Trong buổi làm việc với bà Olga Lidia Tapia Iglesias, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Khoa học, Giáo dục và Thể thao Trung ương Cuba, vào sáng 9/10/2018 tại trụ sở Bộ KH&CN Việt Nam, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh bày tỏ mong muốn hiện thực hóa những cơ hội và kinh nghiệm của hai bên thành những dự án KH&CN chung.
Khai thác thế mạnh KH&CN của mỗi bên
Trong buổi làm việc, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh đã điểm lại kết quả hợp tác KH&CN nổi bật giữa hai nước trong thời gian qua.
Sau khi Việt Nam và Cuba ký Hiệp định khung về hợp tác Khoa học - Kỹ thuật ở cấp Chính phủ vào năm 1997, hợp tác KH&CN được đặt trong khuôn khổ Ủy ban liên chính phủ giữa hai nước.
Từ năm 2012 đến nay, hai bên chú trọng xây dựng các dự án hợp tác nghiên cứu chung nhằm tận dụng các thế mạnh về KH&CN phục vụ các nhu cầu cần thiết của hai quốc gia, nổi bật có Dự án Nghiên cứu, Hợp tác phát triển cây bơ chất lượng cao tại một số vùng sinh thái thích hợp của Việt Nam; Dự án Chuyển giao công nghệ xây dựng hầm khí sinh học cỡ lớn tại Cuba, góp phần giải quyết vấn đề năng lượng cho các vùng nông thôn tại Cuba.
Phía Việt Nam cũng đã triển khai một số dự án điển hình như: hỗ trợ đánh giá tình trạng máy chiếu xạ của Cuba thông qua dự án “Lắp đặt Hệ đảo hàng và Hệ điều khiển máy chiếu xạ nguồn Cobalt-60”. Theo đó, máy chiếu xạ của Viện Nghiên cứu thực phẩm La Habana đã được đưa vào vận hành thử nghiệm, phục vụ đào tạo và đáp ứng nhu cầu của Cuba trong khử trùng các vật phẩm y tế và thanh trùng thực phẩm.
Hiện nay, hai bên đang triển khai dự án “Hợp tác nghiên cứu sản xuất kháng nguyên vắc-xin ho gà vô bào (3-aP) để sản xuất vắc-xin ho gà vô bào, trên cơ sở ứng dụng công nghệ chuyển gen và lên men”. Kết quả cuối cùng của Dự án là sản phẩm thử nghiệm (nghiên cứu cơ bản ra chủng vắc-xin), sau đó sẽ tiếp tục phối hợp để nghiên cứu, hoàn thiện sản phẩm đưa vào sản xuất.
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết, sau chuyến thăm Cuba của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào tháng 3/2018, hai bên tích cực triển khai các nội dung hợp tác đã được thống nhất tại Biên bản ghi nhớ do Bộ trưởng Bộ KH&CN Việt Nam và Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường Cuba ký kết. Bản ghi nhớ là cơ sở để hai bên tập trung xây dựng các dự án hợp tác nghiên cứu chung thuộc các lĩnh vực ưu tiên, trong đó dự án “Nghiên cứu chính sách khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Việt Nam và Cuba phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, trong bối cảnh quá trình nâng cấp mô hình kinh tế của Cuba và tiến trình đổi mới, hội nhập quốc tế của Việt Nam” đã được hai bên phối hợp triển khai; và dự án “Hỗ trợ kỹ thuật để đưa vào vận hành thiết bị chiếu xạ đặt tại Viện Nghiên cứu công nghiệp thực phẩm (IIIA) và hỗ trợ Cuba phát triển năng lực quốc gia về ứng dụng các công nghệ bức xạ” đang được thảo luận để tiến tới triển khai.
Ngoài ra, hai bên đang trao đổi thông tin tiến tới xây dựng “Kế hoạch hành động” về KH&CN giữa hai Bộ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các nhiệm vụ hợp tác nghiên cứu chung, nội dung này sẽ được thảo luận tại Kỳ họp lần thứ 36 Ủy ban Liên Chính phủ Việt Nam - Cuba, dự kiến tổ chức tại La Habana cuối tháng 11/2018.
Tăng cường hợp tác có chiều sâu
Với những thành tựu đạt được trong hợp tác song phương về KH&CN, hai bên khẳng định sẽ tiếp tục phát huy mạnh mẽ, không ngừng củng cố, mở rộng quan hệ hợp tác KH&CN trong các lĩnh vực là thế mạnh của mỗi nước một cách thiết thực, hiệu quả và bền vững trong giai đoạn mới.
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết, Bộ KH&CN Việt Nam sẽ tiếp tục chia sẻ những kinh nghiệm của mình, nhất là trên các lĩnh vực quản lý và các lĩnh vực KH&CN là thế mạnh của Việt Nam với các đồng nghiệp Cuba, mong muốn hợp tác với các tổ chức KH&CN hàng đầu của Cuba trong các lĩnh vực công nghệ sinh học, y học, dược phẩm... để làm sao hiện thực hóa những cơ hội và kinh nghiệm của hai bên thành những dự án KH&CN chung giữa hai nước.
Theo đó, hai bên sẽ duy trì trao đổi đoàn các cấp; xây dựng và tăng cường cơ chế đối thoại, trao đổi kinh nghiệm; xây dựng các thỏa thuận hợp tác nhất là trong lĩnh vực xây dựng chính sách phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chính sách phát triển các khu công nghệ cao, năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ…, đưa hợp tác KH&CN đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực.
Bí thư Trung ương Đảng Olga Lidia Tapia Iglesias cho biết, Đảng Cộng sản Cuba rất coi trọng việc hợp tác KH&CN giữa Việt Nam và Cuba. Theo bà Olga Lidia Tapia Iglesias, để phục vụ cho chương trình hợp tác KH&CN của Cuba nói chung, Bộ Chính trị Cuba đã thành lập Ủy ban để tham mưu, tư vấn cho Ban Bí thư.
“Đảng Cộng sản Cuba cũng rất ủng hộ việc tăng cường quan hệ hợp giữa Bộ KH&CN Việt Nam và Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường Cuba, đặc biệt, trong những vấn đề mà hai nước ưu tiên quan tâm để cùng nhau nghiên cứu, tìm ra giải pháp, nâng cao hiệu quả hợp tác một cách cụ thể hơn”, bà Olga Lidia Tapia Iglesias nhấn mạnh.