giống của ông khoảng 6 cây số, người ta bán rẻ hơn đến 6 lần, chỉ 20 đồng/con. Ấy vậy mà sản phẩm của ông cung vẫn không đủ cầu.
“Sự chênh lệch giá cả ấy nằm ở chất lượng. Các trại khác mua tôm giống bố mẹ giá chỉ vài trăm nghìn tới 1 triệu đồng một đôi, cho đẻ nhiều lứa; trong khi đó tôm giống bố mẹ của tôi có giá 4-5 triệu một đôi, chỉ cho đẻ 3 lứa. Không chỉ vậy, hệ thống nuôi tôm của tôi đạt tiêu chuẩn quốc tế, từ máy kiểm tra tôm bệnh, máy lọc nước ngọt cho tôm sống đến thức ăn của tôm đều được nhập khẩu từ Mỹ” - ông Hùng phân tích.
Để có được ngày hôm nay, đại gia tôm giống đất Bạc Liêu đã trải qua lắm quãng đường gập ghềnh. 25 năm trước, người nông dân Dương Văn Hùng cùng vợ con chuyển từ quê nhà Long Mỹ (Hậu Giang) tới xã Long Điền Tây, Đông Hải (Bạc Liêu) lập nghiệp.
Thấy người ta làm tôm có lời, ông cũng đi theo họ học mót quy trình nuôi rồi thuê đất, lập ruộng nuôi tôm. Sau mấy vụ có lời, ông vay thêm tiền để mở rộng trại nuôi tôm giống. Nhưng người tính không bằng trời tính, đàn tôm sắp tới kỳ thu hoạch thì chết sạch vì dịch bệnh.
Thất bại 2 vụ liền, nhà nghèo không có nổi cái xe đạp để đi, họ hàng không ai cho vay tiền. “Họ bảo tôi rằng mày chỉ có trời cứu chứ không ai cứu được cả” - ánh mắt ông chùng xuống khi nhớ lại 25 năm trước.
Trời chưa cứu thì vợ ông bỏ đi vì không chịu nổi cái nghèo, để lại 5 đứa con đang tuổi ăn tuổi lớn. Ông gửi con cho một người họ hàng rồi lặn lội hết Ninh Thuận tới Khánh Hòa để học cách nuôi tôm.
Trong một năm, ông Dương Văn Hùng đã tích lũy được nhiều kiến thức, kinh nghiệm quý giá từ cách chọn tôm giống bố mẹ tới cách nuôi tôm sinh đẻ và nuôi tôm con. Ông cũng học được quy trình chuẩn trong nuôi tôm như đào vuông, xử lý phèn, kiểm tra độ pH, cách nuôi dưỡng tảo sạch cho tôm ăn...
Trại giống tiêu chuẩn 5 sao
Khi trở về Bạc Liêu gây dựng lại cơ nghiệp, ông Dương Văn Hùng thắng nhiều vụ liên tiếp, dần dần trả hết nợ nần và mua thêm đất mở rộng trại nuôi tôm, sản xuất tôm giống. Ông hồ hởi khoe, các đoàn tham quan đến từ Anh, Mỹ, Nhật Bản... đều đánh giá cao hệ thống kỹ thuật và công nghệ ở trại giống của ông. Có vị khách người Anh còn nói vui rằng trại tôm này đạt tiêu chuẩn 5 sao. Đó là vì ông chủ luôn mạnh tay đầu tư cho công nghệ.
“Công nghệ là vấn đề sống còn. Thiếu tiền thì đi vay Nhà nước để đầu tư chứ không thể chậm trễ đổi mới được. Thời kỳ hội nhập này, chậm là thua” - ông Hùng quả quyết. Trại tôm giống Dương Hùng được trang bị những máy móc hiện đại nhất để phát hiện tôm bệnh, kiểm tra nguồn nước đầu vào, chất lượng tảo cho tôm ăn và vi sinh làm sạch nước.
Cách đây nửa tháng, trại được Liên minh Nuôi trồng thủy sản toàn cầu công nhận đạt tiêu chuẩn BAP - tiêu chuẩn về trách nhiệm, về môi trường và xã hội, về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc cho các nhà máy chế biến thủy sản, các trang trại, trại sản xuất giống tôm, cá rô phi, cá da trơn.
Có cơ sở hạ tầng “xịn” rồi, chủ trại tôm giống Dương Hùng không tiếc tiền đầu tư về con người. Ông quan niệm “tướng là cha, lính là con, cha có 10 đồng thì nên chia cho các con 5 đồng” nên công nhân gắn bó với ông suốt 20 năm nay, không ai bỏ việc.
“Tôi xây nhà cho cả gia đình họ ở và làm việc. Mình có quan tâm, chăm sóc thì họ mới tận tâm tận lực cho mình” - ông Hùng chia sẻ bí quyết giữ chân lao động giỏi.
Người “đào tạo tỷ phú” tôm
Tự cho rằng mình may mắn được trời giúp khi từ một nông dân trở thành tỷ phú, ông Dương Văn Hùng không bao giờ quên gốc gác của mình. Điều đó khơi lên trong lòng người đàn ông này tham vọng giúp các nông dân khác trở thành tỷ phú nhờ con tôm - giống như câu chuyện cổ tích thời hiện đại của chính ông.
Nhiều năm nay, nhiều nông dân nghèo ở Đồng bằng sông Cửu Long đã quen với hình ảnh một người đàn ông da ngăm đen, khuôn mặt phúc hậu luôn rạng rỡ nét cười lặn lội vào ấp, xã cầm tay chỉ cách nuôi tôm cho người muốn học. “Có gia đình nghèo tới mức vẫn ở nhà đắp đất, tôi liền cho tôm giống 4 năm để nuôi. Làm mãi, giờ đã tự xây được nhà để ở” - ông Hùng kể.
Không hề giấu nghề, có bao nhiêu kinh nghiệm và kỹ thuật, đại gia tôm giống đem ra chỉ dạy hết cho bà con. Thấy một mình làm không xuể, ông thuê thêm các kỹ sư nông nghiệp để họ tới hướng dẫn kỹ thuật cho từng hộ dân mua tôm giống của ông.
Là một trong những gia đình nhận được sự giúp đỡ của ông Hùng từ 6 năm nay, bà Nguyễn Thị Đào (ấp Thành Thượng, xã An Trạch, huyện Đông Hải, Bạc Liêu) gọi ông bằng cái tên thân thương “cậu Năm”. Hai vợ chồng bà Đào tật nguyền, không đi lại được trong khi phải nuôi 2 đứa con.
“Hồi năm 2010, tôi khổ dữ lắm, gạo không có mà ăn. Trên 6 công đất bố mẹ cho, cậu Năm hướng dẫn gia đình tôi đào vuông nuôi tôm. Mỗi tháng cậu cho 6.000 con giống, lại hướng dẫn cách nuôi đúng kỹ thuật. Mỗi tháng thu hoạch 2 lần, thu nhập cũng được 8-10 triệu đồng” - bà Đào kể. Sau 2 năm, bà trả lại sổ hộ nghèo cho Nhà nước, xây nhà rồi cưới vợ cho con. Gia đình còn thuê thêm 3 công đất để mở rộng diện tích nuôi tôm. Cùng ấp với bà Đào, “cậu Năm” còn giúp 4-5 hộ khác thoát nghèo nhờ gây dựng kế sinh nhai cho họ.
Trong hành trình trả nợ nghĩa tình đó, doanh nhân Dương Văn Hùng lúc nào cũng đau đáu nỗi lo làm gì để giúp người nông dân một cách hiệu quả, để quanh ông không còn ai nghèo khổ.
Cuộc trò chuyện với doanh nhân Dương Văn Hùng kết thúc bằng một tiết lộ về dự định của ông trong thời gian tới: “Người dân bám vào con tôm để sống thì tôi cũng giúp họ tới nơi tới chốn. Nước mà không sạch thì tôm dễ bệnh lắm. Sắp tới tôi sẽ nhập men vi sinh giúp làm sạch nước từ Mỹ về bán cho bà con giá gốc, bởi giá thị trường đắt quá trong khi bà con ít vốn. Tôi nhập về bán giá 100 nghìn đồng/kg thôi - bằng 1/3 giá thị trường”.