Stress là một hiện tượng tâm lý dễ mà ai cũng từng ít nhất một lần mắc phải, đặc biệt trong xã hội hiện đại. Mặc dù ai cũng từng mắc phải, nhưng không phải ai cũng nắm rõ nguyên nhân, ảnh hưởng và cách giải tỏa stress
Stress là phản ứng tự nhiên của cơ thể mỗi người khi gặp phải những thay đổi bất thường của môi trường sống xung quanh. Do đó, không có bất cứ định nghĩa cụ thể nào về stress đúng với tất cả mọi người, mà chính ách đối phó với stress của từng người sẽ định nghĩa “thế nào là stress?”
Đừng quá bất ngờ với những sự thật thú vị về stress dưới đây:
1. Có đến ¾ dân số thế giới bị stress ở các mức độ khác nhau, đặc biệt rơi vào tầng lớp lao động phải thường xuyên chịu căng thẳng về cảm xúc, thần kinh và thể chất.
2. Stress chính là nguyên nhân chính khiến bạn bị mất ngủ hoặc gặp các vấn đề rắc rối liên quan đến giấc ngủ. Khi đối diện với căng thẳng, hệ thần kinh sẽ tự động “nâng cao cảnh giác” và khiến bạn không tài nào chợp mắt nổi.
3. “Một tiếng cười bằng mười thang thuốc bổ”, quả không sai. Chính những tiếng cười sẽ giúp làm giảm nồng độ cortisol, adrenaline và epinephrine – những hooc môn gây ra tình trạng căng thẳng; đồng thời tạo ra dopamine, hooc môn giúp bạn vui vẻ và hưng phấn.
4. Nếu bạn nghĩ stress chỉ xuất hiện trong cuộc sống hiện đại nhiều phức tạp ngày nay thì thực là lầm to! Thực tế đã chứng minh, người Maya và người Hy Lạp cổ đại cũng từng bị tress! Thậm chí họ còn biết dùng… kẹo cao su, món ăn thần kì có tác dụng giảm căng thẳng để xả stress nữa đấy.
5. Stress là nguyên nhân gây đau ngực, tăng lượng cholesterol, các vấn đề tim mạch, trầm cảm và một loạt các vấn đề liên quan. Mặc dù nó không là thủ phạm khiến tóc bạc nhưng nó gây ra chứng rụng tóc.
6. Thuật ngữ “Stress” lần đầu được sử dụng bởi bác sĩ chuyên khoa nội tiết Hans Selye vào khoảng những năm 1930. Ông đã dùng thuật ngữ này trong một nghiên cứu về ảnh hưởng của stress trên động vật. Kết quả của thí nghiệm này đã chỉ ra rằng, phản ứng của động vật với stress cũng tương tự của con người: Tăng huyết áp, xuất hiện các cơn đau kéo dài và nhiều bệnh mãn tính…
7. Thuật ngữ stress có nguồn gốc từ tiếng Latin: “Strigere”, có nghĩa là “Thắt chặt vào”. Stress gây áp lực lên các mạch máu, tạo ra chứng co thắt động mạch, tĩnh mạch, làm giảm lượng máu chảy ra từ các vết thương hở.
8. Stress có thể ảnh hưởng đến con người trong ngắn hạn hoặc trong dài hạn.
9. Phụ nữ mắc chứng stress cao độ có nguy cơ tự tử rất cao, nhất là khi họ không nhận được sự quan tâm và thấu hiểu từ những người xung quanh.
10. Chỉ riêng tại Anh, xấp xỉ có khoảng 5 triệu người gặp stress trong công việc. Trong đó, các nhóm công việc được xem là dễ mắc stress nhất là phi công, phóng viên ảnh, bác sĩ phẫu thuật và nhân viên tìm kiếm khách hàng.
11. Những gia đình sinh sống tại các thành phố, đô thị phát triển thường gặp phải vấn đề về chi phí sinh hoạt, tỉ lệ tội phạm cao, tắc đường và ô nhiễm môi trường. Tất yếu dẫn tới stress cao.
12. Theo một cuộc thăm dò ý kiến, nguyên nhân chính dẫn tới căng thẳng stress tại hầu hết các quốc gia được khảo sát chính là vấn đề tài chính. Trong số đó, chỉ có 3 quốc gia có tỉ lệ người dân ít gặp stress điển hình là Nga, Pháp, Ý.
13. Stress là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiểu đường và đau tim bởi nó làm thay đổi lượng đường trong máu; dẫn đến mệt mỏi, thay đổi tâm trạng thất thường, tăng đường huyết…
14. Stress khiến máu trở nên đặc hơn, làm tăng khả năng hình thành các cục máu đông. Thậm chí, trong các trường hợp stress trầm trọng, các hooc môn độc hại có nguy cơ tràn vào não bộ và giết chết các tế bào khỏe mạnh.
15. Mặc dù có vô số ảnh hưởng xấu tới sức khỏe con người, nhưng trải qua nhiều thế hệ, stress cũng góp chút công sức trong việc giúp con người tỉnh táo và kích thích các cơ quan cơ thể làm việc năng suất hơn.
16. Coca và Chocolate là những thực phẩm giàu Antioxidants – chất chống oxy hóa, được biết có tác dụng giảm chứng trầm cảm.
17. Những tiếng ồn lớn có thể gây ra stress âm thanh – tác động khiến hội chứng QT dài hoạt động. Hội chứng QT dài (LQTS) là một chứng rối loạn nhịp tim. Khi nhịp tim đập nhanh có thể gây ra đột tử. Hàng năm tại Mỹ có gần 3000 người tử vong do mắc hội chứng này.
18. Người ta có thể dùng quả cầu Bảo Định (nguồn gốc từ thời Minh, Trung Quốc) để giảm stress bằng cách xoay tròn quả cầu trong lòng bàn tay. Khi đó, áp lực và căng thẳng sẽ truyền từ đôi tay vào quả cầu, giúp hóa giải stress.
19. Những dấu hiệu của sự rối loạn stress sau sang chấn (hay Hậu chấn tâm lý) đã được ghi nhận từ thời chiến tranh thành Troy trong tác phẩm llias của Homes khi Achilles than khóc về việc trở nên vô cảm và có dấu hiệu của xu hướng tự tử và dễ nổi nóng.
20. Stress có mối liên hệ mật thiết tới các nguyên nhân hàng đầu gây ra thương vong cho con người trên toàn Thế giới như: Tai nạn, ung thư, bệnh tim, bệnh phổi, bệnh xơ gan, tự sát…
Về mặt sinh học, stress giúp con người luôn sẵn sàng để đối phó với những tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, ích lợi này chỉ có thể phát huy được nếu stress xảy ra trong một thời gian ngắn. Hãy nhớ, đừng để stress vượt quá tầm kiểm soát của bạn!